مخاطبان صورت جریان وجوه نقد، سهام‌داران و سرمایه‌گذاران شرکت هستند و هدف از تهیه این گزارشات صورت جریان وجوه نقد، آگاهی رسانی و شفافیت درباره جریان نقدینگی شرکت است. امروزه در فرایند حسابداری مالی شرکت‌ها، گزارش‌ها و صورت‌های مالی یکی از مهم‌ترین منابع تأمین اطلاعاتی هستند. کیفیت تهیه و تنظیم این گزارش‌ها نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. چرا که باید به نیاز مخاطبان این صورت‌های مالی هنگام تهیه آنها توجه شود.
فهرست مطالب
جریان نقدی و دسته‌بندی آن یکی از اقدامات مهم در حسابداری می‌باشد که هر حسابدار ماهر و باتجربه‌ای باید بتواند آن را به درستی انجام دهد. این کار باعث منعکس شدن فعالیت‌های کسب و کار می‌شود. صورت جریان وجوه نقد یکی از صورت‌های مالی مهم در حسابداری است که این امکان را به مدیران یک شرکت می‌دهد تا بدانند چه میزان نقدینگی در اختیار دارند و آیا در آینده دچار کسری بودجه خواهند شد یا نه. با ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی صورت جریان وجوه نقد و نکات مهم مربوط به آن بپردازیم.
صورت جریان وجوه نقد چیست؟
امروزه در هر کسب و کاری ارزیابی فرصت‌ها و بررسی شرایط موجود در حیطه فعالیت، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. این ارزیابی بدون داشتن درک صحیحی از فعالیت تجاری کسب و کار از قبیل نحوه ایجاد و جریان وجوه نقد و مصرف آن ممکن نخواهد بود. در حسابداری گزارش صورت‌های مالی از قبیل گزارش سود و زیان، ترازنامه، جریان وجوه نقد و… با هدف ارزیابی وضعیت مالی شرکت و نحوه عملکرد آن تهیه و تدوین می‌شود.
صورت جریان وجوه نقد یکی از صورت‌های مالی مهم در حسابداری است که بیانگر میزان نقدشوندگی یا عدم نقدشوندگی سود شرکت و یا توان پرداخت دیون شرکت است. به عبارت دیگر، صورت جریان وجوه نقد توانایی انعطاف‌پذیری مالی یک شرکت را نمایش می‌دهد؛ و از آنجایی که اطلاعات مالی شرکت را بر مبنای نقدی ثبت می‌کند، از شفافیت بسیار بالایی برخوردار است.
هدف صورت جریان وجوه نقد چیست؟
همان‌طور که می‌دانیم صورت جریان وجوه نقد، تمامی اطلاعات مربوط به جریان‌های نقدی یک سازمان یا شرکت را در طول یک بازه زمانی گزارش می‌کند از این رو از اهمیت بسیار بالایی برای مدیران برخوردار است. در ادامه با مهم‌ترین اهداف این صورت مالی آشنا می‌شویم.
- صورت جریان وجوه نقد نشان می‌دهد شرکت دقیقاً چه میزان نقدینگی در اختیار دارد تا بر اساس آن بتواند با خیال آسوده و بدون ریسک در فعالیت‌های تجاری شرکت کند.
- صورت جریان نقدینگی میزان تغییر در حقوق صاحبان سهام، دارایی‌ها و بدهیهای شرکت را در قالب جریان‌های نقدی نشان میدهند.
- صورت جریان وجوه نقد این امکان را فراهم می‌کند تا به راحتی بتوان جریان‌های نقدی آینده را پیش‌بینی کرد و بر اساس آن برنامه تجاری مناسبی را تدوین کرد.
- اطلاع از میزان گردش وجوه نقدینگی شرکت و بررسی انعطاف‌پذیری مالی آن
- شناخت منابع جهت تأمین مالی شرکت و کنترل جریان مالی آنها
طبقه‌بندی اقلام صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد نتایج حاصل از تصمیماتی را که در زمینه‌های مختلف از قبیل سرمایه‌گذاری، تأمین مالی و پرداخت سود به سرمایه‌گذاران انجام شده است را نشان می‌دهد. از این رو اطلاعات موجود در آن می‌بایست تمام نیازهای سرمایه‌گذاران در این زمینه را پاسخ دهد. بر اساس استاندارد حسابداری شماره ۷ کمیته بین المللی حسابداری، صورت جریان وجوه نقد سه بخش اصلی شامل فعالیت‌های سرمایه‌گذاری، عملیاتی و تأمین مالی را در برمی‌گیرد.
در ایران نیز صورت جریان وجوه نقد از سال ۱۳۷۵ تا سال ۱۳۷۷ بر اساس این سه بخش تهیه و تدوین می‌شد اما از سال ۱۳۷۷ به بعد این صورت مالی تغییر یافت و بخش‌های دیگری از قبیل بازده سرمایه‌گذاری، مالیات بر درآمد و سود پرداختی بابت تأمین مالی به آن اضافه شد.
فعالیت‌های سرمایه‌گذاری
این بخش از گزارش صورت‌های مالی، فعالیت‌ها مربوط به دارایی‌ها را که جریان‌های مالی ورودی و خروجی را نشان می‌دهد شامل می‌شود. به عنوان مثال می‌توان گفت که جریان‌های نقدی ورودی، کاهش در دارایی‌های بلند مدت و همچنین برخی دارایی‌های جاری جزو جریان‌های ورودی هستند و افزایش در دارایی‌ها از قبیل خرید سهام یا سپرده‌گذاری در بانک‌ها نیز جزو جریان نقدی خروجی هستند.
فعالیت‌های تأمین مالی
فعالیت‌های تأمین مالی در صورت جریان وجوه نقد، دربرگیرنده جریان‌های ورودی و خروجی وجوه نقدی است که حقوق صاحبان سهام و برخی اقلام بدهی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
جریان‌های نقدی ورودی در این بخش شامل وجوه نقد حاصل از انتشار سهام و اوراق قرضه و همچنین دریافت‌های نقدی حاصل از استقراض می‌شود. از طرف دیگر وجوه نقد پرداختی جهت بازپرداخت اصل تسهیلات دریافتی یا بازخرید سهام نمونه‌هایی از جریان‌های نقد خروجی هستند.
فعالیت‌های عملیاتی
فعالیت‌های عملیاتی تمامی فعالیت‌های اصلی که مولد درآمد عملیاتی شرکت هستند و تولید و فروش را در شرکت باعث می‌شوند، را در بر می‌گیرد. جریان‌های نقدی حاصل از فعالیت‌های عملیاتی در شرکت به عنوان جریان نقدینگی ورودی و خروجی در صورت جریان وجوه نقد؛ درآمدها و هزینه‌های مرتبط با آن ثبت می‌شوند.
روش‌های تهیه و تنظیم صورت جریان وجوه نقد
برای محاسبه و تنظیم صورت جریان وجوه نقد یک شرکت، می‌توان به دو روش مستقیم و غیر مستقیم عمل کرد که در ادامه با هر یک آشنا خواهیم شد.
روش مستقیم محاسبه صورت جریان وجوه نقد
در روش مستقیم محاسبه جریان نقدینگی، سابقه ورود و خروج وجه نقد بررسی می‌شود، سپس در پایان هر ماه یا پایان دوره از آن جهت تنظیم صورت جریان نقدینگی استفاده می‌شود. در روش مستقیم محاسبه صورت جریان وجوه نقد نیاز به نیروی کار و سازماندهی بیشتری نسبت به روش غیر مستقیم است. چرا که در هر تراکنش نقدی نیاز به دریافت، پیگیری و کنترل می‌باشد.
روش مستقیم مناسب شرکت‌های بزرگ با تراکنش‌های بالا می‌باشد این درحالی است که مشاغل و کسب و کارهای کوچک‌تر معمولاً روش غیر مستقیم را انتخاب می‌کنند.
روش غیرمستقیم محاسبه صورت جریان وجوه نقد
در روش غیر مستقیم به معاملاتی که در صورت حساب سود و زیان ثبت شده توجه می‌شود. سپس برخی از آنها را در نظر گرفته نمی‌شود این کار برای این است که بتوان سرمایه در گردش شرکت را به راحتی مشاهده کرد. برای مثال استهلاک دارائی‌هایی که برای یک دوره بار مالی ندارند از این قبیل موارد هستند
درواقع می‌توان گفت که معاملات و تراکنش‌هایی که نشان‌دهنده جریان نقدینگی نیست حذف میگردد. از آنجایی که این روش نسبت به روش مستقیم ساده‌تر است، بسیاری از کسب و کارهای کوچک آن را بیشتر ترجیح میدهند.
نحوه تهیه صورت گردش وجوه نقد
همان‌طور که در مقالات قبل اشاره کردیم برای ایجاد صورت جریان وجوه نقد از اطلاعات صورت سود و زیان و ترازنامه شرکت استفاده می‌شود. صورت درآمد این امکان را فراهم می‌کند تا بدانید که چگونه نقدینگی وارد شرکت یا از آن خارج شده است، این در حالی است که ترازنامه چگونگی تأثیر این معاملات بر حساب‌های مختلف را نشان می‌دهد.
بنابراین می‌توان گفت که نحوه تهیه صورت جریان وجوه نقد در یک سازمان یا شرکت با استفاده از حساب عملکردی و تغییرات بین دو دوره ترازنامه انجام می‌شود.
منبع : investopedia
