مقدمه
ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه، لازمه حفظ آنهاست. همانطور که میدانیم، هزینه بالای ترک شغل کارکنان فروشگاهی، برای صاحبان و مدیران فروشگاهها، به یک معضل جدی تبدیل شده و به همین دلیل باید در جستجوی راهکارهای مؤثری بود تا بتوان ضمن تقویت مؤلفههایی مثل علاقه، انگیزه و وفاداری در کارکنان، آنها را به ادامه کار در فروشگاه، ترغیب کرد. از پیششرطهای تحقق این امر آن است که بتوانیم یک محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه ایجاد کنیم که در ادامه قصد داریم در این ارتباط، به پنج راهکار مهم اشاره کنیم.
1. نیروی جدید را متناسب با تیم کاریتان جذب کنید
عجیب نیست اگر در فرآیند استخدام، روی ویژگیهای فردی متمرکز شوید اما یکی از بهترین راهکارها برای ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه آن است که حین استخدام نیروی کار جدید، به سایر کارکنانتان هم فکر کنید. بیتردید، استخدام یک فرد کاریزماتیک با ویژگیهای شخصیتی خوب و تجربه کافی، میتواند بسیار وسوسهانگیز باشد. اما اگر آن فرد نتواند با کارکنان وفادارتان یا تیم مدیریتی کنار بیاید و دائماً با آنها درگیر شود، آنگاه انتخاب او، چندان منطقی به نظر نمیرسد. بد نیست بدانید که نرخ ترک خدمت کارکنان در فروشگاهها، حدود 60% است که این رقم، بسیار تکاندهنده به نظر میرسد. هرچند عوامل مختلفی در این مسئله دخیل هستند اما تصمیمگیریهای نادرست در ارتباط با استخدام کارکنان، در این خصوص نقش پررنگی دارند. بهعبارتدیگر، انتخاب یک وصلهی ناجور، میتواند همه تلاشهای صورت گرفته در راستای ایجاد محیط کار مناسب برای فروشندگان را بر باد دهد!
برای آنکه نیروی جدید را با محوریت تیم کاریتان استخدام کنید، باید از افرادی که در اطرافتان هستند، شناخت خیلی خوبی داشته باشید. یادتان باشد گاهی شباهت بیشازحد شخصیت اعضای تیم با یکدیگر، میتواند به همان اندازه که تجمیع شخصیتهای متفاوت دردسر ایجاد میکند، به ناسازگاری و تضاد منجر شود. واقعیت این است که هیچ فرمول مشخصی در این خصوص وجود ندارد و شما در بسیاری مواقع، باید با تکیه بر قدرت شهودتان، به تناسب یا عدم تناسب نیروی جدید با تیم کاریتان پی ببرید.
در راستای ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه، موارد زیر را هنگام جذب نیروی جدید مدنظر قرار دهید:
- تصور واضح و شفافی از فرهنگ ایدهآل حاکم بر محیط کارتان داشته باشید
- بهعنوان بخشی از فرآیند استخدام، برای شناخت بیشتر متقاضی شغلی، از یک پرسشنامه شخصیتی استفاده کنید
- ترتیبی دهید تا داوطلب شغلی، در فرآیند مصاحبه، دیداری با اعضای تیم داشته باشد.
- از اعضای تیمتان بخواهید ارزیابیشان را از ویژگیهای شخصیتی فرد متقاضی بر مبنای مدلهای شخصیتی پنج عاملی (Big Five) یا DISC با شما در میان بگذارند.
فراموش نکنید استخدام فردی که به هر نحو، باعث ایجاد اختلاف در تیم کاریتان شود، میتواند در مدتزمانی بسیار کوتاه، محیط کار را برای همه به جهنم تبدیل کند!
2. برای بهبود بهرهوری وایجاد محیط کار مناسب از فناوری کمک بگیرید
فناوری، یک ابزار بسیار مفید در راستای ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه است. شما باید بهدقت فرآیندهای کاری فروشگاهتان را بررسی کنید و ببینید برای انجام بهتر کارها به چه نوعی از فناوری نیاز دارید؟ همچنین میتوانید فهرستی از کارهایی تهیه کنید که انجام آنها برای کارکنان یا دشوار است یا انجام دستی آنها، ضروری یا منطقی به نظر نمیرسد. فناوری باید به بهبود بهرهوری شغلی کارکنانتان کمک کند. یعنی بهواسطه آن، نیازهای حرفهای کارکنان تأمین شده یا انجام کارها برایشان آسانتر شود. باوجوداینکه هر فروشگاه ممکن است به انواع مختلفی از فناوری نیاز داشته باشد، اما به نظر میرسد که امروز هیچ فروشگاهی نتواند بدون داشتن یک دستگاه POS، یک سیستم حسابداری و یک سیستم برنامهریزی زمانی به فعالیتش ادامه دهد.
استفاده از سیستمهای مدرن مدیریت نیروی کار هم مصداق دیگری از بهکارگیری فناوری با هدف ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه است که مدیران فروشگاه را قادر میسازد بتوانند برنامه کاری کارکنان را با در نظر گرفتن معیارهایی مثل در دسترس بودن، بودجه، پیشبینی فروش و معیارهای دیگر، تنظیم کنند تا از این طریق در وقت و هزینه، صرفهجویی شود.
3. تفکر کلیشهای درباره فروشندگان را دور بریزید!
دور ریختن بعضی کلیشههای ذهنی، یکی از الزامات خلق محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه است. شاید تا چند وقت قبل، تفکر غالب و رایج این بود که بسیاری از فروشندگان، نوجوانان یا جوانانی هستند که پس از فراغت از ساعات مدرسه یا دانشگاه، در محل کار حاضر میشوند تا ضمن کسب درآمد، تجارب ارزشمندی به دست بیاورند. اما حداقل حالا دیگر اینطور نیست. جالب است بدانید که حالا فقط حدود 31% از کارکنان فروشگاهها، کمتر از 24 سال، سن دارند و این یعنی سن بیشتر از دوسوم آنها، بالاتر از 24 سال است. بنابراین کارکنان فروشگاه هم به همان ویژگیها و مزایای شغلی (مثل حقوق کافی، مراقبتهای بهداشتی، ساعات کاری منظم و …) که کارکنان مشاغل دیگر از آن بهرهمند هستند، نیاز دارند.
برای افزایش رضایتمندی کارکنان فروشگاهتان از این جنبه میتوانید از ایدههای زیر استفاده کنید:
- بهصورت دورهای، کارکنانتان را میهمان صرف ناهار یا میان وعده کنید.
- در برنامهریزی کاری، انعطافپذیر باشید و طوری عمل کنید که کارکنان بتوانند برای تعطیلات یا مناسبتهای خاصشان، برنامهریزی کنند.
- با اهدای جوایز، از کارکنانتان در قبال دستاوردهای خاصشان تقدیر کنید.
- از طریق عقد قرارداد با یک باشگاه ورزشی، امکان استفاده رایگان از امکانات آن را برای کارکنانتان مقدور کنید.
- به کارکنان بُن خرید اهدا کنید.
- برای پیشرفت شغلی کارکنان و متعاقباً افزایش حقوق و مزایای آنها، زمینه مساعدی فراهم کنید.
واضح است که اتخاذ راهکارهای فوق، بدون نیاز به اِعمال تغییرات بنیادین، بهراحتی امکانپذیر است و بهاینترتیب میتوانید، از طریق ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه، تجربه مطلوبتر و مزایای چشمگیرتری را در مقایسه با سایر فروشگاهها برای آنها به ارمغان بیاورید.
4. خوشنودی کارکنان را برای ایجاد محیط کار مناسب در اولویت قرار دهید
ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه بدون توجه به خشنودی آنها، امری محال است. کارکنان خشنود، علاوه بر 20% بهرهوری بیشتر در مقایسه با کارکنان ناخشنود، میتوانند میزان فروش را تا 37% افزایش دهند. البته اهمیت خشنودسازی کارکنان برای کارفرمایان به همین موارد، خلاصه نمیشود. کارکنان خشنود:
- نرخ غیبت کمتری دارند.
- کمتر بیمار میشوند.
- بهتر کار میکنند.
- منبع ترویج شادی و رضایت در محیط کار هستند.
گفتگو، میتواند نخستین گام در مسیر خشنودسازی و فراهم کردن زمینه مساعد در راستای ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه باشد. البته توجه کنید که صحبت کردن با کارکنان میتواند فرصتی به آنها دهد تا از مشکلات و مسائلشان با شما حرف بزنند و دراینبین، خواستار تغییراتی شوند که معلوم نیست شما بتوانید از عهده اجابت این خواستهها برآیید. بنابراین در وهله اول تلاش کنید که با آنها بهنوعی مصالحه برسید.
موارد ساده و درعینحال اثربخش زیر میتوانند به افزایش خشنودی و متعاقباً ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه، کمک شایانذکری کنند:
- تا حد امکان، امور روزمرهی کسالتآور و ناخوشایند را حذف کنید.
- کارکنان را به بحث کردن و تبادلنظر درباره اهداف آتی فروشگاه تشویق کنید.
- به کارکنان نشان دهید که عضوی مهم و باارزش در فروشگاه هستند.
- با آنها در مقابل دیگران، رفتار خوبی داشته باشید.
- بیشتر از خطاها و نقاط ضعف، روی عملکرد خوب و نقاط قوت آنها، بحث و تأکید کنید.
5. مشوق ارتباطات آزاد باشید
یکی از مهمترین الزامات کاری، وجود روابط باز و تعاملات سازنده بین مدیر با کارکنان است که میتواند به ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه کمک کند. اگر فردی در کار مجموعه، اخلال ایجاد میکند یا به هر نحوی، باعث شکلگیری فضایی میشود که تمایل یا اشتیاق سایر اعضای مجموعه را نسبت به کار از بین میبرد، شما باید از آن مطلع باشید. بنابراین با فراهم کردن زمینهای برای ارائه گزارشهای ناشناس، جلسات یکبهیک و بحثهای گروهی، در راستای استفاده حداکثری از پتانسیل ارتباطات در محیط کار استفاده کنید.
فراموش نکنید که برای ترویج ارتباطات آزاد، شما هم باید روی مهارتهای ارتباطیتان کار کنید. مثلاً باید گوش سپردن فعال را یاد بگیرید و در رسیدگی به شکایات و نگرانیها، با جمعآوری اطلاعات کامل درباره موضوع، نسبت به حلوفصل آنها به شیوهای منطقی و سنجیده اقدام کنید.
سخن آخر
آنچه گفتیم 5 نکته بسیار مهم بود که باید در ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه به آنها توجه ویژهای داشته باشید. بااینحال همزمان با تمرکز روی موارد مذکور، از نکاتی مثل بهینهسازی مدت و برنامه زمانی شیفتهای کاری، ساخت استراحتگاه تمیز و مناسب برای کارکنان و همینطور ترویج فرهنگ صداقت بین آنها هم غافل نشوید. رعایت این قواعد و به کار بستن ایدههایی که درباره آنها گفتیم، در ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان فروشگاه حسابی کمکتان میکند تا کاری کنید که آنها حتی فکر جدا شدن از مجموعهتان را هم به سرشان راه ندهند!