چکیده:
تغییر و تحولات فرهنگی و عملیاتی که از مدتی قبل در صنعت حسابداری پدیده آمده بود، با شیوع ویروس کرونا، شتابی مضاعف گرفت. پاندمی کرونا، بحرانی فراگیر ایجاد کرد و شرکت‌های فعال در حوزه حسابداری و مالیات را وادار ساخت تا برای رفع چالش‌های ایجادشده، در جستجوی راهکار باشند. البته بسیاری از شرکت‌ها پس از مدتی دریافتند که دوران کرونا، در کنار همه مشکلات و چالش‌ها، فرصت‌هایی را نیز ایجاد می‌کند که به‌شرط وجود زیرساخت‌های لازم می‌توان از آن‌ها به بهترین شکل ممکن استفاده کرد. بازیگر اول صحنه‌ی چالش‌ها و فرصت‌های ناشی از بحران کرونا، فناوری است و چنانچه شرکت‌ها در فراهم‌سازی بستر فنی لازم و تجدیدنظر در فرایندهای تجاری‌شان، موفق عمل کنند می‌توانند ضمن همگامی با روندهای جدید صنعت حسابداری، به پیشروی در مسیر موفقیت ادامه دهند.
فهرست مطالب
مقدمه
تغییرات صنعت حسابداری حتی قبل از شیوع بیماری کرونا نیز برای حسابداران کاملاً محسوس بود. حرکت به سوی استفاده بیشتر از فناوری‌های جدید در حسابداری، نوعی تحول فرهنگی را در این صنعت کرد.
تردیدی نیست که تغییرات تنظیمی و تقاضای مشتریان، همواره جزء عوامل اصلی تحولات صنعت حسابداری بوده و هستند اما صاحب‌نظران عقیده دارند که استفاده از فناوری‌های مدرن به‌عنوان یکی از روندهای جدید حسابداری، می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا از طریق بهبود کارایی، درآمدشان را افزایش دهند. با شروع سال 2020، بیشتر شرکت‌های مالیاتی، حسابداری و حسابرسی حرکت به سوی فناوری‌هایی مثل پلتفرم‌های ابری و اتوماسیون فرایند رباتیک را آغاز کردند. فناوری‌هایی که انجام بسیاری از کارهای دستی دشوار و خسته‌کننده را به‌صورت خودکار امکان‌پذیر می‌سازند. همه چیز داشت به‌خوبی پیش می‌رفت تا اینکه با یکی از عجیب‌ترین و درعین‌حال، تأثیرگذارترین رویدادهای دوران مدرن، یعنی بحران کرونا روبرو شدیم.
بدون شک همه‌گیری ویروس کووید- 19 چالش‌های شخصی و حرفه‌ای زیادی را برای همه انسان‌های کره زمین ایجاد کرده و طبیعتاً صنعت حسابداری نیز از تبعات و پیامدهای این بحران، بی‌نصیب نمانده است. این چالش برای متخصصان حسابداری و مالیاتی، خود را به اَشکال متفاوتی نشان داد که حسابداری مجازی و ارائه خدمات جدیدی که تا قبل از همه‌گیری، جزء سبد خدمات حسابداری نبودند، دو مثال شاخص در این زمینه هستند.
با توجه به اهمیت حسابداری در شرکت‌ها، اخیراً رهبران صنعت، در قالب یک همایش مجازی تحت عنوان The Changing Shape of Opportunity گرد هم آمدند و درباره چالش‌های اصلی صنعت حسابداری و چگونگی ادامه فعالیت در شرایط فعلی گفتگو کردند. همایشی که خروجی آن، حاوی نکات ارزشمندی بود که در ادامه قصد داریم مروری بر این نکات داشته باشیم.
صنعت حسابداری و چالش‌های همه‌جانبه
آنچه در این همایش، در صدر فهرست چالش‌های صنعت حسابداری قرار گرفت، مسئله دورکاری بود. هر یک از شرکت‌های حاضر در این همایش تا قبل از شروع بحران کرونا، جایگاه خاص خودشان را در صنعت داشتند تا زمانی که نیاز به تغییر فرا رسید. توانایی شرکت‌ها برای همگامی با این تغییر، به فناوری مورداستفاده و همین‌طور زیرساخت‌های امنیتی آن‌ها بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، شرکت‌هایی که به‌واسطه داشتن لپ‌تاپ و دسترسی به یک شبکه خصوصی مجازی (VPN)، امکان دورکاری را برای کارکنانشان مقدور می‌سازند، راحت‌تر می‌توانند از این بحران، عبور کنند؛ اما شرکت‌های دیگر باید تلاش، منابع و زمان بیشتری را به این امر اختصاص دهند.
تفاوت در نحوه ارائه خدمات با توجه به اندازه و موقعیت جغرافیایی مشتریان، مانع دیگری را برای آن دسته از مشتریانی که به شکل سنتی و حضوری، خدمات دریافت می‌کردند، ایجاد کرد. قرنطینه و فاصله‌گذاری ناشی از همه‌گیری بیماری، شرکت‌ها را مجبور کرد که برای ارائه خدمات مشابه از طریق ویدئوکنفرانس و سایر روش‌های تعامل از راه دور، در جستجوی راهکارهای عملی باشند.
علاوه بر این‌ها، تصویب و اجرای سریع طرح‌های حمایت از مشاغل در بسیاری از کشورهای دنیا که Paycheck Protection Program در آمریکا نمونه‌ای از آن است، باعث شد که مشتریان زیادی برای استفاده از آن‌ها به مشاوره و خدمات حسابداری نیاز پیدا کنند. مصادف شدن فصول مالیاتی با قوانین مرتبط با چنین طرح‌هایی، کار را برای همه پیچیده‌تر کرد.
مجموعه این چالش‌ها در کنار سایر روندهای صنعت حسابداری، رهبران شرکت‌های مالیاتی و حسابداری را بر آن داشت تا علاوه بر شرکت و کارکنانشان، برای مشتریان و سایر ذینفعان نیز تصمیم‌گیری کنند.
صنعت حسابداری و فرصت‌هایی که شکل می‌گیرند
هیچ‌کس نمی‌توانست دردسرها و پیامدهای ناشی از همه‌گیری بیماری کرونا را پیش‌بینی کند. بااین‌حال با گذشت چند هفته، متخصصان صنعت حسابداری و مالیاتی متوجه شدند که در شرایط جدید هم فرصت‌هایی وجود دارد که نیاز به خدمات مشاوره‌ای به‌واسطه تصویب طرح‌های حمایتی، مثالی از این فرصت‌هاست.
بسیاری از شرکت‌ها به این واقعیت پی بردند که فناوری، کانون همه چالش‌ها و همچنین فرصت‌هایی است که به‌واسطه شیوع ویروس کرونا پدید آمدند. به همین دلیل، شیوه به‌کارگیری فناوری و طراحی فرایندهای نوآورانه در موفقیت تجاری شرکت‌ها، نقشی محوری ایفا می‌کنند.
به‌عنوان‌مثال، فناوری این امکان را برای شرکت‌ها فراهم کرد که بتوانند با استفاده از پلتفرم‌های وبینار که حالا به یکی از ابزارهای کارآمد در بازاریابی و برقراری ارتباط تبدیل شده‌اند، آسان‌تر با مشتریان تعامل داشته باشند. یینگ سا، بنیان‌گذار شرکت حسابداری Community CPA که به مشتریانی از 9 کشور، خدمات ارائه می‌دهد، می‌گوید که شرکت او به‌واسطه استفاده از یوتیوب، فیلم‌هایی را همراه با اطلاعاتی درباره بسته‌های محرک شرکت به 9 زبان، تدوین و منتشر کرده است. البته همه می‌توانند این فیلم‌ها را ببینند و ازاین‌رو می‌توان این فیلم‌ها را نوعی Lead-Generator بدانیم که برای شرکت، سرنخ فروش ایجاد می‌کنند.
نیاز به مهارت‌های جدید و مهارت‌آموزی مجدد
مهارت‌های موردنیاز در صنعت حسابداری، یکی دیگر از موضوعات مهمی بود که در همایش The Changing Shape of Opportunity مورد بحث قرار گرفت. متخصصانی که در این همایش حاضر بودند، متفق‌القول عقیده داشتند که مهارت‌های حسابداری دیگر صرفاً به توانایی کار با برنامه‌های صفحه گسترده یا آگاهی از جدیدترین قوانین مالیاتی خلاصه نمی‌شود. حالا مهارت‌های سنتی صنعت حسابداری باید با دانش گسترده در حوزه فناوری آمیخته شوند. شرکت‌های زیادی برای افزایش انعطاف‌پذیری فرایندها و همین‌طور خودکارسازی عملیات، به استفاده از فناوری‌های مبتنی بر رایانش ابری روی آورده‌اند و همین امر، آموزش کارکنان را به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل کرده است. بسیاری از شرکت‌های حسابداری که در دوران همه‌گیری به‌صورت دورکاری فعالیت می‌کردند، شاهد شکاف‌ها و کمبودهای عمیق در دانش فنی کارکنانشان در استفاده مؤثر از فناوری بودند.
بریتنی لانفیر، بنیان‌گذار شرکت حسابداری Lanphier می‌گوید: کارکنانی که در سطوح مدیریتی شرکت ما کار می‌کنند، آمادگی بهتری برای دورکاری داشتند اما شرایط برای کارکنان دیگر، دشوارتر بود. آلان لانگ، نماینده شرکت Baldwin CPAs نیز اظهار داشت که شرکت همواره برنامه منظمی را برای آموزش کارکنان دنبال می‌کند که همین امر، کارکنان را قادر می‌سازد که بتوانند بدون هیچ مشکلی و به‌صورت دورکاری، از عهده انجام وظایف و ارائه خدمات به مشتریان برآیند.
جالب است بدانید قبل از شروع همه‌گیری، حدود 25% از کارکنان در کشور آمریکا، از خانه کار می‌کردند. بااین‌حال، انطباق کل نیروی کار با این روش جدید، چالش‌های زیادی را برای صنعت حسابداری و همچنین صنایع دیگر ایجاد کرد. به‌عنوان‌مثال، حالا مدیران باید از دسترسی کارکنان به فناوری لازم برای انجام کار اطمینان حاصل کنند. آشنایی کارکنان با استفاده از فناوری‌ها، حصول اطمینان از رعایت دستورالعمل‌های امنیتی شرکت و از همه مهم‌تر، مدیریت کارمندان دورکار، از دیگر چالش‌هایی هستند که به‌واسطه بحران کرونا پدید آمدند که حل‌وفصل آن‌ها، اکتساب مهارت‌های مدیریتی جدیدی را می‌طلبد.
بنیان‌گذار شرکت Community CPAs می‌گوید که شرکت او، قبل از آغاز همه‌گیری، درست در نقطه میانیِ یک برنامه پنج‌ساله برای تبدیل کارکنان حضوری به کارکنان دورکار قرار داشت و بحران کووید، به‌مثابه یک توفیق اجباری، باعث فشردگی و کوتاهی این جدول زمانی شد. او اذعان می‌کند که در ابتدا احساس می‌کرد که مهارت کافی را برای مدیریت یک تیم از راه دور ندارد. به همین دلیل، برای بهبود مهارت‌های مدیریتی‌اش در این حوزه، به دنبال راهکارهای مؤثر رفت. راهکارهایی که فقط مبتنی بر پشتیبانی شغلی نبودند، بلکه حمایت شخصی و عاطفی از کارکنان را نیز مدنظر قرار می‌دادند تا به آن‌ها در عبور از این بحران کمک کنند. این استراتژی نتیجه داد و نتایج تحقیقات شرکت نشان می‌دهد که حالا کارکنان برای کنترل بحران‌های مختلف، بیش از قبل روی مشورت و راهنمایی مدیران حساب می‌کنند.
سخن آخر
بسیاری از صاحب‌نظران پیش‌بینی می‌کنند که حتی بعد از پایان همه‌گیری، برخی از تغییراتی که به‌واسطه بحران کرونا در صنعت حسابداری ایجاد شده‌اند، کماکان ادامه داشته باشند و درواقع به بخش جدایی‌ناپذیری از صنعت تبدیل شوند. این گمانه‌زنی درباره روندهایی مثل استفاده بیشتر از فناوری برای افزایش کارایی و همین‌طور ارائه خدمات به مشتریان به‌صورت از راه دور، قطعی به نظر می‌رسد. فراموش نکنیم که یکی از پیامدهای مثبت دورکاری، کمک به توازن و تعادل بیشتر بین کار و زندگی بوده و ازاین‌رو ادامه این روند، هم از سوی شرکت‌ها و هم از جانب کارکنان، مورد استقبال قرار می‌گیرد.
همه‌گیری ویروس کووید- 19 و تحولات ناشی از آن، فرصتی را برای شرکت‌های فعال در صنعت حسابداری و مالیات فراهم کرد تا ببینند آیا باید به انجام کارها به همان روش‌های قدیمی ادامه دهند یا زمان کوچ به یک فرهنگ کاری جدید و مبتنی بر فناوری فرا رسیده است؟
