شرکت ها دایما در حال توسعهی فاکتورهای مهمی هستند که مسیر توسعه و موفقیت را برای آن ها هموارتر می سازد؛ یکی از مهمترین فاکتورها در این مسیر، حسابرسی مالی شرکت است.
حسابرسی به فرایندی گفته میشود که در طی آن، تبیین و ارزیابی صورتحسابهای مالی یک شرکت توسط یک حسابرس(حسابداری رسمی و مستقل) بیطرف خارجی و یا داخلی انجام میگردد. این ارزیابی بر طبق استانداردهای حسابداری، ادعاهای مربوط به فعالیت های شرکت، وقایع اقتصادی و دیگر شواهد صورت میپذیرد.
فایل صوتی مقاله را در زیر می توانید گوش دهید.
اما چه شرکت هایی ملزم به حسابرسی مالی هستند؟ در ادامه مقاله، با توجه به اینکه بسیاری از شرکت ها، حسابرسی مالی توسط یک حسابرس را در اولویت کار خود قرار ندادهاند و یا ملزم به حسابرسی نیستند، به این سوال خواهیم پرداخت.
1. لزوم حسابرسی مالی شرکت های پذیرفته شده و یا متقاضی بورس و توابع آن ها
هر شرکتی که متقاضی ورود به بورس اوراق بهادار و یا بازار بورس ایران باشد، برای پذیرفته شدن و شروع به کار، نیازمند حسابرسی مالی و ارائه مدارک و شواهد معتبر به سازمان های مرتبط، توسط یک حسابرس مورد تایید است. با توجه به وظایف شرکت ها در ارتباط با تهیه صورت حساب های مالی، شرکت ها موظفاند اطلاعات لازم برای تهیه صورت حساب های مالی براساس استانداردهای حسابداری و ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار را ارائه کنند. همچنین صورت حساب های مالی شرکت های پذیرفته شده و شرکت های فرعی آن ها (تابعه) و نیز صورت های مالی تلفیقی باید همواره توسط حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، مورد حسابرسی و بازرسی قرار گیرد.
2. لزوم حسابرسی مالی شرکت های سهامی عام و توابع آن ها
شرکت سهامی عام یکی از انواع شرکتهای سهامی است که قسمتی از سرمایه آن از طریق فروش سهام به غیر مردم تأمین میشود. سهام شرکت سهامی عام در بورس اوراق بهادار داد و ستد میشود.
سازمآن های بورس در برخی کشورها معمولاً شرکتهایی را میپذیرند که دارای سرمایه و اعتبار بسیار قوی و صورت حساب های مالی حسابرسی شده معتبر باشند. مؤسسان این گونه شرکتها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به عموم مردم تأمین میکند. در این نوع شرکتها، صاحبان سهام میتوانند سهام خود را در بورس فروخته و در واقع مالکیت خود را به دیگران منتقل کنند.
تعداد شرکا در شرکت سهامی عام زیادتر از سایر انواع شرکتهای سهامی است؛ این امر میتواند منجر به جمعشدن سرمایههای کوچک و ایجاد یک سرمایه بزرگ شود که انجام فعالیتهای اقتصادی سنگین را میسر میسازد. در صورت نیاز یک شرکت به استفاده از سهامی عام، شرکت برای دریافت مجوز سهامی عام و جلب اعتماد سهامداران نیازمند حسابرسی توسط یک حسابرس مورد تایید سازمان های مرتبط است.
3. لزوم حسابرسی مالی شرکتهای مشمول بند های الف و ب ماده 7 قانون اساسنامه سازمان حسابرسی با رعایت ترتیبات مقرر در تبصره یک ماده 132 قانون محاسبات عمومی
بند های الف و ب ماده 7 قانون اساسنامه سازمان حسابرسی و تبصره یک ماده 132 قانون محاسبات عمومی به این شرح می باشند:
3. 1. ماده 7 قانون اساسنامه سازمان حسابرسی بند “الف”:
“انجام وظایف بازرس قانونی و امور حسابرسی کلیه دستگاه هایی که بر طبق اصول 44 و 45 قانون اساسی که مالکیت عمومی بر آن ها مترتب میباشد از قبیل بانک ها و مؤسسات و شرکت های بیمه و همچنین شرکت های دولتی و مؤسسات و سازمان های انتقاعی دولتی، مراکز تهیه و توزیع وابسته به وزارت بازرگانی، بنیاد مستضعفان و بنیاد شهید و سایر نهادهای انقلاب اسلامی و مؤسسات و شرکت های تحت پوشش آن ها و شركت ها و كارخانجات و مؤسساتی كه صرف نظر از چگونگی، مالكیت سرمایه آن ها به موجب قوانین و مقررات مربوط توسط مدیریت منتخب دولت و یا تحت پوشش دستگاه های اجرائی اداره میشوند و سایر دستگاه های عمومی که طبق اساسنامه و مقررات مورد عمل مکلف به تعیین بازرس قانونی و انجام حسابرسی میباشند.”
3. 2. ماده 7 قانون اساسنامه سازمان حسابرسی بند “ب”:
“انجام وظایف بازرس قانونی و امور حسابرسی شرکت ها، مؤسسات و دستگاه هایی که در مجموع بیش از ۵۰% سرمایه آن ها بطور مستقیم و یا غیرمستقیم متعلق به دستگاه های موضوع بند الف فوق میباشد.”
3. 3. ماده 132 قانون محاسبات عمومی تبصره “یک”:
“ترازنامه و حساب سود و زیان (شامل عملیات جاری و طرح های عمرانی) در صورتی قابل طرح و تصویب در مجمع عمومی خواهد بود که از طرف حسابرسی منتخب وزارت امور اقتصادی و دارایی مورد رسیدگی قرار گرفته و گزارش حسابرسی را همراه داشته باشد.”
4. لزوم حسابرسی مالی شعب و دفاتر نمایندگی شرکت های خارجی
حسابرسی مالی از الزامات دریافت مجوز و شروع فعالیت شرکت های خارجی در ایران میباشد.
این الزام به استناد موارد زیر است:
- بند 5 ماده 1 و بندهای (الف) و (ب) و (ج) ماده 107 و تبصره های آن
- تبصره 2 ماده 177 قانون مالیات های مستقیم
- ماده 8 آیین نامه قانون نحوه ثبت شعب و نمایندگی شرکت های خارجی در ایران
شرکت های خارجی که پس از دریافت مجوز از سازمان های مربوط، در ایران شروع به فعالیت کردند و در اجرای قانون اجازه ثبت شعبه و نمایندگی شرکتهای خارجی در ایران ثبت شدهاند، نیازمند حسابرسی توسط یک حسابرس مورد تایید هستند.
5. لزوم حسابرسی مالی موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی
موسسات و نهادهای عمومی و غیردولتی و شرکت ها، سازمان ها و موسسات تابعه آن ها، برای جلوگیری از فسادهای مالی و روشن سازی صورت حساب های خود برای دولت، نیازمند حسابرسی توسط یک حسابرس مورد تایید هستند.
6. لزوم حسابرسی مالی سایر اشخاص حقیقی و حقوقی که بر اساس آخرین اظهارنامه تسلیمی جمع درآمد آن ها بیش از 50 میلیارد ریال و یا جمع دارایی های آن ها بیش از 80 میلیارد ریال است.
اشخاص حقیقی و حقوقی زیر که بر اساس آخرین اظهارنامهی تسلیمی خود، جمع کل فروش و یا خدمات اعم از عملیاتی و غیر عملیاتی آن ها بیش از 50 میلیارد ریال (البته در مورد شرکت های پیمانکاری، دریافتی آن ها بابت پیمان های منعقد شده باید بیش از 50 میلیارد ریال باشد.) و یا جمع دارایی های آن ها (جمع ستون بدهکار ترازنامه) بیش از 80 میلیارد باشد، ملزم به حسابرسی مالی هستند.
- شرکت های سهامی خاص و سایر شرکت ها
- موسسات انتفاعی غیرتجاری
- شرکت ها و موسسات تعاونی و اتحادیه های آن ها
- اشخاص حقیقی که طبق مقررات قانونی مربوط، مکلف به نگهداری دفاتر قانونی میباشند.
منابع:
Podcast: Play in new window | Download