مقدّمه
شغل و کسب و کار، بخش عمده ای از زندگی هر انسانی را شکل می دهد و انسانی در مسابقه ی زندگی برنده است که در لحظه لحظه های زندگی با لذّت و شادی هم قدم باشد و یکی از آفت های مهم در این زمینه، استرس شغلی است. در مقاله ی گذشته با چیستی استرس شغلی و عوامل ایجاد استرس شغلی آشنا شدیم و در این مقاله در صددیم تا با 14 مهارت ساده امّا کاربردی برای رهایی از این آفت کسب و کار آشنا شویم.
مهارت اوّل. جامع باش.
این که فقط کار کنیم و هیچ برنامه ی تفریحی نداشته باشیم، یعنی برای فرسوده شدن آماده شدیم. باید سعی کنیم بین زندگی شغلی و خانوادگی و همچنین فعّالیت های اجتماعی و تفریح های سالم، نوعی تعادل ایجاد کنیم و برای همه ی آن ها در زندگی برنامه داشته باشیم.
مهارت دوّم. واقعیّت را ببین.
شنیدید که پدرهای ما می گفتند «سنگ بزرگ نشانه ی نزدن است»؟ این یعنی چیدن اهداف غیر واقعی زمینه ی نرسیدن به اهداف را برای ما محقّق می کند. مهم در زندگی این است که بهترین تلاش ممکن را انجام دهیم و هیچ کس حق ندارد بیش از بهترین تلاش ما از ما متوقّع باشد.
مهارت سوّم. اندیشه های منفی را دور بریز.
کسانی که مرتّب در هر تعامل و موقعیّت به نکات منفی تمرکز می کنند، به همان میزان از انرژی و انگیزه خالی خواهند شد. سعی کنیم در مورد کار خود مثبت فکر کنیم، در صورت امکان از همکاران منفی نگر دور شویم و و بابت کوچکترین موفّقیت ها شاد باشیم و از خدای بزرگ تشکّر کنیم.
مهارت چهارم. منظّم باش.
اگر میز کار یا اتاق کار ما نامرتّب است، آن را مرتّب کنیم و بی نظمی ها را دور بریزیم. فقط دانستن اینکه جای هر چیز کجا است می تواند باعث صرفه جویی در وقت و کاهش استرس شود.
مهارت پنجم. دوست جدید پیدا کن.
هیچ وقت برای پیدا کردن دوست های خوب دیر نیست (به خصوص اگر چنین دوستی در زندگی شغلی یا رفاقتی ما وجود نداشته باشد). شرکت در کلاس ها یا کارگاه هایی که به موضوعات آن علاقه داریم، زمینه ی خوبی برای پیدا کردن عزیزانی است که با ما اهداف و علائق مشترک دارند.
در کنار پیدا کردن دوستان خوب، کمک به دیگران نیز (به خصوص کسانی که قدردان شما هستند) لذّت فوق العاده ای برای شما ایجاد می کند و می تواند استرس ناشی از کار را تا حد زیادی کاهش دهد.
مهارت ششم. با تک تک همکارانت صحبت کن.
هر انسانی تابلویی نامرئی در دست دارد که روی آن نگاشته شده «کاری کنید که من در چشمان شما مهم دیده شوم». گوش دادن با دقّت و رو در رو همکاران با یکدیگر، باعث می شود هر کارمندی احساس کند سخنش شنیده شده و درک می شود. این کار هم به کاهش استرس ما کمک می کند و هم استرس دوستانمان را کاهش می دهد. خصوصاً در شرایطی که قادر به تغییر وضعیّت نیستیم.
مهارت هفتم. سرت را شلوغ نکن.
باید از برنامه ریزی پشت سر هم یا تلاش برای انجام کار های بیش از توانمان در یک روز خودداری کنیم. این کار به مقدار بسیار زیادی جلوی استرس را می گیرد.
مهارت هشتم. بخند.
شوخ طبعی متعادل (و نه بیش از حد) راهی عالی برای از بین بردن استرس در محل کار است. درست است که محیط کار یک محیط جدّی است، امّا اشکالی ندارد که لحظاتی هم در بتوانیم در کنار همکارانمان داستان خنده دار بگوییم و روحیه مان را شاد کنیم.
مهارت نهم. اولویّت داشته باش.
باید بین «خوب است انجام دهیم» و «باید حتماً انجام دهیم» تفاوت قائل باشیم. اگر در روز کاری داریم که چندان خوشایند نیست، سعی کنیم زودتر آن را انجام دهیم و از شرّش خلاص شویم. این طور بقیّه ی روز ما خوشایند تر خواهد شد.
مهارت دهم. وسط کار استراحت کن.
سعی نکنیم از ابتدا تا انتهای زمانی که در محل کار هستیم فقط و فقط کار کنیم. باید زمانی را برای قدم زدن، گفت و گو با دوستی صمیمی، تمرین یک روش آرام سازی و خلاصه استراحت کوتاه کنار بگذاریم. همچنین موقع ناهار سعی کنیم از میز یا محل کار دور شویم. این کار به ما کمک می کند تا انرژی بگیریم و بهره وری بیشتری در کار داشته باشیم.
مهارت یازدهم. زود تر به محل کار بیا.
کسانی که ده دقیقه تا یک ربع زود تر از حالت عادی به محل کار می روند، خیلی متفاوت تر هستند با کسانی که علاقه مندند تا دقیقه نود به محل کار برسند. ترس از دیر کردن، یکی از عوامل مخرب و استرس زا است. اگر همیشه دیر به سر کار می رسیم، سعی کنیم طوری برنامه ریزی کنیم تا وقت بیشتری برای طی کردن مسیر خانه تا محل کار داشته باشیم و در نتیجه کمتر استرس بگیریم.
مهارت دوازدهم. کار را تقسیم کن.
اگر یک پروژه ی کاری بزرگ و طاقت فرسا به نظر می رسد، به جای این که همه ی آن را یک جا انجام دهیم، می توانیم آن را به بخش های کوچک تقسیم کنیم و هر بخش را در یک روز انجام دهیم.
مهارت سیزدهم. خوب بخواب.
خواب شب اثر بسیار مهمی در آرامش روز بعد دارد. اگر برنامه ی درستی برای خواب نداریم، باید در آن تغییر ایجاد کنیم؛ مثلاً هر روز در ساعت مشخّصی بخوابیم و در ساعت مشخّصی از خواب بیدار شویم. خوابیدن 8 ساعت در شب، بهترین حالت برای بزرگسالان است.
مهارت چهاردهم. به خدا توکّل کن.
روانشناسان معتقدند انسان ها هنگامی که خود را تنها می بینند، وحشت زده شده و دچار استرس می شوند و هر گاه به شخص یا چیز دیگری تکیه کنند، آرام می شوند. انسان موحّد و کسی که هر لحظه خدا را حس می کند و ایمان دارد خدا به او کمک می کند هیچ وقت استرس نمی گیرد و همه ی کار ها را به او سپرده و در یک کلام «به او توکل می کند».
سخن آخر
حواسمان باشد که بتوانیم زیباترین اقدامات را در زندگی رقم بزنیم و زمانی می توانیم زیباترین اقدامات را در زندگی رقم بزنیم که آرام باشیم و در نهایت آرامش و لذّت، اهداف زندگی خود را دنبال کنیم. به همین دلیل وقتی استرس می گیریم، یعنی راه موفّقیت را به خودمان می بندیم. پس آرام باشیم و با دو بال آرامش و توکّل به خدای مهربان، اهداف زیبا را خلق کنیم.