امروزه برنامه های مالیاتی روشی برای توسعه و نوسازی جوامع به شمار می روند. و از همه ی شهروندان که خدماتی از دولت دریافت می کنند، چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم دریافت می شود. در کشور ما 16 تیر ماه به عنوان روز مالیات نام گذاری شده است.
فهرست مطالب
مالیات یک هزینه ی اجتماعی:
مالیات به معنی پرداخت بخشی از سود درآمد افراد جامعه به دولت می باشد که به دلیل ارائه امکانات و خدماتی که در اختیار شهروندان قرار می گیرد پرداخت می شود.
با توجه به اثرات مثبت و یا منفی که هر کالایی می تواند روی جامعه داشته باشد، مالیات سنگین و یا کم در نظر گرفته می شود. به طور مثال: دارو یک نیاز اساسی و مهم برای شهروندان است و مالیات بسیار اندکی روی آن وضع می شود در صورتی که سیگار از جمله کالاهای غیر ضروری است و دولت برای جلوگیری از مصرف آن درصد مالیات سنگینی روی قیمت آن وضع کرده است. البته این موضوع در اکثر کشور های جهان صدق می کند. مثلا شرکت تولید دخانیات فیلیپ موریس سالانه حدود شش میلیارد دلار را به صورت غیر مستقیم به دولت پرداخت می کند.
فایل صوتی مقاله را در زیر میتوانید گوش کنید.
مالیات های پرداختی در ایران به دو روش پرداخت می شوند:
- پرداخت مالیات های مستقیم
- پرداخت مالیات های غیر مستقیم
تفاوت این دو دسته در شخص پرداخت کننده است که اگر توسط یک نفر پرداخت شود، مستقیم و در غیر این صورت غیر مستقیم است .
انواع مالیات مستقیم
مالیات بر دارایی
این نوع به ثروت فرد مودی (مالیات دهنده) وابسته است. که مهم ترین نوع آن مالیات بر ارث می باشد. طبق این قانون با توجه به اموال و دارایی های فرد متوفی که باقی مانده و باید بین وراث تقسیم شود، میزان معینی با توجه با ماده 17 قانون مالیاتی کشور از دارایی در حال انتقال به دولت تعلق می گیرد که نسبت به اموالی که وجود دارد نرخ آن متفاوت است.
مالیات بر درآمد
این نوع نیز به درآمد اشخاص (نه دارایی و ثروت) بستگی دارد. و به دو روش از مالیات دهندگان اخذ می شود. یا به صورت جداگانه برای هر کدام از درآمد ها دریافت می شود (مثلا برای حقوق شخص و یا املاک هر کدام جداگانه محاسبه می شود) و یا مالیات به طور کلی از تمام درآمد شخص دریافت شود که در این حالت تنها درآمد سالانه شخص فرد مودی بررسی می شود و طبق آن درصدی معین را باید به عنوان مالیات به دولت پرداخت کرد.
[irp posts=”14355″ name=”10 نکته که باید در هنگام نوشتن اظهارنامه مالیاتی، باید رعایت کنیم”]
در قوانین ایران از هر دو روش برای دریافت مالیات با توجه به شرایط استفاده می شود و در اکثر موارد برای اشخاصی که یک منبع درآمدی دارند به روش اول دریافت می شود.
(روز مالیات در گذشته نیز وجود داشته و به عنوان روزی شناخته می شده که افراد برای پرداخت مالیات سالانه خود به حاکم زمان مراجعه می کردند.)
برخی از روش های پرداخت برای منابع مختلف درآمد را بررسی می کنیم:
مالیات بر درآمد کشاورزی
طبق قوانین کشور هر گونه فعالیت کشاورزی اعم از ماهیگیری، دامداری، پرورش ماهی، پرورش زنبور عسل و … از پرداخت به دولت معاف هستند.
مالیات بر درآمد حقوق
هر زمانی که شخصی چه به صورت حقیقی و چه به صورت حقوقی از کارفرما حقوق دریافت کند، این درآمد شامل مالیات خواهد شد که کارفرما پیش از پرداخت حقوق باید ابتدا این مبلغ را از حقوق کسر و به خزانه دولت پرداخت نماید و سپس حقوق کارمند پرداخت می شود.
هر ساله مبلغی به عنوان درآمد معاف از مالیات مشخص می شود و اشخاصی که حقوق کمتری نسبت به این میزان داشته باشند از پرداخت آن معاف هستند. در صورتی که درآمد بیشتر از این مبلغ و تا هفت برابر آن باشد، ده درصد به عنوان مالیات در نظر گرفته می شود.
مالیات بر درآمد مشاغل
این نوع از پرداخت که توسط خود شخص مودی اعلام می شود و بر اساس درآمد هر فرد محاسبه خواهد شد، عبارت است از کل فروش و درآمد پس از کسر هزینه ها. به این صورت که افراد با مراجعه به سازمان مالیاتی، اقدام به تکمیل اظهارنامه می کنند. اگر بر اساس مدارک ثابت شود که فرم به اشتباه تکمیل شده و عملکرد مودی صادقانه نبوده، سازمان امور مالیاتی خود برای تهیه اظهار نامه مالیاتی اقدام می کند و فرد مودی نیز جریمه می شود.
مالیات بر درآمد اتفاقی
درآمد های اتفاقی مثل جایزه یا برنده شدن در قرعه کشی می باشد که معمولا به صورت ناگهانی و بدون تکرار اتفاق می افتند. این موارد نیز شامل پرداخت درصدی از ارزش هدیه به دولت هستند.
مالیات بر درآمد املاک
در اینجا درآمد املاک منظور همان درآمد ناشی از اجاره و یا نقل و انتقال ملک است. این درآمد نیز پس از کسر 25 درصد که شامل هزینه ها و استهلاک می باشد، شامل پرداخت می شود. البته با توجه به شرایط اگر مودی درآمد دیگری به جز اجاره املاک نداشته باشد طبق قوانین مالیاتی تا میزان مشخصی، فرد از پرداخت آن معاف خواهد شد.
مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
در مورد فعالیت هایی که به کسب سود می انجامد نیز از اشخاص حقوقی درصدی از سود دریافت می شود.
انواع مالیات های غیر مستقیم
مهم ترین مالیات های غیر مستقیم که از همه افراد دریافت می شود به شرح زیر هستند:
عوارض گمرک
عوارض گمرک که بر کالا های صادراتی و یا وارداتی افزوده شده و به نام تعرفه گمرک نیز شناخته می شود. این عوارض علاوه بر اینکه درآمد خوبی برای دولت ایجاد می کند در مورد واردات به حمایت کالاهای داخلی نیز کمک می کند.
مالیات بر مصرف
این نوع نیز به برخی از کالا ها در زمان خرید آن ها تعلق می گیرد. با توجه به این که وظیفه پرداخت آن به عهده تولید کنندگان و فروشندگان است، اما همچنان این پرداخت توسط خریداران انجام می شود. بارز ترین نمونه آن در ایران، پرداخت ارزش افزوده بر دخانیات است.
مالیات بر ارزش افزوده
منظور از ارزش افزوده، تفاوت بین ارزش کالای عرضه شده با کالای خریداری شده در زمان مشخصی است. این روش مالیاتی برای عرضه کالا و حتی صادرات و واردات اجرا می گردد.
با توجه به ارزش بودجه ای که سازمان مالیاتی کشور برای دولت ایجاد می کند، ثبت روز مالیات در تقویم کاملا منطقی و ارزشمد است.
روز مالیات ۱۶ تیر ماه است که تا ۲۳ تیر با عنوان هفته مالیات ادامه دارد.
Podcast: Play in new window | Download
