تاثیر فناوری بر حسابداری غیرقابلانکار است. در آینده نه چندان دور، حسابداران با مشکلات و چالش های زیادی مواجه می شوند، اما هیچکدام به اندازه ورود فناوری های جدید به حرفه حسابداری و نیاز به همگام شدن حسابداران با تغییرات سریع این حوزه مهم نخواهد بود. در ادامه قصد داریم فناوری های متداول رشته حسابداری، چالشها و فرصتهای این موضوع رابررسی کنیم.
اپلیکیشنها و نرم افزارهای حسابداری، ازجمله نرم افزار حسابداری محک نیز نمونهای از دستاوردهای ورود فناوری به حوزه حسابداری محسوب میشوند و باعث کاهش هزینهها، کمکردن خطاها و آسانتر کردن کار حسابداران میشوند. اما تاثیر فناوری بر حسابداری به نرم افزارهای حسابداری ختم نمیشود و این حوزه درحال پیشرفت و تغییرات سریع است.
فناوری های مرتبط با حسابداری
شاید تازه وارد حوزه حسابداری شدهاید و یا یک حسابدار حرفهای و مجرب هستید. در هر صورت، باید عمیقتر به فناوریهایی که در حوزه حسابداری از آنها استفاده میکنید فکر کنید. اگر نرم افزار حسابداری که از آن استفاده میکنید با تغییرات زمان همگام نباشد، قطعا شرکت شما و خود شما به عنوان حسابدار، در آیندهای نه چندان دور، از قافله عقب خواهید ماند.
مطالعات جدید نشان میدهد که بودجه بخش IT یا همان فناوری اطلاعات در شرکتهای کوچک و متوسط 75 درصد افزایش داشته است. قطعا، آشنایی، یادگیری و کسب تجربه مرتبط با فناوری های جدید باید در مرکز توجه حسابداران قرار بگیرد، چراکه بنابر رویه و روال پیش رو، این مسئله بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است.
در ادامه با مهمترین فناوریهایی که با حوزه حسابداری مرتبط هستند آشنا میشویم و فرصت ها و چالش هایی را که حسابداران با آن مواجه هستند بررسی میکنیم.
رایانش ابری در حسابداری (Cloud Computing)
اخیرا فناوری رایانش ابری جهش عظیمی داشته است. به همین دلیل، وقتی صحبت از تاثیر فناوری بر حسابداری میشود یکی از ضروریترین حوزههایی که باید مورتوجه حسابداران قرار بگیرد فناوری ابری است. اما رایانش ابری دقیقا به چه معنا است؟
رایانش ابری ذخیرهسازی و دسترسی به دادهها به صورت آنلاین است. در فناوری ابری یا کلود، دادهها روی یک هارد دیسک ذخیره نمیشوند. دسترسی به برنامهها از طریق فناوری ابری، فارغ از اینکه کجا هستید یا از چه دستگاهی استفاده میکنید، امکان جریان آزاد اطلاعات را فراهم میکند. همچنین، فناوری ابری امکان دسترسی به دادههای معینی را برای مشتریان و همکاران فراهم میکند و این موضوع تبادل اطلاعات و همکاری بین دو طرف را آسانتر میکند.
رایانش ابری نقش بزرگی در حوزه حسابداری ایفا میکند. نرمافزارهای محبوب و پرکاربردی در حوزه حسابداری وجود دارند که فقط از طریق فناوری ابری قابل استفاده هستند، مثل QuickBooks Online, Kashoo, Xero و FreshBooks.
فناوری بلاکچین در حسابداری (Blockchain)
فناوری بلاکچین به حوزه حسابداری توازن میبخشد. اگر بدانید چطور از فناوری بلاکچین در حسابداری استفاده کنید، قطعا کمک بزرگی به شما خواهد کرد.
به عبارت ساده، بلاکچین یعنی توزیع و تمرکززدایی فناوری پایگاه دادهها یا همان دیتابیس. بلاکچین از دادههای رمزنگاریشده محافظت میکند و لیست گستردهای از تراکنشهای انجامشده بین تمام طرفهای دخیل را حفظ و نگهداری میکند. فناوری بلاک چین این توانایی را دارد که کل صنایع، بهخصوص در حوزه مالی، را دگرگون کند.
در حال حاضر، مبنای حسابداری سیستم دفترداری دوطرفه است که در آن حسابداران و ممیزین مستقل اطلاعات و دادههای مالی شرکت را وارد کرده و مورد بررسی و تایید قرار میدهند. با فناوری بلاک چین، دیگر نیازی به این نوع دوبارهکاریها نخواهد بود، چرا که بررسی و تایید دادهها بدون حضور طرف دیگر انجام خواهد شد و ممیزی هر تراکنش، به طور تمام وکمال و کاملا خودکار انجام میگیرد.
در یک تراکنش طرفین متعددی دخیل هستند و اصولا هر کدام تمایل دارد سوابق تراکنش را برای خود حفظ و ذخیره کند. این فرایند بسیار ناکارآمد و وقتگیر است و معمولا برای حل اختلافات بین سوابق ذخیرهشده مسائل و مشکلات زیادی پیش میآید.
به گفته بلیث مسترز، مدیرعامل شرکت Digital Asset Holdings، بلاکچین «فقط یک راه استفاده از علم کدگذاری نوین است تا امکان به اشتراکگذاری ماهیتها و موجودیها در یک زیرساخت مشترک برای حفظ و نگهداری پایگاه داده فراهم گردد.» این یعنی اینکه فناوری بلاک چین به هر دو طرف یک تراکنش اجازه میدهد تا سوابق را همزمان در یک دفتر کل مشترک در دسترس داشته باشند، در عین حال، هر حسابدار، ممیز یا شرکتی پایگاه داده تحت مدیریت خصوصی خود را نیز در اختیار داشته باشد.
فناوری حسابداری خودکار (Automated Accounting Technology)
چشمانداز تجارت و بازرگانی به سرعت به دوران حذف کدگذاری از حسابداری نزدیک میشود که یعنی عملا در حوزه حسابداری ورودی دادهها به صفر خواهد رسید. فناوری خودکار همیشه به عنوان یک شمشیر دولبه تلقی میشود که هم راحتی و آسایش و هم جایگزینی فناوری به جای نیروی انسانی را به ذهن میآورد.
اما آیا واقعا نقش حسابداران در معرض خطر است؟ بنابر مطالعات مجله Accounting Today، به احتمال زیاد، نتیجه فناوری خودکاراین است که آینده حسابداری این قابلیت و پتانسیل را برای حسابداران فراهم میکند که بیش از هر زمان دیگری سودمند و سودآور باشند.
از آنجاییکه صنایع در حال فاصله گرفتن از آمادهسازی و ارسال فاکتور زمانمحور هستند، دانش و تجربه ارزشمندترین داراییهای یک حسابدار محسوب خواهند شد. کنترلکنندههای مجازی در فناوری حسابداری خودکار بیشترین تقاضا را خواهند داشت. بنابراین اگر مجبور باشید نقش خود را به عنوان یک حسابدار دوباره تعریف کنید، فعالیت کردن به عنوان یک کنترلکننده مجازی باارزش میتواند به حفظ و ادامه کار حرفهای شما کمک کند.
فناوری خودکار حضور حسابداران را موثرتر میکند، زمانی که صرف وارد کردن دستی دادهها می شود کاهش میدهد و خطاهای انسانی را به حداقل میرساند. طبق پیشبینی Atherton Research وظایف عمومی حسابداران مثل آمادهسازی مالیات، حقوق و دستمزد و ممیزی به طور کامل خودکار خواهند شد. سیستمهای حسابداری ابری، مثل QuickBooks جزو برنامههای حسابداری خودکار محسوب میشوند، اما فقط مشتی از خروار هستند. با حسابداری خودکار، حرفهایها قادر خواهند بود آخرین و جدیدترین فناوریهایی را که ناهنجاریها یا الگوها را برجسته میکنند مورداستفاده قرار دهند، بدون اینکه نیازی به وارد کردن دستی دادهها داشته باشند.
بازشناسی کاراکتر نوری (Optical Character Recognition)
در سال 2016، فناوری OCR که باعناوینی مثل بازشناسی کاراکتر نوری یا نویسه خوان نوری نیز شناخته میشود، برنامههای مالیاتی را متحول و کار حسابداران را بسیار راحتتر کرد.
نرمافزارهای بازشناسی کاراکتر نوری متون چاپی و دستنویس را اسکن میکنند و به متونی که قابل خواندن برای ماشینها هستند تبدیل میکنند. وقتی حسابداران بتوانند یادداشتهای دستنویس (یا عکس یک یادداشت) را اسکن کنند و متون الکترونیکی بسازند، سرعت انتقال و بهاشتراکگذاری اطلاعات با همکاران و مشتریان افزایش مییابد.
تلفیق OCR با نرمافزارهای حسابداری به حسابداران اجازه میدهد تا با یک جستجوی ساده اطلاعاتی را که نیاز دارند پیدا کنند. همچنین میتوانند اطلاعات موردنیاز را کپی و یا ویرایش کنند. بهتر از همه اینکه OCR به حسابداران اجازه میدهد تا از تلف شدن زمان برای انجام کارهایی مثل فهرست کردن و طبقهبندی رسیدها، ردیابی و پیگیری هزینهها، و دورریختن خروارها کاغذ و برگه جلوگیری کنند.
متبحر شدن در OCR میتواند از شما یک نیروی کار بسیار ارزشمند، حتی برای بنگاههای حسابداری بزرگ بسازد.
خوشبختانه، فناوری OCR جایگاه خود را در نرمافزارهای حسابداری خودکار و ابری، مثل Yooz و Neat پیدا کرده است. ترکیب این روشها و رویهها در فناوری حسابداری، عادات و الگوهایی را که همین چند سال پیش وارد حوزه حسابدرای شده بودند دچار تغییر و تحول کرده است.
هوش مصنوعی در حسابداری (Artificial Intelligence)
هوش مصنوعی یا AI از دیگر نشانههای تاثیر فناوری بر حسابداری است که میتواند به بهرهوری بیشتر حسابداران و همچنین کسانی که با مسائل مالی سروکار دارند کمک کند. الگوریتمهای هوش مصنوعی به ماشینها اجازه میدهند تا بر وظایف و کارهای وقتگیر، تکراری و دوبارهکاری فائق شوند. با کمک هوش مصنوعی، فعالان حوزههای مالی و حسابداری میتوانند به جای اینکه صرفا با اعداد و ارقام سروکله بزنند، زمان بیشتری را به ارائه بینشها و راهکارهای عملی اختصاص دهند.
ماشینها میتوانند با ساده کردن عملیات کمک زیادی به کاهش هزینهها و خطاها کنند. با محول کردن کارهایی که با هوش مصنوعی امکان اجرای بهتری دارند – تحلیل و پردازش حجم عظیم دادهها و انجام و پیگیری وظایف و کارهای یکنواخت و حوصله سربر- زمان بیشتری برای انجام وظایفی که انسانها در آن بهتر هستند فراهم میکنیم.
فناوریهای جدید توقع مشتریان از شرکتها را تغییر داده و این موضوع در رابطه با حسابداران نیز صدق میکند. هوش مصنوعی به حسابداران کمک میکند تا موثرتر و مفیدتر باشند.
مزایای هوش اشیا در حسابداری (Intelligence of things)
وقتی که اینترنت اشیا، سیستمی که دستگاهها و ماشینها را به هم متصل میکند، با هوش مصنوعی ترکیب شود، نتیجه آن هوش اشیا میشود. این دستگاهها و ماشینها میتوانند بدون دخالت انسان با هم ارتباط برقرار کنند و کار کنند. هوش اشیا مزایای زیادی برای حسابداری و امور مالی بههمراه میآورد، مثل ردیابی دفتر کل، تراکنشها و سایر سوابق به طور زنده و بدون از دست دادن وقت.
با کمک هوش اشیا الگوها شناسایی میشوند و یا مشکلات و مسائل به سرعت حل و فصل میگردند. همین نظارت مداوم، فعالیتها و وظایف حسابداری مثل ممیزی را سادهتر، سازمانیافتهتر و با استرس کمتر پیش میبرد. همچنین، ردیابی و مدیریت فهرست موجودی بهبود مییابد.
حالا که به تاثیر فناوری بر حسابداری پی بردیم و پذیرفتیم که آینده حسابداری تحتتاثیر فناوریهای جدید با تغییرات بزرگی مواجه است، باید از خود بپرسیم که آیا فناوری آینده کاری حسابداران را تهدید میکند؟ آیا نمیتوان از فناوری به عنوان یک فرصت در شغل حسابداری بهره برد؟
حسابداری و فناوری – چالش ها و فرصت ها
بعد از اینکه به ناچار تاثیر فناوری های متداول رشته حسابداری را پذیرفتیم، باید چالش ها و فرصت های احتمالی را بررسی کنیم. این یافته ها از آخرین مطالعات مجله Accounting Today به دست آمده است که بر روی بیش از 100 نفر از مدیران بنگاههای حسابداری، روسای انجمنهای حسابداری، مشاورین و سایر دستاندرکاران این حوزه انجام شده است. بیشتر این افراد بیش از یک مورد را به عنوان مشکلات و چالشهای پیشروی حسابداران انتخاب کردند و از این میان، موارد اندکی بودند که در صدر قرار گرفتند: آثار تاثیرگذار فناوری، اهمیت حیاتی بهکارگیری نیروی انسانی، نیاز مبرم حسابداران به بهروزرسانی مداوم متناسب با تغییرات گسترده.
اگر قصد تحصیل در رشته حسابداری را دارید و به خصوص، اگر میخواهید در مقطع کارشناسی ارشد حسابداری تحصیلات خود را ادامه دهید، آشنایی با این چالش ها و بازار کار حسابداری برای شما میتواند بسیار جالبتوجه باشد، رشته و حرفهای که به سرعت در حال تغییر است.
نقش تکنولوژی مدرن در حسابداری
به گزارش مجله Accounting Today، حسابداران و بنگاههای حسابداری با چالشهای دیگری مثل استخدام نیروهای جدید، اصلاحات مالیاتی، امنیت سایبری، ادغام شرکتها و نیاز به استخدام و بهکارگیری حسابداران حرفهای و مجرب روبهرو هستند. اما به عقیده این مجله این مشکلات در مقایسه با چالشهای فناوریهای جدید و توانایی تطبیق یافتن با تغییرات سریع این حوزه ناچیز هستند.
عوامل بیرونی حوزه حسابداری، مثل ورود فناوریهای جدید، به سرعت در حال ایجاد تغییرات در حوزه حسابداری هستند، تا جاییکه حتی حسابداران حرفهای نیز نیازدارند که با شیوههای جدید آشنا و بهروز شوند، با فرهنگ نوآورانه همگام شوند و به تغییراتی که برای کار حسابداری نیاز است سرعت ببخشند.
ورود یا تلفیق فناوریهای نوآورانه (Integrating innovative technology) برای تمامی صنایع چالشبرانگیز است. پیشرفتهایی که در حوزههای مختلف مثل تحلیل دادهها، یادگیری ماشین، هوش مصنوعی، بلاکچین و پردازش ابری (رایانش ابری) صورت گرفته، فرصتهای فوقالعادهای برای بهبود موثر و کارآمد فراهم میسازد – البته اگر بهدرستی مورداستفاده قرار بگیرند. به گفته اسکات شوالتر، مدیر هیئت مشاورین استانداردهای حسابداری فدرال، «ممیزی، حسابداری، امور مالیاتی و مشاوره، همگی تحت تاثیر فناوریهای جدید قرار خواهند گرفت.»
بنگاههای حسابداری فرایندهای ممیزی را تغییر میدهند تا تمرکز بیشتری روی امنیت و دادهها داشته باشند و مشتریان نیز دادههای بیشتر و بیشتری را برای تحلیلهای ماهانه اضافه میکنند تا از تغییرات عقب نمانند، مسائل روز و رویهها را شناسایی کنند و فرصتها را به حداکثر برسانند.
حتی شرکتهای کوچکتر به اهمیت این تغییرات و تاثیر فناوری بر حسابداری پی بردهاند. طبق آخرین مطالعاتی که روی 700 شرکت کوچک و متوسط ایالات متحده انجام شده است، نیمی از شرکتهای کوچک تا متوسط که هنوز از نرم افزارهای خودکار حسابداری استفاده نکردهاند، برای به کارگیری این نرمافزارها برای دو سال آینده برنامهریزی کردهاند.
سازگار شدن حسابداران با فناوری جدید
یکی از مهمترین نتایج حاصل از فناوریهای جدید این است که باعث حذف شدن حسابداران از انجام کارهای روزمره و کارهای وظیفهمحور شده است. این موضوع یکی از بزرگترین چالشهای حسابداران محسوب میشود. برای بسیاری از مشتریان، نقش حسابداران تا حد زیادی به یک مشاور کسب و کار بدل شده است. این مسئله هم برای شرکتهای بزرگ و هم بنگاههای کوچک صدق میکند.
شاید آنچه تا امروز به عنوان عوامل موفقیت بنگاههای حسابداری تلقی میشدند، در آینده نزدیک هیچ کاربردی نداشته باشند. به نظر شما، در آینده، مشتریان برای چه مواردی حاضرند حسابدار استخدام کنند؟ در واقع، ساختار و ماهیت مدلهای تجاری پراستفاده در حرفه حسابداری در حال تغییرات پنهانی اما بسیار وسیع است. به گفته هیتندرا پتیل، مدیر توسعه شرکت AccountantsWorld، تنها گزینه، سازگار شدن، آن هم سازگاری سریع با این شرایط است و انکار این حقایق و جنگیدن برای حفظ وضعیت فعلی بی فایده خواهد بود.
مدلهای تجاری بنگاههای حسابداری باید با توقعات و نیازهای درحال تغییر مشتریان سازگار و منطبق شود. در عصری که بیشتر کارها و فرایندها به صورت خودکار انجام میشوند، این سازگاری و تطبیقپذیری از چالشهای بسیار بزرگ حرفه حسابداری محسوب میشود. بنگاههای حسابداری باید بتوانند مدلهای تجاری خود را از الگوی تطبیقپذیری به الگوی مشاورهای تبدیل کنند و برای این کار، نیاز به تمام چیزهای جدید است: شیوههای آموزش جدید، سیستمهای جبرانی جدید، اتخاذ روشهای جدید، مدلهای خدماترسانی جدید و هر مورد جدید دیگری.
چالش های مربوط به فناوری های متداول رشته حسابداری
تغییر سخت است. به عقیده سندرا ویلی، رئیس شرکت Boomer Consulting، حقیقت این است که همه میدانند همه چیز در حال تغییر است، اما بیشتر مردم از جاییکه و چیزیکه امروز هستند احساس رضایت دارند. برای همین قبل از اینکه به اقدامات اساسی دست بزنند، باید درد شدیدتری را حس کنند.
به عقیده کیمبرلی الیسون تیلور، مدیر اجرایی شرکت تجارت ابری اوراکل، ما باید با این سوالات خود را به چالش بکشیم:
چطور باید مجموعه مهارتهای خود را بهبود و گسترس دهیم و با همکاران خود همگام و هم قدم باشیم؟
چطور به طرز موثرتری به دانشجویان و دانشآموختگان این حوزه دسترسی پیدا کنیم و ارزش حسابدار حرفهای بودن را به دیگران انتقال دهیم؟
چطور اطمینان حاصل کنیم که حیطه کاری ما عمومی است و همه کسب و کارها را شامل میشود؟
چطور همکاران جدید استخدام کنیم و به پیشرفت آنها در بخشهای مختلف، بهخصوص بخش حسابداری عمومی (Public Practice) کمک کنیم.
و چطور اطمینان حاصل کنیم که حسابداران ما به عنوان مشاورین قابلاعتماد و ارجح مشتریان و شرکای تجاری ما باقی میمانند.
بیشتر افرادی که با مجله Accounting Today صحبت کردند روی این مسئله تاکید داشتند که باید مجموعه مهارتهای حسابداری تا حدی توسعه یابند که سازگاری بهتری با فناوریهای جدید داشته باشند. به گفته بیل شریدن، مدیر ارتباطات انجمن حسابداران مریلند، «بقای هر کدام از ما بستگی به توانایی ما در یادگیری مهارتهایی دارد که به ما اجازه میدهد شانهبهشانه ماشین آلات کار کنیم و کارهایی را انجام دهیم که ماشینها هنوز قادر به انجام آن نیستند.»
فرصت های حسابداری مرتبط با فناوری
برخی نگران هستند که وقتی صحبت از به کارگیری فناوریهای جدید و نوآورانه میشود، سرعت تغییرات باعث جاماندن برخی حسابداران از قافله شود، به خصوص حسابدارانی که در شرکتها و بنگاههای کوچکتر مشغول به کار هستند. اما کسانی مثل ریک تلبرگ، مدیرعامل شرکت CPA Trendlines، درباره وابستگی بیش از حد به فناوری هشدار میدهد.
او تاکید میکند که نیاز حسابداران برای استفاده از فناوریهای جدید به منظور کم کردن هزینهها است، اما حسابداران نیز باید روی ارتقای مهارتهای خود کار کنند تا «به مشتریانی که خواهان خدمات وسیعتر و گستردهتری هستند خدمات ارائه کنند.» او همچنین عقیده دارد که حسابداران باید از فناوری نهایت استفاده را ببرند «تا در انجام خواستههای مشتریان-با ارائه دیدگاههای مبتکرانه، تحلیل و راهنمایی- به بهترین نحو عمل کنند.»
فناوری، در حالیکه هم برای حسابداران ایجاد فرصت میکند و هم چالش به همراه دارد، نمیتواند جایگزین حرفهایهای مجرب و هوشمند شود. فناوری ابزار دیگری است که میتواند به حسابداران در رویارویی با چالشهای بزرگ ترکمک کند و آنها را بیش از پیش به سمت مشتریمداری سوق دهد.
حالا از حسابداران انتظار میرود تا روابط خود را گسترش دهند و شرکای تجاری قابلاعتمادی باشند. همین بخش «گسترش روابط» است که حسابداران را ملزم به یادگیری مهارتهای نرم (بعضا با نام «مهارتهای عمومی» شناخته میشود) می کند؛ مهارتهایی که با ایجاد روابط خوب مرتبط است. یادگیری این مهارتها به حسابداران کمک میکند تا نقش چشمگیرتری در تبیین و تعریف استراتژیهای کسب و کارهای در حال توسعه ایفا کنند.
با فناوری های متداول رشته حسابداری همسو شوید
میزان موفقیت کسب و کارها با اعداد مشخص میشود و به همین دلیل، حسابداران نقش مهمی در ارزیابی موفقیت شرکتها ایفا میکنند. با این حال، اگر قصد دنبال کردن و ماندن در این حرفه را دارید، باید تاثیر فناوری بر حسابداری را باور کنید، همواره همگام با فناوری های جدید مرتبط با حسابداری مثل رایانش ابری، هوش مصنوعی، حسابداری خودکار، بلاکچین و غیره پیش بروید و خود را بهروز نگه دارید.
استفاده درست از فناوری در حسابداری می تواند کار شما را سادهتر کند و از شما حسابدار بهتری بسازد. به علاوه، تمرکز بر روی آینده و سازگار شدن با فناوریهای جدید میتواند به شما در این حوزه به شدت رقابتی کمک کند. فراموش نکنید که چالشهای جدید، فرصتهای جدید به همراه میآورند. در آینده نزدیک، حسابدارانی که با فناوریهای جدید آشنا هستند خیلی بیشتر موردتوجه مشتریان و شرکتهای بزرگ قرار میگیرند.
برای اینکه با فناوری های مرتبط با حسابداری همراه شوید میتوانید از همین حالا شروع کنید، یاد بگیرید و دانش خود را بالا ببرید. برای نمونه، با نرم افزار حسابداری شرکتی محک بیشتر آشنا شوید.
منابع: accountingtoday / forbes