شاید بتوان مهم‌ترین و کلیدی‌ترین واژه در دنیای کسب و کار را مدیریت و حفظ جریان نقدینگی نامید، این واژه نشان می‌دهد که آیا درآمد یک کسب و کار بیشتر از هزینه‌های آن هست یا خیر. مدیریت جریان نقدینگی یکی از مهم‌ترین وظایف مدیران مالی و مدیران یک کسب و کار است تا بتوانند با این مدیریت صحیح به اهدافی که برای کسب و کار تعیین کرده‌اند، دست پیدا کنند.
فهرست مطالب
در کسب و کاری که جریان نقدینگی طراحی و بررسی نشده باشد، اگر حتی سود خالص و ویژه مثبتی هم داشته باشند و آن کسب و کار سودده نیز باشد، احتمالا به زودی با مشکلات و چالش‌هایی مواجه خواهد شد؛ چرا که ممکن است جریان نقدینگی این کسب و کار مناسب نباشد.
فایل صوتی مقاله را در زیر میتوانید گوش کنید.
مدیریت و حفظ جریان نقدینگی
بحران‌های به وجود آمده به خاطر سهل انگاری در حفظ و مدیریت جریان نقدینگی کم نیستند، چه بسا که تمام فعالیت‌های شرکت منجر به سودآوری شده باشد، اگر هزینه‌های کسب و کار کم‌تر از این سود‌ها و درآمدها نباشد، جریان نقدینگی منفی خواهد شد و کسب و کار را با مشکل مواجه می‌کند.
تمام کسب و کارهای موفق قبل از انجام هر کاری در امورات مالی، جریان نقدینگی را مدیریت می‌کنند و گزارش‌های روزانه و مدونی از این جریان تهیه و ثبت می‌کنند و همچنین برای رسیدن به موفقیت و اهداف ترسیم شده، سعی در پیش بینی جریان نقدینگی آینده هم دارند.
البته مدیریت و حفظ جریان نقدینگی به این سادگی‌ها هم نیست و همواره یکی از چالش‌های هر کسب و کاری بوده است. در کسب و کارهای کوچک این چالش بزرگ‌تر هم می‌شود، اگر کسب و کار شما یک استارتاپ است که تازه راه افتاده و فروش شما هم اینترنتی است، کار شما سخت‌تر هم می‌شود. پیش بینی این‌که فاکتورهای شما کی پرداخت خواهند شد، کار بسیار دشواری است.
به همین دلیل است که مدیران مالی و سهام‌داران و سرمایه‌گذاران کسب و کارها، زمان زیادی را صرف مدیریت و حفظ جریان نقدینگی می‌کنند تا از روند آن مطمئن شوند و خیال‌شان راحت شود که می‌توانند تعهدات مالی خود را در زمان مقرر انجام دهند.
در ادامه پیشنهادهایی برای حفظ و مدیریت جریان نقدینگی در کسب و کارهای کوچک و بزرگ را با هم خواهیم دید:
-
بررسی منظم جریان نقدینگی
در یک کسب و کار باید به طور منظم و دوره‌ای منابع درآمد، میزان آن و میزان هزینه را بررسی کنید و برای مخارج خود یک برنامه مدون طراحی کنید. هزینه‌های ثابت و جاری کسب و کار خود را بیابید و آن‌ها را همیشه ثبت کنید. هیچ‌گاه نباید میزان درآمد یک کسب و کار از هزینه‌های آن کم‌تر شود؛ در صورتی که این اتفاق رخ دهد، زنگ خطری برای جریان نقدینگی محسوب می‌شود.
از طرف دیگر باید با توجه به هزینه‌ها، قیمت محصولات یا خدمات خود را تعیین کنید، این قیمت‌گذاری نقشی اساسی در موفقیت یا عدم موفقیت کسب و کار شما داشته باشد. اگر قیمت محصول یا خدمت‌تان را کم‌تر از قیمتی که باید، عرضه کنید، هزینه‌هایتان را پوشش نخواهد داد و اگر قیمت بالایی آن را بخواهید بفروشید، میزان فروش‌تان به شدت کاهش خواهد یافت.
-
زمان پرداخت صورتحساب را مشخص کنید
بعد از فروش جنس یا خدمتی یا بستن قرارداد با یک مشتری، باید زمان پرداخت را تعیین کنید. این‌که شما یک قرارداد ببندید و پروژه را شروع کنید و تاریخ تصفیه آن را ندانید، تمام مدیریت شما را برای حفظ جریان نقدینگی به هم می‌ریزد.
باید هر ریسکی را در مورد جریان نقدینگی کاهش دهید، در ابتدای هر قرارداد و پروژه‌ای درباره تاریخ پرداخت صورتحساب از سوی مشتری صحبت کنید و حتی بخشی از مبلغ قرارداد را قبل از شروع کار دریافت کنید.
-
منابع درآمد متنوع
داشتن تنها یک منبع درآمدی ریسک شما را در کسب و کار افزایش می‌دهد، تکیه کردن به یک منبع برای درآمد، مانعی برای رسیدن به اهداف شما در کسب و کارتان است. برای مدیریت جریان نقدینگی باید سعی کنید، کانال‌های درآمدی‌تان را توسعه دهید تا در مواقع رکود و بحران یکی از کانال‌ها هم خیال‌تان از بابت درآمدتان راحت باشد.
شما با داشتن منابع درآمدی متفاوت میتوانید در دوره‌هایی که بازار منابع دیگرتان دچار رکود شده و ضعیف است، سودتان را از کانال‌ها و منابع درآمدی دیگر تضمین کنید و با مدیریت و حفظ جریان نقدینگی کسب و کارتان، رشد سریع‌تری هم در بازار و صنعت داشته باشید.
-
برای دریافت سریع مبالغ صورت‌حساب‌ها، تشویق در نظر بگیرید
حال که قبل از انجام هر پروژه یا بستن هر قرارداد، زمان پرداخت را معین کرده‌اید، باید به آن تاریخ‌ها پایبند باشید و برای دریافت وجه آن اقدام کنید. اگر هنوز صورت‌حسابی دارید که تاریخی برای آن مشخص نکرده‌اید و هنوز هم وجه آن را وصول نکرده‌اید، باید اقدامی کنید.
بهترین اقدام ایجاد انگیزه برای کارکنان بخش مالی است تا به دنبال وصول این مطالبات باشند، مثلا درصد ناچیزی از فاکتور را به عنوان پاداش برای کارمندی که بتواند زودتر از موعد وصول کند در نظر بگیرید، یا فاکتوری را در نظر بگیرید که ماه‌ها از تاریخ پرداخت آن گذشته ولی هیچ خبری از پرداخت آن نبوده است. این نوع انگیزه‌ها می‌تواند به حفظ جریان نقدینگی شما کمک بسیاری کند.
یا میتوانید برای مشتریان خود انگیزه‌هایی ایجاد کنید، روی فاکتورهایتان تخفیف ناچیزی برای پرداخت سریع‌تر در نظر بگیرید، مطمئن باشید این روش باعث خواهد شد تا مشتریان هم برای پرداخت سریع‌تر مبلغ صورتحساب انگیزه و اشتیاق لازم را داشته باشند، هر چند که تخفیفی که شما در نظر گرفته‌اید بسیار کم باشد.
-
در گرفتن وام احتیاط کنید
وام می‌تواند جریان نقدینگی کسب و کارتان را مثبت کند، این در حالی است که ممکن است همین وام کسب و کار شما را نیز نابود کند. برای گرفتن وام به همین خاطر باید احتیاط کنید، باید بین سود خالص شرکت و سودی که باید در بازپرداخت وام پرداخت کنید، رابطه منطقی و درستی ایجاد کنید.
اگر از سود خالص کسب و کارتان که بعد از کسر همه هزینه‌ها از درآمد به دست می‌آورید، مطمئن نیستید، اقدام به گرفتن وام نکنید؛ اما اگر سود شرکت شما بیشتر از سودی است که باید به بانک یا موسسات بانکی برای بازپردخت وام بدهید، گرفتن وام و مثبت کردن جریان نقدینگی کاری عاقلانه است.
مسئول تطبیق کیست و چه وظایفی دارد؟
البته گرفتن چندین وام از بانک‌های مختلف هم روش درستی نیست، چرا که محاسبه سود هر کدام از این وام‌ها و محاسبه سود شرکت شما به نسبت تمام وام‌ها کار آسانی نیست و ممکن است شما را دچار خطا کند. اگر کسب و کار شما در این وضعیت قرار دارد، پیشنهاد می‌کنیم همه وام‌های خود را به یک وام تبدیل کنید یا نرخ سود بازپرداخت آن‌ها را به حداقل برسانید.
قبل از گرفتن وام میتوانید از کارشناسان و حسابداران خبره درباره جریان نقدینگی مشورت کنید و مطمئن شوید دریافت این وام که شاید در کوتاه مدت جریان نقدینگی شما را مثبت کند، در بلند مدت باعث نابودی کسب و کار شما نمی‌شود.
-
مشتریان بدحساب را شناسایی کنید
همین مشتریان بدحساب هستند که نمی‌گذارند شما جریان نقدینگی کسب و کارتان را مدیریت کنید. مسائل و مشکلاتی که از عدم وصول به موقع مطالبات کسب و کارتان به وجود خواهد آمد، یکی از اصلی‌ترین دلایل مشکل جریان نقدینگی است.
راهکار پیشنهادی برای جلوگیری از مشکلات جریان نقدینگی
Podcast: Play in new window | Download
