حسابداری شرکت های بیمه چگونه است؟ برای پاسخ به این سوال توصیه میکنیم تا پایان این مقاله با ما همراه باشید. صنعت بیمه هر کشور عمدتاً به رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی آن کشور کمک میکند. بیمه قراردادی است که در آن فرد یا نهادی بهوسیله شرکت بیمه از حمایتهای مالی یا کمکهزینه در برابر ضرر و زیان برخوردار میشود. امروزه با گسترش و افزایش شرکتهای بیمه و همچنین افزایش تقاضا برای بیمه از طرف مردم به دلیل وجود بیماریهای مختلف، سوانح، بیکاری، فقر و… باعث شده حسابداری بیمه و حسابداری شرکت های بیمه از اهمیت بالایی برخوردار باشند. در این مقاله به بررسی حسابداری شرکت های بیمه و اهمیت آن، قوانین و مقررات حسابداری شرکتهای بیمه، بررسی روند حسابداری در شرکتهای بیمه و سایر نکات مهم در این خصوص خواهیم پرداخت. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
حسابداری شرکت های بیمه
همانطور که میدانیم حسابداری فرایند ثبت معاملات و صورت مالی هر سازمان است و وجود آن برای هر سازمان یا شرکتی ضروری است. در این بین شرکتهای بیمه نیز از این قاعده مستثنی نیستند. به نوعی میتوان گفت حسابداری یک بخش اساسی در شرکتهای بیمه میباشد. امروزه شرکتهای بیمه با چالشهای زیادی از جمله افزایش مقررات، نوآوری، فضای رقابتی بالا و معاملات گسترده و… روبرو هستند. خدمات حسابداری شرکتهای بیمه جزو مهمترین و وقت گیرترین کارها هستند. رشد قابل توجه برخی شرکتهای بیمه در چند سال اخیر در زمینه حق بیمه دریافتی، سودآوری، افزایش تقاضا و… موجب اهمیت و وجود سیستم و نرمافزار حسابداری شرکتهای بیمه شده است.
حسابداری شرکتهای بیمه شامل مجموعه قوانین و روشهای جمع آوری، طبقه بندی، اندازه گیری، ثبت، جمع بندی، گزارش، تجزیه و تحلیل و نظارت بر اطلاعات مالی است. مدیریت مالی و حسابداری شرکتهای بیمه به علت معاملات متعدد، بسیار پیچیده و پرریسک است. بیشتر شرکتهای بیمه برای انجام امور حسابداری و امور مالی خود از سیستمها و نرمافزارهای حسابداری ویژهای بهره میبرند که آنها را در پیشبرد اهداف و رسیدن به مقصد کمک میکند. به طور کلی حسابداری شرکتهای بیمه خدمات زیر را ارائه میدهد:
- وظایف و مسئولیتها را کاهش میدهد.
- دقت و کیفیت کار را بهبود میبخشد.
- موجب افزایش کارایی و بهرهوری شرکت میشود.
- موجب اثر بخشی هزینه میشود.
- باعث مدیریت زمان و افزایش دقت در روند ثبت معاملات میشود.
- و…
اصطلاحات مهم در حسابداری شرکت های بیمه
بیمه: قراردادی که در آن شرکت بیمه متعهد میشود که در ازای دریافت حق بیمه از شخص، در صورت واردآمدن هرگونه حادثه، خسارت وارده را جبران کند.
حق بیمه: مبلغی است که شرکت بیمه در ازای پذیرش هرگونه خطر، طبق قرارداد از شخص دریافت میکند.
حق بیمه برگشتی: مبلغی که در اثر کاهش خطر، کاهش سرمایه و یا فسخ قرارداد طی الحاقیهای به بیمهگذار برگشت داده میشود.
حق بیمه صادره: به جمع مبالغ حاصل از فروش انواع بیمهنامهها در یک دوره مالی حق بیمه صادره گفته میشود.
پرتفوی حق بیمه: به مجموع بیمهنامههایی که شرکت بیمه در طول یک دوره مالی صادر میکند حق بیمه صادره گفته میشود.
دوره مالی: به فاصله بین دو مقطع زمانی که گزارشهای مالی در آن تهیه میشود دوره مالی گفته میشود. طبق قانون گزارشهای مالی در ایران از فروردین هر سال شروع و اسفند همان سال پایان مییابد.
بیمههای مشترک: نوعی از بیمه میباشد که در آن دو یا چند مؤسسه با شرکتهای بیمه قرارداد منعقد میکنند و خطرات احتمالی را به نسبتهای توافق شده در قرارداد تقبل میکنند.
بیمه مستقیم: بیمههایی که در آن شرکت بیمه یک ارتباط قراردادی مستقیم با شخص بیمه شده دارد بیمه مستقیم نام دارد. برای نمونه میتوان بیمههای مشترک را نام برد.
بیمه غیر مستقیم: بیمههایی که در آن شرکتهای بیمه به منظور کاهش ریسک شخص یا شرکتهای دیگری را نیز در تعهدات بیمهای خود سهیم میکنند. برای نمونه میتوان بیمههای اتکایی را نام برد.
بیمه منافع: بیمهای که زیان حاصل از دیر رسیدن یا ناسالم رسیدن کالا به مقصد را جبران میکند بیمه منافع نام دارد.
کارمزد: درصدی از حق بیمه که در ازای فروش بیمه نامه به نماینده فروش پرداخت میشود.
حساب درآمد عملیاتی: حسابی که خلاصهای از درآمدهای مالی و هزینههای عملیات بیمه را در طی دورههای مالی مختلف نشان میدهد.
خصوصیات و ویژگیهای حسابداری شرکت های بیمه
خصوصیات و ویژگیهای حسابداری شرکتهای بیمه وابسته به خصوصیات و ویژگیهایی است که بر صنعت بیمه کشور حاکم است. به همین دلیل روشهای حسابداری شرکتهای بیمه تفاوت زیادی با نحوه حسابداری سایر شرکتها دارد. از جمله این خصوصیات و ویژگیهای حسابداری شرکتهای بیمه میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
شناسایی و بررسی درآمد شرکتهای بیمه با دیگر شرکتها تفاوت اساسی دارد. همانطور که میدانیم فعالیت اصلی شرکتهای بیمه صدور انواع بیمهنامه میباشد که منبع اصلی درآمد آن نیز میباشد. همچنین بخشی از درآمد شرکتهای بیمه از طریق شعب و نمایندگیهای فعال آن حاصل میشود. به همین منظور شناسایی و بررسی درآمد شرکتهای بیمه، شعب و نمایندگیهای آن نیز با سایر شرکتها و مشاغل تفاوت زیادی دارد و نیاز به یک سیستم حسابداری متناسب با آن دارد. همچنین برای تاسیس نمایندگی بیمه نیز به نرم افزار حسابداری احتیاج پیدا خواهید کرد.
در تهیه صورتهای مالی پایان دوره شرکتهای بیمه باید توجه داشت که طبق قرارداد بسته شده با بیمه گذاران، شرکتهای تا پایان مدت بیمه نامه، متعهد به پوشش هرگونه خطر هستند. و از آنجا که پایان مدت بیمه نامه با پایان دوره مالی یکسان نیست. در تهیه صورتهای مالی باید به این نکته توجه داشت. یکی از خصوصیات مهم در شرکتهای بیمه وجود نقدینگیهای زیاد حاصل از فروش بیمه نامه است. از طرفی ممکن است بابت پوشش بیمه نامههای صادره شرکتهای بیمه ملزم به پرداخت خسارت شوند. از این رو مدیریت این نقدینگی اهمیت وجود سیستم حسابداری شرکتهای بیمه را دوچندان میکند.
اهمیت حسابداری شرکت های بیمه
ویژگیهای مالی و حسابداری شرکتهای بیمه اهمیت زیادی در شناخت عملیات شرکتهای بیمه دارد. بهخاطر نوع فعالیت و پیچیدگیهای زیاد عملیات بیمه، کارایی سیستم حسابداری شرکتهای بیمه بسیار زیاد است.
- گزارشهای مالی دقیق (ترازنامه، صورتهای سود و زیان مالی و…) ارائه شده توسط نرم افزار حسابداری، به شرکتهای بیمه کمک میکند تا بتوانند از نظر اقتصادی تصمیم مناسب بگیرند.
- گزارش صورتهای مالی به شرکتهای بیمه کمک میکند تا وضعیت مالی شرکت خود را درک کرده و با برنامه ریزی و تخصیص اصولی بودجه منجر به کاهش هزینهها شوند.
- مدیریت و حسابداری شرکتهای بیمه در تجزیه و تحلیل استراتژی اجرایی شرکتهای بیمه کمک میکند.
- حسابداری حقوق و دستمزد جزو پیچیدهترینهای قسمت شرکتهای بیمه است. سیستم حسابداری شرکتهای بیمه با بررسی و پردازش صحیح، انجام تمامی امور مربوط به حقوق و دستمزد را آسان میکند.
- سیستم حسابداری شرکتهای بیمه کنترل جریان نقدینگی را بر عهده دارد که شامل مدیریت و کنترل حسابهای دریافتی، مبالغ قابل پرداخت، وامهای بانکی، دفترداری و بسیاری موارد دیگر است. به نوعی میتوان گفت جریان نقدینگی جز مهمترین بخشهای هر سازمان است و هرگونه اختلال در آن میتواند بر درآمد شرکتهای بیمه تأثیر بگذارد.
- همچنین سیستم حسابداری به شرکتها بیمه کمک میکند فرصتهای سرمایه گذاری موجود در بازار را تجزیه و تحلیل کنند و با شناسایی بهترین فرصت سرمایه گذاری لازم را انجام دهند.
- حسابداران شرکتهای بیمه از روند حسابداری برای حسابرسی صورتهای مالی سالانه یا ماهانه شرکتهای بیمه استفاده میکنند. که سبب میشود روند رشد خود را در دورههای مختلف تجزیه، تحلیل و بررسی کنند.
- از جمله موارد مهم در شرکتهای بیمه ارزیابی و بررسی داراییهایی چون زمین، ساختمان، ماشین آلات و… است. یک شرکت بیمه برای افزایش داراییهای خود و همچنین ارزیابی آنها نیاز به سیستم حسابداری پیشرفته دارد.
بهترین نرم افزار حسابداری برای شرکت های بیمه
شرکتهای بیمه با توجه به معاملات بالا و همچنین مدیریت اطلاعات مهم مالی نیاز به نرمافزارهای حسابداری ویژه و حرفهای دارند. بهترین نرمافزار حسابداری شرکتهای بیمه باید دارای ویژگی و امکانات بالایی باشد تا بتواند پاسخگویی نیاز شرکتهای بیمه باشد. نرمافزار حسابداری شرکتهای بیمه باید قادر به ایجاد فاکتور و ارائه انواع گزارشهای مالی باشد همچنین با مدیریت هزینهها و منابع مالی در پیشبرد اهداف شرکت کمک کند. علاوه بر این با توجه به حیاتی بودن اطلاعات مالی شرکتهای بیمه باید از امنیت فوقالعادهای برخوردار باشد تا بتواند بستری امن برای حفاظت از این اطلاعات مهم ایجاد کند. یکی از بهترین نرمافزارهای حسابداری برای شرکتهای بیمه نرمافزار حسابداری محک است که با دارا بودن امکانات و قابلیتهای ویژه بستری امن را برای حفاظت از اطلاعات شرکتهای بیمه فراهم کرده است. گروه نرمافزاری محک در چند سال اخیر با ارائه نرمافزارهای حسابداری حرفهای متناسب با نیاز هر کسب و کار توانسته میزبان بسیاری از سازمانها و شرکتهای کشور باشد.
نحوه حسابداری شرکت های بیمه
امروزه شرکتهای بیمه در بیش از یک زمینه به فعالیت مشغول هستند و برای پیشبرد اهداف خود اقدام به افتتاح شعب و استخدام نمایندگانی میکنند. نحوه حسابداری شرکتهای بیمه در شعب و نمایندگیها به اهداف و خط مشی اصلی آن وابسته است. به طور کلی در شعب و نمایندگیها نحوه حسابداری شرکتهای بیمه به دو صورت میباشد که عبارتاند از:
سیستم حسابداری غیر متمرکز: در این سیستم حسابداری شعب و نمایندگیهای مستقل، اطلاعات حسابداری از قبیل گزارشها، صورتهای مالی، حسابها، مدارک و… در یک مقطع زمانی خاص جمع کرده و به صورت کلی به شرکت بیمه مادر میفرستند. این اطلاعات و صورتهای مالی از شعب و نمایندگیهای دیگر نیز جمع شده و به صورت کلی در سیستم حسابداری شرکتهای بیمه بررسی و تجزیه و تحلیل میشود. در سیستم حسابداری غیر متمرکز سوابق در شعبه و نمایندگیها باقی میماند اما تعداد و نوع حسابها، سیستم حسابداری، اطلاعات صورتهای مالی و… به شرکتهای بیمه فرستاده میشود. در سیستم حسابداری غیر متمرکز عملیات حسابداری مربوط به امور صدور بیمه نامه، دریافت حق بیمه، پرداخت خسارت و… در شعب و نمایندگیهای مربوط به شرکتهای بیمه انجام میشود. در پایان دورههای مالی، شعب و نمایندگیها بعد از بستن حسابها و شناسایی سود و زیان، صورتهای مالی و سایر اطلاعات مالی را به شرکتهای بیمه میفرستند.
سیستم حسابداری متمرکز: در سیستم حسابداری غیر متمرکز شرکتهای بیمه برای انجام فعالیتها و پیشبرد اهداف خود شعب و نمایندگیهای مستقلی افتتاح نمیکنند. در واقع شعب و نمایندگیها در سیستم حسابداری غیر مستقل، وابسته به شرکت بیمه مادر هستند و هر کدام از شعب و نمایندگیها دفاتر و سیستم حسابداری جداگانهای ندارند و اطلاعات را به صورت مستقل نگه نمیدارند. در سیستم حسابداری متمرکز عملیات حسابداری مربوط به امور صدور بیمه نامه، دریافت حق بیمه، پرداخت خسارت و…در شرکت بیمه مادر انجام میشود و عملیات حسابداری در شعب و نمایندگیها بیشتر جنبه کنترلی و بررسی اطلاعات را دارد. از آنجا که در این سیستم حسابداری، شعب و نمایندگیها دفاتر و سیستم حسابداری مستقلی ندارند و عملیات حسابداری شرکتهای بیمه در شعب و نمایندگیها برای مقاصد کنترلی و مدیریتی صادر میشود میتوان گفت که عملیات جمع آوری حسابها، شناسایی سود و زیان و…در پایان دوره مالی در بخش حسابداری شرکتهای بیمه انجام میشود.
همچنین در یک تقسیم بندی دیگر روش حسابداری شرکت های بیمه را در روند ثبت بیمهها به صورت زیر تعیین کردهاند.
- حسابداری مبتنی بر وجه نقد: در روش حسابداری مبتنی بر وجه نقد، تا زمانی که وجه نقد از طرف مشتری دریافت نشود، فرایند ثبت بیمه انجام نخواهد شد. به عبارتی درآمد حاصل از صدور بیمه نامهها مهمترین منبع درآمد شرکتهای بیمه میباشد و تحقق این درآمد به واسطه دریافت وجه میباشد.
- حسابداری بر مبنای تعهد: در روش حسابداری بر مبنای تعهد، میتوان هنگام انعقاد قرارداد بیمه، بیمه نامه را ثبت کرد، بدون توجه به اینکه مشتری در آن هزینه را پرداخت میکند یا نه. مفهوم این نوع حسابداری به معنی شناسایی و اندازه گیری درآمد و هزینه، فارغ از این که وجه نقدی پرداخت شود.
قوانین و مقررات مربوط حسابداری شرکت های بیمه
هر سازمانی از قوانین و قواعد خاصی برای پیشبرد اهداف خود استفاده میکند.در واقع اصول حسابداری شرکت ها و مفروضات آن از جمله مفاهیم مهمی است که آشنایی با آن برای تمام افراد فعال در زمینه حسابداری شرکتها ضروری است. به عبارتی میتوان گفت که یکی از مؤثرترین ابزارها برای برنامه ریزی و مدیریت هر سازمان یا شرکتی وجود قوانین و مقرراتی است که چهارچوب و اصول کلی آن را تعیین میکند.
بخشهای مختلف هر سازمان یا شرکت، قوانین و مقررات خاص خود را دارند. بخش حسابداری شرکتهای بیمه نیز دارای قوانین و مقررات خاصی است که تعیین کننده اصول و شیوه انجام امور حسابداری در یک چهارچوب معین است. قوانین بیمه در حسابداری شامل قوانین و مقررات مربوط به شعب و نمایندگیها، گزارش عملکردهای مالی، ترازنامههای مالی، مطالبات و بدهکاریها، مالیات، حق بیمه، پرداخت خسارت، سهم بیمه، تعیین کارمزد بیمه و محاسبه درآمد، حقوق و کارمزد پرداختی به کارگران و… میباشد.
در حسابداری شرکتهای بیمه، قوانین و مقررات علاوه بر نظارت و کنترل امور حسابداری و مالی، تعیین کننده اختیارات، وظایف و مسئولیتهای مدیران و مسئولان مالی میباشد.
بررسی روند حسابداری در شرکت های بیمه
حسابداری شرکتهای بیمه فرایند جامع ثبت و پردازش کلیه معاملات مالی، صدور بیمه نامهها و همچنین بررسی روند ثبت، طبقه بندی، جمع بندی و تفسیر معاملات و رویدادها میباشد. روند حسابداری شرکتهای بیمه به شرح زیر میباشد.
فرایند حسابداری شرکتهای بیمه با شناسایی و تجزیه و تحلیل معاملات و رویدادهای تجاری آغاز میشود. همه معاملات و رویدادها وارد سیستم حسابداری نمیشوند. فقط آنهایی که مربوط به شرکت بیمه، شعب و نمایندگیهای آن هستند ثبت میشوند. در مرحله بعد کلیه معاملات و عملیات مالی در دفاتر مالی ثبت میشود. سپس در ادامه کار تراز آزمایشی تنظیم میگردد که تمام اعتبارات و بدهیها را در یک جدول خاص نشان میدهد. هدف از این مرحله اطمینان از برابر بودن کل مانده بدهی و کل مانده اعتبار است. تمام مانده حساب از دفاتر مالی استخراج میشود و در یک گزارش مرتب میشود. پس از آن، مانده بدهیها نیز اضافه میشود. به عبارتی کل بدهیها باید برابر با کل اعتبارات باشد. سپس با بررسی و کنترل ورودیها از مراحل قبل ترازنامه آزمایشی کامل میشود. صورتهای مالی شامل صورت حسابها و درآمدها، هزینه، سود و زیان، ترازنامه و… میباشد که با کمک تراز آزمایشی و اطلاعات آن تهیه میشود. صورتهای مالی با به تصویر کشیدن سود یا زیان یک شرکت بیمه، به وضوح سلامت مالی آن را نشان میدهند و در آخر کلیه حسابهای، برای آماده سازی سیستم برای دوره حسابداری بعدی بسته میشوند.
موارد خاص در حسابداری شرکت های بیمه
با توجه به اهمیت حسابداری در شرکتهای بیمه در این بخش به بررسی موارد خاص در حسابداری شرکتهای بیمه خواهیم پرداخت. از جمله موارد خاص مهم در حسابداری شرکتهای بیمه میتوان به درآمد و خسارت اشاره کرد که به اختصار هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
درآمد: شناسایی و تشخیص درآمدهای هر سازمان یا شرکتی وابسته شناخت کامل فعالیتهای آن میباشد. شرکتهای بیمهای کشور به منظور ارائه خدمات بیمهای تأسیس شدهاند. به طور کلی مهمترین منابع درآمد شرکتهای بیمه از طریق راههای زیر میباشد.
- درآمد حق بیمه مستقیم: درآمدهایی که مستقیماً توسط خود شرکت بیمه، شعب و نمایندگیهای وابسته به آن از صدور انواع بیمه نامه و دریافت حق بیمه حاصل میشود. درآمد حاصل از صدور انواع بیمه نامهها و حق بیمهها مهمترین منبع درآمد شرکتهای بیمه میباشد.
- درآمدهای بیمه اتکایی: این درآمد به این صورت حاصل میشود که شرکتهای بیمه به منظور کاهش ریسک و افزایش صدور بیمه نامهها، شخص یا شرکتهای دیگری را نیز در تعهدات بیمهای خود سهیم میکنند و در قبال این کار درصدی را به عنوان کارمزد میگیرند.
- درآمد از طریق سرمایه گذاری: این درآمد از طریق سود سپردههای بانکی، سود سهام، ارزش افزوده، سود حاصل از اوراق قرضه، سود حاصل از قرار دادهای دولتی و… حاصل میشود.
خسارت: همان گونه که درآمد حاصل از صدور بیمه نامه و دریافت حق بیمه مهمترین منبع درآمد شرکتهای بیمه است. در مقابل مهمترین هزینهای که در اثر وقوع حوادث متحمل شرکتهای بیمه میشود هزینه خسارت میباشد. شناسایی و گزارش هزینه خسارتها در یک شرکت بیمه، از وظایف مهم حسابداری شرکتهای بیمه است.
ذخایر فنی: شرکتهای بیمه به منظور ایجاد شفافیت برای بیمه گذاران و صاحبان سهم، میبایست ذخایر فنی را محاسبه و گزارش کنند. ذخایر فنی را میتوان در واقع اقلام تعیین کننده در ترازنامه و صورتحسابهای مالی تعریف کرد. ذخایر فنی یکی از عمده بدهیهای شرکتهای بیمه میباشند برای همین تنها اقلامی را میتوان بهعنوان ذخایر فنی شناسایی کرد که شرایط شناخت بدهی را داشته باشد.
صورتهای مالی: یکی از الزامات هر شرکت یا سازمانی تهیه صورتهای مالی سالانه یا ماهانه میباشد که شرکتهای بیمه نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در واقع صورتهای مالی گزارشهای مربوط به فعالیتهای اقتصادی هر شرکت میباشد. از مهمترین اطلاعات منتشر شده در شرکتهای بیمه، صورتهای مالی این شرکتها میباشد که دربرگیرنده اطلاعات مهم مالی طی دورههای مختلف است. در شرکتهای بیمه صورتهای مالی شامل: ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد میباشند که طی دورههای مختلف تهیه میشوند. در تهیه صورتهای مالی شرکتهای بیمه رعایت و توجه به استانداردهای بیمه، آیین نامههای شورای عالی بیمه، قانون مالیات مستقیم ضروری میباشد.
حسابداری شرکت های بیمه؛ کاری تخصصی و دقیق
با گسترش و افتتاح شعب و نمایندگیهای مختلف سیستم حسابداری شرکتهای بیمه به دو صورت حسابداری متمرکز و غیرمتمرکز انجام میشود و به همین منظور این شرکتهای بیمه، شعب و نمایندگیهای آنها برای مدیریت حسابها و ثبت معاملات خود به نرمافزارهای حسابداری ویژه و حرفهای نیاز دارند تا پاسخگوی تمام نیازهای مالی آنها باشد. گروه نرمافزاری محک با ارائه انواع نرمافزارهای حسابداری و مدیریت مالی، توانسته بستر مناسب برای مدیریت امور مالی شرکتها فراهم کند و میزبان مناسبی برای اکثر شرکتهای بیمه کشور باشد. همچنین نرمافزارهای حسابداری محک با بهرهگیری از امکانات و ویژگیهای کاربردی پاسخگوی تمام نیاز سازمانها ، شرکتها بوده و در عین حال با دارا بودن پشتیبانی و خدمات پس از فروش گامی اساسی در پیشبرد اهداف سازمانها و شرکتها پیموده است.
در این مقاله توضیحاتی در مورد حسابداری شرکتهای بیمه و اهمیت آن، روند حسابداری شرکتهای بیمه، قوانین و مقررات حسابداری شرکتهای بیمه و… توضیحاتی ارائه شد. شما عزیزان میتوانید جهت خرید یا کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نرمافزار حسابداری محک با کارشناسان و مشاورین مجرب گروه نرمافزاری محک تماس حاصل کرده تا بهصورت رایگان اطلاعات تکمیلی را دراینخصوص را دریافت کنید.
2 Responses
ممنون
مطلب جامع و مفیدی بود.خداقوت