حسابداری موسسه خیریه | نرم‌ افزار حسابداری موسسه خیریه چه کاربردی دارد؟

فهرست مطالب

حسابداری موسسه خیریه جزو مواردی است که معمولا مغفول واقع می شود. موسسه‌های خیریه از جمله نهادهایی هستند که در زمینه کمک به نیازمندان فعالیت می‌کنند. این نهادها منابع مالی خود را از طریق سازمان‌های دولتی و خصوصی و کمک‌های مردمی تأمین می‌کنند. با توجه به اینکه مدیریت امور مالی و شناسایی جریان نقدینگی در این نهادها اهمیت زیادی دارد نقش حسابداری نیز در این نهادها بسیار پررنگ‌تر است.

در موسسه‌های خیریه منابع مالی از راه‌های مختلفی تأمین می‌شود از همین رو مدیریت این منابع نیاز به استفاده از اصول و قوانین حسابداری و همچنین استفاده از نرم‌افزار حسابداری دارد. نرم‌ افزار حسابداری جریان ورودی کمک‌های مالی را کنترل و مدیریت کرده و تمام فرایندهای دریافت و پرداخت وجه، ثبت رویدادها و کلیه اسناد مالی را با بیشترین دقت و در کمترین زمان انجام می‌دهد. نرم‌افزار حسابداری محک یکی از این نرم‌افزارهای حسابداری می‌باشد که به مؤسسه‌های خیریه کمک می‌کند تا علاوه بر مدیریت امور مالی، نظارت دقیقی ورود و خروج پول داشته باشند.با ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر با حسابداری موسسه خیریه آشنا شویم.

موسسه خیریه

موسسه خیریه به نهادها و سازمان‌هایی گفته می‌شود که در زمینه مسائل اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و… فعالیت می‌کنند. این مؤسسه‌های خیریه نهادهای مردمی می‌باشند که با هدف تأمین کمک هزینه‌های زندگی و رسیدگی به مشکلات مختلف تأسیس می‌شوند. اما در ادامة مسیر به دلیل وجود نیازهای مختلف مانند درمان و مسکن و… گستره فعالیت خود را بیشتر می‌کنند. در واقع می‌توان گفت که موسسه‌های خیریه نوعی از فعالیت اجتماعی با هدف خاص هستند که با تلاش چند نفر از علاقه‌مندان به کار خیر اداره می‌شوند و به صورت غیر انتفاعی و عام‌المنفعه در جهت رسیدگی به مشکلات مختلف مردم فعالیت می‌کنند.

موسسات خیره به طور معمول از منابع مالی محدودی برخوردارند به همین دلیل از طریق کمک‌های مردمی به فعالیت خود ادامه می‌دهند. همچنین منابع مالی این سازمان‌ها طبق آیین نامه تأسیس مؤسسه، و بر اساس قوانین حسابداری موسسه خیریه در موارد خاصی قابل بهره برداری است و نمی‌توان از آن در همه امور و فعالیت‌ها استفاده کرد. قوانین حسابداری مؤسسه خیریه با حسابداری سایر سازمان‌ها و نهادها تفاوت‌هایی دارد که در ادامه این مقاله به بررسی آن خواهیم پرداخت.

زمینه فعالیت موسسه‌های خیریه

در ایران، موسسه‌های خیریه در زمینه‌های مختلفی چون ارائه خدمات اجتماعی، رفاهی، آموزشی و اقتصادی به خانواده‌های نیازمند و اقشار آسیب‌پذیر زنان سرپرست خانواده، کودکان کار، کودکان بی سرپرست و بد سرپرست، و … فعالیت می‌کنند و به این ترتیب مسئولیت اجتماعی خود را در جهت انجام هرچه بهتر آن بر عهده می‌گیرند. علاوه بر این فعالیت‌های خیرخواهانه و آموزشی و مذهبی، نمونه‌هایی از فعالیت مؤسسه‌های خیریه هستند.

همچنین یک موسسه خیریه ممکن است به فعالیت‌های مرتبط با منافع عمومی و بشر دوستانه بپردازد. امروزه مؤسسه‌های خیریه با توجه به نیازهایی که به وجود آمده حیطه فعالیت خود را توسعه داده‌اند و به صورت‌های مختلف و در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کنند. همچنین فعالیتی که این مؤسسه‌ها انجام می‌دهند به عوامل مختلفی همچون قوانین و مقررات حسابداری مؤسسه خیریه، میزان منابع مالی، آیین نامه تأسیس مؤسسه و همچنین نوع مؤسسه خیریه بستگی دارد.

اهداف تأسیس موسسه خیریه کدام است؟

• برگزاری طرح‌های مختلف در زمینه کمک به نیازمندان
• کمک به خانواده‌های بی سرپرست یا بد سرپرست جامعه
• تعامل و همکاری با سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی به منظور کمک به نیازمندان
• تشکیل صندوق‌های وقف به منظور جمع آوری کمک‌های مالی، موقوفات و… برای صرف در امور خیریه
• ایجاد بستری مناسب برای جمع آوری کمک‌های مختلف در داخل و خارج کشور
• شناسایی محرومان و نیازمندان جامعه و تعیین اولویت کمک به آن با توجه به معیارهای مختلف
• اعطای بورسیه و کمک‌های تحصیلی به دانش‌آموزان و دانشجویان مستعد و نیازمند

منابع تأمین مالی موسسه خیریه

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و چالش‌های مؤسسه‌های خیره محدود بودن منابع مالی و نحوه تأمین آن است. زیرا بر اساس قوانین و آیین نامه تأسیس مؤسسه‌های خیریه، این نهادها در تأمین منابع مالی با محدودیت‌هایی مواجه هستند. برخی از مهم‌ترین منابع تأمین مالی مؤسسه‌های خیریه شامل موارد زیر است.

• سود حاصل از سرمایه گذاری در پروژه‌های مختلف
• استفاده از سود سپرده‌های بانکی
• کمک‌های نهادها و سازمان‌های دولتی و خصوصی
• برپایی بازارچه‌های خیریه
• کمک‌های مالی خیرین و حمایت‌های مردمی
• کمک‌های مالی از طریق وقف و نذورات
• کمک‌های مالی هیئت‌امنا مؤسسه

انواع موسسه خیریه

همان‌طور که گفته شد موسسه‌های خیریه با هدف تأمین کمک هزینه‌های زندگی و رسیدگی به مشکلات مختلف تأسیس می‌شوند و فعالیت‌هایی در زمینه‌های مختلف انجام می‌دهند. از همین موسسه‌های خیریه با توجه به نوع فعالیتی که انجام می‌دهند به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در این بخش با برخی از مهم‌ترین آن‌ها آشنا خواهیم شد.

موسسه‌های خیریه توزیع‌کننده

این نوع مؤسسه‌های خیریه کمک‌های مالی را از طریق مختلف جمع آوری می‌کنند و بین جامعه هدف و نیازمندان توزیع می‌کنند. فعالیت‌های این مؤسسه‌ها شامل تبلیغات در رسانه‌ها و سطح شهر و… به منظور جمع‌آوری کمک‌های نقدی و غیر نقدی، معرفی فعالیت‌های خود و همچنین شناسایی افراد نیازمند و محروم می‌باشد. امروزه مؤسسه‌های مختلف از راه‌های شیوه‌های جدیدتری به منظور جمع آوری و توزیع کمک‌های مالی استفاده می‌کنند و همین موجب می‌شود که شیوه حسابداری مؤسسه خیریه نیز نظم بهتری بگیرد.

موسسه خیریه عمرانی

این مؤسسه‌های خیریه در زمینه تأمین مسکن خانواده‌های محروم و بی بضاعت و همچنین ساخت اماکن آموزشی مانند مدرسه فعالیت می‌کنند. این مؤسسه‌های خیریه فعالیت‌های خود را معطوف به بخش عمرانی کرده‌اند و با ساخت مسکن ارزان قیمت و مدارس بخشی از نیازهای جامعه را رفع می‌کنند. در چند سال اخیر این مؤسسه‌های خیریه همراه با نهادهایی چون بسیج سازندگی سبب ساخت سرپناه‌های زیادی در مناطق مختلف کشور از جمله مناطق زلزله زده شده‌اند. در حسابداری موسسه خیریه عمرانی، با توجه به نوع فعالیت و حجم معاملاتی که در زمینه خرید و فروش مصالح انجام می‌شود، پیچیدگی‌هایی بیشتری نسبت به سایر مؤسسه‌ها وجود دارد.

مؤسسه‌های خیریه حوزه بهداشت و درمان

این موسسه‌های خیریه در حوزه بهداشت و درمان فعالیت می‌کنند با توجه به بودجه‌ای که دارند اقدام به تأسیس بیمارستان و درمانگاه می‌کنند و بسیاری از نیازهای درمانی افراد مختلف را به صورت رایگان یا با کمترین هزینه رفع می‌کنند. این مؤسسه‌های خیره در مناطق مختلفی از کشور که از توسعه کمی برخوردارند با ساخت درمانگاه، تأمین دارو و ویزیت رایگان بسیاری از نیازهای مربوط به حوزه بهداشت و درمان را رفع می‌کنند.

مؤسسه‌های خیریه نگهداری و سرپرستی

همه افراد در زندگی علاوه بر نیازهای مالی، درمانی و مسکن و… ، نیازهای دیگری از قبیل نیازهای مراقبتی و بهداشتی نیز دارد. مؤسسه‌های خیریه‌ای که در این زمینه فعالیت می‌کنند با نگهداری و سرپرستی سالمندان، معلولین، افراد بی سرپرست و بدسرپرست بخشی از نیازهای نگهداری و مراقبتی مردم را رفع می‌کنند.

مؤسسات خیریه پژوهشی

رفع مشکلات و نیازهای اساسی در حوزه‌های مختلف، نیاز به تحقیق و پژوهش دارد. امروزه مؤسسه‌های خیریه مختلفی با به‌کارگیری نیروهای متخصص، در حوزه‌های مختلفی از جمله درمان بیماری‌هایی مانند سرطان فعالیت می‌کنند. این مؤسسه‌ها با تحقیق و پژوهش در مورد بسیاری از مسائل پیچیده، نقش مهمی در توسعه تحقیقات علمی ایفا می‌کنند.

مؤسسه‌های خیریه آموزشی

از نهادهایی که نقش مهمی در توسعه و تعالی آموزشی کشور بر عهده دارد مؤسسه‌های خیریه آموزشی هستند. این مؤسسه‌ها با هدف آموزش افراد محروم جامعه بخش بزرگی از نیازهای آموزشی کشور را رفع می‌کنند. معلولین و افراد عقب‌مانده‌ی ذهنی، افراد کمتر توسعه یافته، کودکان بیمار و… از افرادی هستند که مؤسسه‌های خیریه آموزشی در زمینه آموزش به آن فعالیت می‌کنند.

همچنین در یک تقسیم بندی دیگر مؤسسه‌های خیریه با توجه به محل تأمین منابع مالی به دو نوع مؤسسه‌های خیریه خصوصی و دولتی تقسیم شده‌اند که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.

موسسه خیریه خصوصی

برخی از مؤسسه‌های خیریه، فعالیت‌های خیرخواهانه خود را به صورت خصوصی و غیر انتفاعی انجام می‌دهند. این مؤسسه‌های خیریه هیچ وابستگی به سازمان‌های دولتی ندارد و به منظور تأمین منابع مالی خود از راه‌های مختلفی استفاده می‌کنند. نیازهای مالی این مؤسسه‌ها از طریق کمک‌های مردمی، اسپانسرهای گوناگون و… بر طرف می‌شود. مؤسسه‌های خیریه خصوصی بعد از تأمین منابع مالی در حوزه‌های مختلفی شروع به فعالیت می‌کنند. در سیستم حسابداری مؤسسه خیریه خصوصی، کلیه فعالیت‌ها و معاملات مالی مربوط به تأمین منابع مالی و همچنین تخصیصی بودجه به فعالیت‌های مختلف ثبت می‌شود.

موسسه خیریه عمومی (دولتی)

موسسه‌های خیریه عمومی مؤسسه‌هایی هستند که محل اصلی تأمین منابع مالی آن‌ها دولت است و به پشتوانه مالی دولت در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند. همچنین علاوه بر دولت، مردم و سایر مؤسسه‌های خصوصی دیگر نیز به این مؤسسه‌های خیریه کمک می‌کنند. مؤسسه‌های خیریه عمومی نسبت به مؤسسه‌های خیریه خصوصی حیطه فعالیتشان گسترده‌تر است و اغلب منابع مالی بیشتری دارند از همین رو حسابداری مؤسسه خیره عمومی نیز نسبت به دیگر مؤسسه‌ها پیچیده‌تر است.

حسابداری موسسه خیریه

همان‌طور که می‌دانیم، حسابداری از جمله علوم کاربردی است که در حوزه‌های گوناگون کاربردهای مختلفی دارد. از جمله این حوزه‌ها در مؤسسه‌های خیریه می‌باشد. حسابداری موسسه خیریه نقش مهمی در مدیریت و کنترل امور مالی دارد. در مؤسسه‌های خیریه منابع مالی از راه‌های مختلفی تأمین می‌شود از همین رو مدیریت این منابع نیاز به استفاده از اصول و قوانین حسابداری دارد. سیستم حسابداری موسسه خیریه با ثبت، محاسبه، کنترل هزینه‌ها، بودجه بندی، ارائه گزارش‌های کاربردی و مهم در پیشبرد اهداف این مؤسسه‌ها نقش مهمی دارد.

حسابداری موسسه خیریه مدیریت و ثبت کلیه امور مربوط به دریافت کمک‌های نقدی، کمک‌های غیر نقدی، خرید اقلام و ملزومات اداری، خرید دارایی و املاک، حقوق و دستمزد و … را به طور دقیق و با استفاده از اصول حسابداری انجام می‌دهد. به طور کلی در حسابداری سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف مبالغ ورودی، درآمد و مبالغ خروجی، هزینه تعریف می‌شود. به همین منظور در حسابداری موسسه خیریه، مبالغ ورودی به عنوان درآمد و مبالغی که صرف کمک به نیازمندان می‌شود به عنوان هزینه ثبت می‌شود. به طور معمول در مؤسسه‌های خیریه سودی در کار نیست زیرا تمام وجوه دریافتی هزینه می‌شود و معادل درآمدشان هزینه دارند. از طرفی از مالیات نیز معاف هستند. بر این اساس مؤسسات خیریه می‌بایست منابع حاصل از کمک‌های مردمی را در راستای حمایت از نیازمندان هزینه نمایند و برای جمع آوری کمک‌های مردمی و سایر امور اداری، تاحدامکان از افراد داوطلب استفاده کنند. هزینه‌های جاری و پرسنلی مؤسسه‌های خیریه، محدوده مشخصی دارد. برای نمونه هزینه‌های پرسنلی و حقوق آنان بر اساس معیارهای قانونی انجام می‌شود. همچنین هزینه‌های جاری و اداری مؤسسه‌های خیریه نیز در حد نیازهای ضروری و بر اساس اسناد مثبت هزینه انجام می‌شود.

نرم‌ افزار حسابداری موسسه خیریه

امروزه نرم‌ افزار حسابداری به عنوان یک ابزار مهم در طیف وسیعی از سازمان‌ها و کسب و کارها کاربرد دارد. این نرم‌افزارها با مدیریت و کنترل امور مالی و حسابداری در پیشبرد اهداف آن‌ها کمک زیادی می‌کنند. در حسابداری مؤسسه خیریه نیز نرم‌افزار حسابداری به عنوان یک بازو کمکی نقش مهمی در مدیریت امور حسابداری بر عهده دارد. نرم حسابداری مؤسسه خیریه، جریان ورودی کمک‌های مالی را کنترل و مدیریت کرده و تمام فرایندهای دریافت و پرداخت وجه، ثبت رویدادها و کلیه اسناد مالی را به طور خودکار انجام می‌دهد. نرم‌ افزار حسابداری موسسه خیریه، امکاناتی را در اختیار این مؤسسه‌ها قرار می‌دهد که به راحتی بتوانند اطلاعات مالی و محاسبات خود را ثبت و بررسی کنند.

یکی از بهترین نرم‌ افزارهای حسابداری که توسط متخصصان حرفه‌ای، طراحی و توسعه داده شده است نرم‌ افزار حسابداری محک می‌باشد که امکانات ویژه‌ای را به منظور رفع نیازهای مربوط به امور مالی و حسابداری در اختیار مؤسسه‌های خیریه می‌گذارد. نرم‌افزار حسابداری محک با داشتن قابلیت‌هایی چون ثبت کمک‌های دریافتی، ثبت مشخصات خیرین، ارائه گزارش‌های کاربردی و بسیاری از امکانات دیگر مدیریت و کنترل دقیقی بر امور مالی و حسابداری موسسه خیریه را ارائه می‌دهد. برخی از مهم‌ترین امکانات نرم‌ افزار حسابداری مؤسسه خیریه محک به شرح زیر است.

• مدیریت خیرین، مددکاران
• مدیریت کمک‌های مالی
• مدیریت هزینه‌های خیریه
• پیگیری پرداخت‌ها و معوقات
• امکان ثبت اطلاعات و رویدادهای مالی
• امکان ثبت انواع چک دریافتی و پرداختی
• امکان ارائه گزارش جامع و کاربردی
• امکان طبقه بندی و تفکیک انواع حساب‌ها
• و…

کدینگ حسابداری موسسه خیریه

کدینگ نوعی از دسته بندی حساب‌ها در علوم حسابداری است که معمولاً به شکل درختی انجام می‌شود. در کدینگ حسابداری موسسه خیریه برای حساب‌های مختلف دسته بندی‌هایی مشخص می‌شود که دارای کدهای متنوعی است و نشان دهنده شاخه و زیر شاخه حساب‌ها می‌باشد. برای کدینگ حساب‌های این مؤسسه‌ها، نرم‌افزار حسابداری مؤسسه خیریه بهترین راه است. نرم‌ افزار حسابداری موسسه خیریه به واسطه سرعت و دقت بالایی که دارد در سریع‌ترین زمان ممکن این کار را انجام می‌دهد. کدینگ حساب‌ها، در تهیه گزارش‌ها و ثبت رویدادهای مالی کمک بسیار زیادی به مؤسسه می‌کند و باعث می‌شود خطای انسانی در حسابداری موسسه خیریه به حداقل برسد.

سخن پایانی

امروزه در هر کشوری نهادها و سازمان‌هایی به منظور رفع نیازهای نیازمندان تشکیل می‌شوند و با فعالیت در زمینه‌های مختلف بخش بزرگی از نیازهای آنان را رفع می‌کنند. مؤسسه‌های خیریه نهادهایی هستند که با هدف کمک به نیازمندان و محرومان در حوزه‌های مختلفی همچون آموزش، بهداشت و درمان، تحقیق و پژوهش و… به فعالیت می‌پردازند. این مؤسسه‌ها با توجه به نوع فعالیتی که انجام می‌دهند و همچنین منبع تأمین مالی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.

حسابداری موسسه خیریه به این صورت می‌باشد که کمک‌های مالی دریافتی به عنوان درآمد ثبت شده و مبالغی که صرف نیازمندان و امور خیریه می‌شود نیز به عنوان هزینه ثبت می‌شود. امروزه بسیاری از سازمان‌ها و مؤسسه‌های خیریه به منظور مدیریت امور مالی و حسابداری خود از نرم‌ افزار حسابداری استفاده می‌کنند. نرم‌ افزار حسابداری محک یکی از بهترین نرم‌ افزارهای حسابداری می‌باشد که به واسطه امکانات، پشتیبانی و امنیت فوق‌العاده بستر امنی برای حفاظت از اطلاعات و مدیریت امور مالی در سازمان‌ها، شرکت‌ها و مشاغل مختلف فراهم کرده است.

منبع: icaew و resourcecentre