تاریخچه
مدارک و شواهد نشان میدهد حسابداری در جهان در تمدن های مصر، روم و یونان باستان نیز وجود داشته است. شخصی جمعدار مامور دولت یا شخصی که محافظت از پول یا دارایی دیگری به او محول بوده است در فواصل زمانی مقرر حساب خود را به ارباب یا مسئولان دولتی پس میداده است. همانند سایر تمدن ها در تمدن باستانی ایران نیز حسابداری گذشته ای مفصل و خواندنی دارد. در زمان هخامنشی نظام مالی و پولی برای مخارج حکومت وجود داشت. بخشی از کاخ جمشید موسوم به خزانه محل اسناد مالی کاخ های مزبور، به دست آمده است که حکایت از وسعت ثبت اطلاعات مالی آن دوران دارد.
حسابداری نوین
ازطریق تهیه گزارشهای مالی اطلاعات لازم درباره واحدهای اقتصادی در اختیار اشخاص ذینفع و ذی علاقه و ذی حق قرار می گیرد. این اشخاص شامل مدیران، صاحبان سرمایه، اعتباردهندگان سازمان های مالی و اقتصادی دولت و از این قبیل میباشند. از این رو علم حسابداری زبان تجارت نامیده می شود.
یک چرتکه یکی دو دفتر و یک قلم ابزار کار حسابداران بوده است تا حساب دخل و خرج یک واحد اقتصادی را ثبت کنند. این افراد در قدیم عنوانشان میرزا بود بعدها دفتردار و امروزه حسابدار نام گرفتند.
با تفاوت و شباهت دفترداری و حسابداری آشنا شوید.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی نسل جدید به جای چرتکه از ماشین حساب و کامپیوتر استفاده میکند. سرمایه گذاران نگران اندوخته هایشان، مدیران در اندیشه ارزیابی عملكردهای خود و دولت ها در فكر تامین مخارج اداره مملكت و بانك ها و موسسات اعتباری نگران وصول مطالباتشان، همه و همه نیازمند اطلاعاتی بودند كه فراهم كردن آنها با روش های قبلی ممكن نبود و این عوامل باعث ابداع روش ها، پذیرفتن قراردادها و اصول و موازینی شد كه تدوین این اصول و روش ها، حسابداری نوین را پایه گذاری كرد.
ویژگی های اطلاعات حسابداری
نیاز روز افزون موسسات و سازمانها به اطلاعات صحیح و بهنگام جهت تصمیمگیری بهموقع مدیران مقوله ای اجتناب ناپذیر است. از این رو سیستم اطلاعات حسابداری مهمترین زیرمجموعه سیستم اطلاعات مدیریت است. اطلاعات حسابداری بایستی از نظر کیفی به گونه ای باشد که بتوان در فرایند تصمیم گیری از آن استفاده نمود. از مهمترین ویژگی های کیفی گزارشها و اطلاعات میتوان به مربوط بودن، به موقع بودن، اهمیت (خلاصهای از انبوه اطلاعات) قابل مقایسه بودن و صحیح بودن اطلاعات اشاره نمود.
چرا یک سازمان نیاز به حسابداری دارد؟
آموزش حسابداران و وجود موثر آنها در فراهم آوری اطلاعات مالی دقیق و قابل اعتماد و تجزیه و تحلیل این اطلاعات برای توسعه پایدار سازمان ها ، دولت و مشاغل مختلف اهمیت فراوانی دارد. وجود اطلاعات دقیق، اعتماد برانگیز، بهموقع و مربوط به فعالیت های اقتصادی نه تنها لازم بلکه حیاتی است. این اطلاعات مالی به وسیله نظام های حسابداری گزارش می شود. از این رو تمامی کسب و کارها به یک مدیریت مالی درست و موثر برای رسیدن به موفقیت نیاز دارند. حسابداری از اصلیترین مواردی است که یک کسب و کار در حال رشد به آن نیاز دارد. کنترل حساب های دریافتنی به تحلیل رفتار مشتری به لحاظ بازپرداخت بدهی ها کمک می کند. شناسایی مشتریان بدحساب بودجه بندی دقیق برای کشف ناکارآمدی در برنامه های عملیاتی، آگاهی از تغییرات بازار از طریق بررسی تغییرات ناگهانی در هزینه و درآمد فروش از جمله فواید حسابداری می باشند.
مدیران شرکت های کوچک باید از اهمیت حفظ و نگهداری اسناد مالی و استفاده از گزارش های مالی برای تصمیمگیری آگاه باشند. حسابهایی که بهدرستی ثبت و نگهداری شوند میتوانند گزارش های مالی مهمی مثل صورت جریان، وجوه نقدینگی و سایر شاخصهای عملکرد را فراهم کند، که در نهایت به موفقیت و ماندگاری کسب و کار منجر میشود. شرکت های جوان و نوپا با مشکل عدم مدیریت سرمایه در گردش مواجه هستند. مدیریت جریان وجوه نقد و سرمایه در گردش برای ماندگاری شرکت ضروری است. این موارد به افزایش سودآوری و حتی رشد اقتصادی منجر میشود. برخورداری از یک سیستم حسابداری موثر و قابل اعتماد می تواند به مدیریت مالی شرکت ها و مشاغل مختلف کمک کند. اگر نمی توانید یک حسابدار تمام وقت را استخدام کنید می توانید از استخدام حسابدار پاره وقت بهره ببرید. حسابدار به شما در طراحی سیستم های مالی و ارائه گزارش های مالی کمک می کند. او با محاسبات مالی به شما می گوید دارایی را بخریم یا اجاره کنیم. استخدام حسابدار باعث می شود دچار مشکلات مالیاتی نشوید و به مقداری که باید مالیات بپردازید. حسابدار یا کارشناس مالی به شما در مدیریت هزینه ها و توازن آنها کمک می کند. او شما را در زمینه جداسازی هزینههای شخصی و کاری نیز همراهی میکند. با توجه به اینکه حسابرسی را می شناسد میتواند فرآیند ممیزی را آسانتر پیش ببرد.
یک حسابدار با علم محاسبه صورتحساب سود، ترازنامه، صورتحساب حقوق صاحبان سهام، صورتحساب جریان وجوه نقد، صورتحساب درآمد کل و… نقش بزرگی در تصمیمگیری، استراتژیهای برنامهریزی، تعیین موفقیت، برآورد شکستها و گفتن داستان شرکت به جهان را دارد.
در آخر، حسابداری یک فعالیت اجتماعی – حرفه ای است که شامل منابع انسانی و غیر انسانی میگردد و بین منابع انسانی و غیر انسانی واکنشهای متقابلی وجود دارد. تهیه سیستم های مالی و نرم افزار حسابداری و استفاده از یک حسابدار خبره برای حتی یک کسب و کار کوچک امری ضروری است. یک مدیر می تواند همیشه قبل از اتخاذ یک تصمیم با حسابدار مشورت کند و از اوایل تصمیمش آگاه شود همواره تاکید شده است که پیشگیری بهتر از درمان است.