معافیت مالیاتی شرکت های بورسی چرا مهم است؟ نرخ مالیات شرکت های بورسی چند درصد است ؟ نحوه محاسبه مالیات شرکت های بورسی چگونه است ؟ یکی از مهم‌ترین اهدافی که همه کشورها برای رسیدن به آن در تلاش هستند، رشد و توسعه اقتصادی است. سرمایه گذاری در بورس دارای اهمیت بسیار زیادی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارد و به عبارتی به‌عنوان دماسنج اقتصادی برای هر کشور عمل می‌کند. بازار بورس از جمله بازارهای مالی می‌باشد که نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشور دارد.
فهرست مطالب
امروزه بسیاری از شرکت‌ها به منظور تأمین مالی، کسب اعتبار و… وارد بورس می‌شود. همچنین دولت مزایایی ویژه‌ای مانند معافیت مالیاتی را برای جذب شرکت‌ها به بورس در نظر گرفته است که اهمیت آن را دوچندان می‌کند. معافیت مالیاتی شرکت های بورسی از جمله موضوعات مهمی است که می‌بایست نسبت به آن توجه ویژه داشت با ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی آن بپردازیم.
می‌توانید فایل صوتی «معافیت مالیاتی شرکت های بورسی» را گوش کنید
بورس چیست؟
بورس عنوانی است که امروزه به بازارهای سهام و بازارهای اوراق بهادار اطلاق می‌شود. اشخاص حقیقی و حقوقی با خرید سهام شرکت‌های مختلف، مالک بخشی از دارایی‌های آن شرکت می‌شوند. بازار بورس، بازاری قانونمند و پویا است که باعث هدایت جریان‌های نقدی پول به سمت شرکت‌ها و صنایع مختلف کشور می‌شود و از این طریق شرکت‌ها را تأمین مالی می‌کند.
در واقع این سهام همانند سند مالکیت است که نشان‌دهنده سهیم بودن سرمایه‌گذار در سود و زیان آن شرکت است. به عبارتی می‌توان گفت بورس محل حضور خریداران و فروشندگان سهام شرکت‌ها و همچنین محل انجام معاملات مختلف می‌باشد. بورس زمینه‌ای فراهم می‌کند تا دو گروه از افراد، در یک فعالیت اقتصادی سهیم شده و علاوه بر تأمین نیازهای یکدیگر، از سود حاصل از این فعالیت نیز بهره‌مند شوند. این دو گروه سرمایه گذاران و سرمایه‌پذیران هستند.
تفاوت بازار بورس و فرابورس
در بازار بورس قوانین و معیارهایی وجود دارد که موجب می‌شود هر شرکتی به راحتی امکان ورود به آن را نداشته باشد. بازار فرابورس نیز مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای معامله سهام شرکت‌های مختلف است و شرایط و قوانین ساده‌تری برای پذیرش شرکت‌ها و صنایع مختلف دارد. به عبارتی بازار فرابورس، وظیفه مدیریت و سازماندهی آن بخش از شرکت‌هایی است که علاقه‌مند به فعالیت در بازار سرمایه هستند اما هنوز شرایط ورود به بازار بورس را کسب نکرده‌اند.
از جمله تفاوت‌های بازار بورس و فرابورس تقسیم‌بندی نوع بازار آن‌ها است. در واقع بورس شامل دو بازار اول و دوم می‌باشد و شرکت‌هایی که در بازار هستند در صورتی که عملکرد مناسبی در دوره‌های مختلف نداشته باشند، به بازار دوم منتقل می‌شوند و از طرفی، شرکت‌هایی که عملکرد مناسبی در بازار دوم داشته باشند، به بازار اول منتقل می‌شوند.
ورود شرکت‌ها به بورس
بسیاری از شرکت‌ها و صنایع مختلف به دلایل مختلفی همچون افزایش شفافیت، کارایی و همچنین بهبود عملکرد جاری و… خود وارد بورس می‌شوند. بورس به‌عنوان یک بازوی قدرتمند برای بازار سرمایه علاوه بر جذب و هدایت منابع مالی به سمت فعالیت‌های مولد، نقش تأمین مالی بسیاری از شرکت‌ها و صنایع، بنگاه‌ها و مؤسسات مختلف را نیز بر عهده دارد. ثبت و پذیرش شرکت‌ها در بورس علاوه بر اینکه موجب توسعه بازار سرمایه و ارتقای جایگاه آن در اقتصاد ملی می‌شود در گسترش فرهنگ سهام‌داری و سرمایه‌گذاری نیز تأثیر زیادی دارد. در عین حال مزایای زیادی هم برای شرکت‌های پذیرفته شده به همراه دارد.
مزیت های بورسی شدن شرکت‌ها
از مهم‌ترین مزیت‌های بورسی شدن شرکت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
تأمین مالی از طریق انتشار سهام
شرکت‌ها به منظور توسعه و گسترش فعالیت خود در زمینه‌های مختلف به منابع مالی جدید نیاز دارند. به طور معمول این منابع مالی از طریق تسهیلات بانکی یا از طریق عرضه سهام تأمین می‌شود. در روش تأمین مالی از طریق عرضه سهام کافی است شرکتی وارد بورس می‌شود برای سرمایه‌گذاران عملکرد قابل‌قبولی داشته باشد. در این صورت هنگام عرضه سهام شرکت، این سهام به‌سرعت به فروش رسیده و تأمین مالی شرکت انجام می‌شود.
استفاده از معافیت‌های مالیاتی
امروزه بورس نقش مهمی در رونق و ثبات اقتصادی دارد به همین دلیل، قوانین و مقررات ویژه‌ای برای آن در نظر گرفته شده است که یکی از این قوانین، معافیت مالیاتی شرکت‌هایی بورسی است. در واقع بر اساس این قانون معافیت مالیاتی شرکت های بورسی، شرکت‌هایی که سهامشان در بورس معامله می‌شود مالیات کمتری نسبت به سایر شرکت‌ها می‌پردازند.
معافیت مالیاتی شرکت های بورسی موجب می‌شود هزینه این شرکت‌ها کاهش یابد و از طرفی سودشان افزایش پیدا کند. این مزیت موجب شده که بسیاری از شرکت‌ها برای پذیرش در بورس اقدام کنند. در کشور ما مالیات شرکت‌های غیر بورسی با نرخ ۲۵ درصد محاسبه می‌شود، اما شرکت‌هایی که در بورس پذیرش می‌شوند، بسته به نوع بازار از ۱۰ درصد الی ۵ درصد تخفیف مالیاتی تشویقی برخوردار می‌شوند و مالیات آن‌ها از ۲۵ درصد به ۲۲.۵ درصد و ۲۳.۷۵ درصد کاهش پیدا می‌کند.
افزایش اعتبار داخلی و خارجی
یکی از مزایای ورود شرکت ها به بورس نصیب شرکت‌ها می‌شود کسب اعتبار در سطح ملی و بین‌المللی است. بسیاری از شرکت‌های بورسی با توجه به این که در یک بازار بسیار مهم حضور دارند و از قوانین و معیارهای مهمی تبعیت می‌کنند و سهامشان مورد معامله قرار می‌گیرد اعتبار داخلی و بین‌المللی پیدا می‌کنند. درواقع ارزیابی دائمی عملکرد شرکت در بازار، ارائه گزارش‌های دوره‌ای از وضعیت شرکت و حساسیت فعالان بازار نسبت به فعالیت‌ها و برنامه‌های این شرکت‌ها، زمینه‌های این اعتبار داخلی و بین‌المللی را مهیا کند.
به‌روزرسانی ارزش واقعی شرکت
هنگامی که شرکت‌ها وارد بورس می‌شوند ارزش سهام و ارزش واقعی آن‌ها بر اساس عرضه و تقاضایی که در بازار وجود دارد تعیین می‌شود. ارزش و قیمت سهام این شرکت‌ها با توجه به وضعیت شرکت (وضعیت مالی، میزان تولید، گزارش‌های دوره‌ای و برنامه‌های طرح و توسعه) و صنعتی که در آن قرار دارد، تعیین می‌شود. همچنین افرادی که سهام‌داران این شرکت‌ها هستند از ارزش واقعی سهام خود آگاه می‌شوند و بر اساس قیمت روز به معامله می‌پردازند.
سهولت در استفاده از تسهیلات بانکی
همان‌طور که گفته شد شرکت‌ها با ورود به بورس از اعتبار بالایی برخوردار می‌شوند. این اعتبار به دلیل رعایت قوانین و مقررات در چارچوب استانداردهای حسابداری و گام برداشتن در مسیر تحول و سودآوری موجب برخورداری از اعتبارات بانکی و تسهیلات ویژه برای شرکت‌ها می‌شود. همچنین میزان تسهیلات بانکی برای شرکت‌های بورسی بیشتر از شرکت‌های غیر بورسی می‌باشد.
معافیت مالیاتی شرکت های بورسی چگونه است؟
بازار بورس جزو بازارهایی است که فعالیت‌های سرمایه گذاری با اهداف مختلفی در آن صورت می‌گیرد و افراد زیادی دارایی‌های خود را در این بازار سرمایه گذاری می‌کنند. در بازار بورس، همانند سایر بازارهای مالی، دارایی‌ها به اشکال مختلفی وجود دارد. در چند سال اخیر، به علت استقبال مردم جهت سرمایه گذاری در بازار بورس و اهمیت شرکت‌های بورسی، دولت قانون ویژه‌ای را برای معافیت مالیاتی شرکت های بورسی در نظر گرفته است.
این معافیت‌های مالیاتی به صورت یک مصوبه قانونی توسط نمایندگان مجلس به طور رسمی به تصویب رسیده است. بر اساس ماده ۱۴۳ قانون اساسی ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالا در بورس کالا، ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد شرکت های بورسی که سهامشان در بورس‌های داخلی یا خارجی معامله می‌شود و 5 درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهامشان در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی معامله می‌شود، از زمان پذیرش تا زمانی که از لیست شرکت‌های رسمی و ثبت شده در بازار بورس حذف نشده‌اند با تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار بخشیده می‌شود.
علاوه بر این شرکت‌هایی که سهام‌های خود را در بازارهای بورسی داخل یا خارج یا حتی بازارهای خارج از بورس سرمایه گذاری کند و در پایان دوره مالی سازمان بورس تأیید کند که این شرکت‌ها دارای حداقل ۲۰ درصد سهام شناور هستند، در این صورت شرکت مورد نظر واجد شرایط دریافت دو برابر معافیت مالیاتی خواهد بود. برای قانون معافیت مالیاتی شرکت های بورسی تبصره‌هایی وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
تبصره شماره یک: از هر نقل و انتقالی که در شرکت‌ها به منظور نقل و انتقال سهام و سهم‌الشرکه و حق تقدم سهام و سهم‌الشرکه شرکا انجام می‌گیرد مالیات مقطوعی به میزان ۴ درصد ارزش اسمی آن‌ها اخذ می‌شود. در این صورت نیازی به دریافت مالیات بر درآمد و هزینه نقل و انتقال سهام شرکت وجود نخواهد داشت. انتقال دهندگان سهام و سهم‌الشرکه و همچنین حق تقدم سهام مکلف هستند قبل از انتقال سهام، مالیات آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند. علاوه بر این تمامی ادارات ثبت و دفاتر اسناد رسمی نیز می‌بایست در موقع ثبت و تنظیم سند انتقال، گواهی پرداخت مالیات را دریافت کنند و آن را ضمیمه پرونده مربوطه کنند.
تبصره شماره دو: تمامی شرکت‌های سهامی مشمول پرداخت نیم درصد مالیات سهام هستند و هیچ گونه مالیات به سهام آن‌ها تعلق نخواهد گرفت. همچنین این شرکت‌های سهامی می‌بایست تا پایان ماه بعد از تاریخ ثبت افزایش سرمایه، مالیات مذکور را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
نکات مهم معافیت مالیاتی شرکت های بورسی
- معافیت مالیاتی شرکت های بورسی موضوع مهمی است که می‌بایست به آن توجه ویژه‌ای شود. در رابطه با قانون معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی نکات مهمی وجود دارد که در این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
- در جریان لایحه دو فوریتی به منظور افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی یا فرا بورسی، مجلس شورای اسلامی به واسطه صرف سهام شرکت‌ها با ماده ۲ این لایحه دوفوریتی، با سلب حق تقدم موافقت و تبصره این ماده از قانون را به تصویب رساند.
- در ماده ۲ این لایحه دو فوریتی اعلام شده است که شرکت‌های بورسی و فرابورسی از جمله شرکت‌هایی که مشمول ماده ۱ این قانون هستند می‌بایست برای افزایش سرمایه خود به روش‌های مختلفی از جمله صرف سهام از طریق سلب حق تقدم و عرضه آن به شکل عمومی اقدام کنند.
- چنان چه مدارک و مستندات مربوط به این افزایش سرمایه حداکثر تا چهار ماه بعد از پایان سال مالی به اداره مالیاتی تحویل داده شود و گواهی ثبت افزایش سرمایه نیز حداکثر تا سه ماه بعد از تاریخ انقضای اظهارنامه به اداره مربوطه تحویل داده شود، به میزان ۲۰ درصد از مبلغ افزایش سرمایه مذکور، مشمول مالیات به نرخ صفر می‌شود.
- تبصره این ماده از قانون بیان می‌کند که کاهش سرمایه یا توزیع نقدی سهام، بدون دستور قضایی امکان‌پذیر نیست. همچنین تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که از اجرا این حکم اجتناب کنند، می‌بایست مبلغ دو برابر مشوق‌های مالیاتی را به عنوان جریمه پرداخت کنند. همچنین در مورد اشخاص حقیقی نیز سازمان بورس می‌بایست اشخاص متخلف را بر حسب مورد به سازمان ثبت اسناد و املاک معرفی کند. سازمان ثبت اسناد نیز موظف است تا سه سال مسئولیت این اشخاص را در پست‌های مدیر عاملی و عضویت در هیئت مدیره تمامی شرکت‌های دولتی و غیر دولتی لغو کند.
آنچه درباره معافیت مالیاتی شرکت های بورسی در این مقاله آموختید
امروزه بورس یکی از بازارهای مالی مهم در جهان است که نقش مهمی در ثبات اقتصادی کشورها و تأمین مالی صنایع و شرکت‌های مختلف بر عهده دارد. در ایران نیز بازار بورس از اهمیت بسیار بالایی برخور دار است. در چند سال اخیر شاهد حضور بسیاری از مردم در این بازار به منظور سرمایه گذاری بوده‌ایم. از این رو قوانین و مقررات ویژه‌ای برای سازماندهی و مدیریت این بازار درنظر گرفته شده است. همچنین از طرفی مزایای ویژه‌ای نیز برای حضور صنایع و شرکت‌های مختلف در این بازار در نظر گرفته شده است. از جمله این مزایا معافیت مالیاتی شرکت های بورسی است.
بر اساس قانون شرکت‌های بورسی مشمول ۱۰ درصد تخفیف بر روی مالیات می‌شوند و اگر سهام آزاد شناور این شرکت‌ها بیش از ۲۰ درصد باشد، این تخفیف دو برابر می‌شود. درواقع نرخ مالیات شرکت‌های بورسی به میزان ۲۲٫۵ می‌باشد و برای شرکت‌های دارای سهام آزاد شناور بیش از ۲۰ درصد نیز این میزان برابر با ۲۰ درصد خواهد بود. در این مقاله در مورد معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی توضیحاتی ارائه شد و قوانین و نکات مربوط به آن نیز تا حدودی بررسی شد. با توجه به اهمیت موضوع معافیت مالیاتی شرکت های بورسی، پیشنهاد می‌شود با وکیل مجرب در این زمینه مشاوره داشته باشید.
اگر تمایل دارید پیرامون موضوع مهم مالیات فروش سهام هم اطلاعات کاربردی بدست آورید، توصیه میکنیم به مقاله ای که در این زمینه در سایت محک سافت وجود دارد مراجعه نمایید.
منبع: pinsentmasons
Podcast: Play in new window | Download
