آشنایی و درک انواع استانداردهای حسابداری، مزایای بسیاری به همراه دارد. به طور کلی استانداردهای حسابداری توسط موسسات مختلفی تهیه و تنظیم میشوند. در حال حاضر چنین موسسات و نهادهای حسابداری در بسیاری از کشورهای جهان یافت میشوند.
در حقیقت واژه استاندارد به معنای معیار توافق شده در شرایط معین است. استانداردها مبنایی برای مقایسه و ارزیابی هستند. بسیاری از افراد تصور میکنند که استانداردها به منظور محدود کردن، طراحی میشوند. در حالی که هدف اصلی از طراحی استاندارد ها هدایت به سمت مسیری درست است.
انواع مختلفی از استانداردهای حسابداری وجود دارند. استفاده از چنین استانداردهایی سبب میشود که دادههای موجود در گزارشهای مالی، قابلدرک باشند. در مقاله پیش رو قصد داریم انواع استانداردهای حسابداری را بیان کنیم. در نهایت تاثیر آنها بر مدیریت امور مالی را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد.
فایل صوتی مقاله را در زیر میتوانید گوش کنید.
منظور از استاندارد حسابداری چیست؟
استاندارد حسابداری مجموعه ای از اصول، استانداردها و رویه های رایج است که اساس سیاست ها و رویه های حسابداری و امور مالی را تعریف میکند. استانداردهای حسابداری شفافیت در گزارشگری مالی را در همه کشورها بهبود میبخشد. برای مثال، در ایالات متحده، اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP) مجموعه استانداردهای حسابداری را تشکیل میدهد که به طور گسترده برای تهیه صورت های مالی پذیرفته شده است. شرکت های بین المللی از استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS) پیروی می کنند که توسط هیئت استانداردهای حسابداری بین المللی تنظیم شده و به عنوان دستورالعملی در خدمت شرکت های غیرآمریکایی است که صورت های مالی را گزارش میدهند.
استانداردهای حسابداری به تمام جنبه های مالی یک واحد تجاری از جمله دارایی ها، بدهی ها، درآمدها، هزینه ها و حقوق صاحبان سهام مربوط می شود. نمونههای خاص استانداردهای حسابداری شامل شناسایی درآمد، طبقهبندی داراییها، روشهای مجاز استهلاک، آنچه قابل استهلاک تلقی میشود، طبقهبندی اجاره و اندازهگیری سهام معوق است.
چرا استانداردهای حسابداری مفید هستند؟
استانداردهای حسابداری در گزارشگری مالی شفافیت ایحاد میکنند. آنها زمان و نحوه شناسایی، اندازه گیری و نمایش رویدادهای اقتصادی را مشخص میکنند. نهادهای خارجی، مانند بانک ها، سرمایه گذاران و سازمان های نظارتی، برای اطمینان از ارائه اطلاعات مرتبط و دقیق در مورد واحد تجاری، بر استانداردهای حسابداری تکیه می کنند. این اظهارات فنی شفافیت در گزارشگری را تضمین کرده و مرزهایی را برای اقدامات گزارشگری مالی تعیین کرده اند.
انواع استانداردهای حسابداری
استانداردهای حسابداری بر اساس مبناهای متفاوتی وجود دارند. به طور کلی این استانداردها معمولاً بر اساس موضوع و نحوه اجرای آنها طبقه بندی میشوند.
استانداردهای حسابداری بر مبنای موضوع
طبقه بندی استانداردها بر مبنای موضوع به شرح زیر است:
استانداردهای افشا
استانداردهای افشا از انواع استانداردهای حسابداری هستند که برای تهیه گزارشهای مالی خارجی مورداستفاده قرار میگیرند. استفاده از این استانداردها موجب ارائه گزارشهای مالی به صورت یکپارچه میشود. استانداردهای افشا به بیان صریح امور حسابداری در هنگام تهیه صورتحسابهای مالی میپردازند. این استانداردها، افشای سیاستهای حسابداری را محدود نمیکنند. لذا استانداردهای افشا بسیار بحث برانگیز هستند و موجب ایجاد تضاد در منافع میشوند.
استانداردهای ارائه
استانداردهای ارائه از دیگر انواع استانداردهای حسابداری هستند که نوع و فرم اطلاعات حسابداری که ارائه میشوند را تعیین میکنند. این استانداردها تعیین میکنند که کدام نوع از صورتحسابهای مالی ارائه شوند. همانطور که میدانید در حسابداری، انواع مختلفی از صورتحسابهای مالی وجود دارد. از جمله این صورتحسابها میتوان به ترازنامه، صورتحساب جریان نقد و دیگر موارد مشابه اشاره کرد.
بنابراین استانداردهای ارائه نوع صورتحسابها را برای ارائه به افراد مختلف تعیین میکنند. از طرفی استانداردهای ارائه محدودیت بیشتری برای انتخاب سیاستهای حسابداری، نسبت به استانداردهای افشا دارند. هدف استفاده از استانداردهای ارائه کاهش هزینه برای مخاطبان صورتحسابهای مالی است.
استانداردهای محتوا
استاندارد محتوا از انواع استانداردهای حسابداری است که اطلاعات حسابداری را که قرار است، منتشر شود، را تعیین میکند. این استاندارد خود دارای سه جنبه مختلف به شرح زیر است:
- افشا: استانداردهای محتوایی که تنها دستهبندی اطلاعات را مشخص میکنند.
- خاص: استانداردهای خاص، اینکه چه موارد خاصی باید در گزارشهای مطرح شوند را مشخص میکنند. به طور مثال شامل استانداردهایی است که منجر به ارائه اطلاعات اجارهنامه در ترازنامهها میشود.
- از نظر مفهومی: مفهوم گزارشها بر پایه استانداردهایی است که چارچوب امور حسابداری را مشخص میکند.
استانداردهای حسابداری بر مبنای اجرای آنها
طبقه بندی دیگر استانداردهای حسابداری مبتنی بر روش تهیه و اجرای آنها است. چنین استانداردهایی عبارتند از:
استانداردهای انطباق تکاملی و داوطلبانه
این استانداردها از دیگر انواع استانداردهای حسابداری هستند که به عنوان بهترین شیوه و استاندارد تکاملیافته شناخته میشوند. استفاده از چنین استانداردهایی در امور حسابداری بسیار معرف است. پذیرش چنین استانداردهایی از سوی شرکتهای مختلف به صورت داوطلبانه صورت میگیرد.
استانداردهای تعیینشده خصوصی
نهادهای حسابداری خصوصی بسیاری وجود دارند که استانداردهای ویژه ای را تدوین میکنند. به عنوان مثال نهادهایی مانند انجمنهای صنفی با بورس اوراق بهادار، استانداردهای حسابداری را برای شرکت تحت عضویت خود تعیین میکنند.
با استفاده از چنین استانداردهایی قدرت اجرایی افزایش مییابد. از طرفی اطلاعات با سرعت بسیار بیشتری در اختیار افراد مربوط قرار میگیرند. بنابراین دسترسی به اطلاعات سادهتر میشود.
استانداردهای دولت
این استانداردها شامل قوانین دولتی مختلفی میشوند و از دیگر انواع استانداردهای حسابداری هستند. به طور کلی این استاندارد مربوط به شیوههای حسابداری و افشای اطلاعات است. از جمله این استانداردها میتوان به قوانین مالیاتی برای تعیین سود مشمول بر مالیات اشاره کرد.
از طرفی ادارات دولتی ممکن است که شیوههای حسابداری به خصوصی را برای صنایع خاص تعریف کنند. تنها نکته قابل توجه این است که دو استاندارد فوق مکمل یکدیگر نیستند.
مزایای انواع استانداردهای حسابداری
استفاده از انواع استانداردهای حسابداری هم برای کسب و کارهای مختلف و هم برای مخاطبان گزارشهای مالی مزایای بسیاری را به همراه دارد. مزایای استانداردهای حسابداری به شرح زیر است:
به منظور ارتقا اعتبار و افزایش قابلیت اطمینان گزارشهای مالی
گزارشهای مالی کسب و کارهای مختلف، توسط کاربران گوناگونی مورداستفاده قرار میگیرد. از جمله این افراد میتوان به سهامداران موجود و بالقوه، تامینکنندگان موجود و بالقوه، طلبکاران تجاری، مشتریان، بازرسان امور مالیاتی و سایر افراد ذینفع اشاره کرد.
بنابراین لازم است که صورتحسابهای مالی به گونهای تهیه شوند که قابلیت جلب اعتماد کاربران را داشته باشند. ایجاد یک چارچوب ساختاری معین با استفاده از انواع استانداردهای حسابداری معین میشود.
تعیین عملکردهای مدیریتی
انواع استانداردهای حسابداری تعیین عملکردهای مدیریتی را تسهیل میکنند. بنابراین با استفاده از چنین استانداردهایی میتوان مهارتهای مدیریتی را ارزیابی کرد. همچنین پیشرفتهای سازمانی، توان پرداخت بدهیها و نقدینگی را میتوان به کمک استانداردهای حسابداری تعیین کرد. با استفاده از انواع استانداردهای مالی میتوان موقعیت مالی، سودآوری، چشماندازهای آینده و سایر فعالیتهای سازمانی را نیز موردبررسی قرار داد.
مزایای حسابداری و حسابرسی
حسابداری حرفه بسیار مهمی است و معمولاً حسابداران در معرض اتهامات مختلفی قرار دارند. این اتهامات ممکن است که شامل کلاهبرداریهای مالی، دزدی، سوءاستفادههای مدیریتی و موارد از این قبیل باشد. استفاده از استانداردهایی که کلیه حسابداران از آنها تبعیت میکنند سبب میشود که کلیه امور حسابداری بر مبنای مشخصی صورت گیرند.
این امر به بازرسان امور مالی کمک میکند تا به راحتی فعالیتهای حسابداران را مورد ارزیابی قرار دهند. در نهایت در صورتی ایرادی در امور حسابداری وجود داشته باشد، این اشکالات به سرعت شناسایی میشوند.
منبع:
Podcast: Play in new window | Download