حسابداری کالای امانی عنوانی آشنا برای شرکت‌ها و مؤسساتی است که بازارهای فروش بیشتری از بازار فروش عادی در اختیار دارند و کالاهای خود را به واسطه افراد و یا مؤسسات و شرکت‌های مورد اطمینان می‌فروشند. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی چیستی کالاهای امانی و نحوه حسابداری آن می‌پردازیم.
فهرست مطالب
کالای امانی چیست ؟
بسیاری از واحدهای تجاری با هدف افزایش حجم فروش کالاهای خود و در نتیجه کسب سود بیشتر به گسترش دامنه فعالیت خود در مناطق دیگر (اعم از داخل یا خارج از کشور) پرداخته‌اند. این سبک ازبازاریابی می‌تواند از نوع B2B و یا حتی B2C باشد.
در حقیقت محصولات برای فروش به نمایندگان (حق‌العمل کاران) ارسال می‌شود و حق‌العمل کاران به نمایندگی از صاحبان محصول (آمر)، محصولات را به فروش می‌رسانند. پس به کالایی که از طرف شرکت (آمر) برای حق‌العمل کاران ارسال می‌شود کالای امانی (Security goods) گفته می‌شود. کالای امانی در حسابداری در واقع محصولی است که در انبار حق‌العمل کار نگهداری می‌شود اما جزو موجودی محصولات حق‌العمل کار به حساب نمی‌آید.به این سبک از فروش، فروش امانی می‌گویند.
کلیه هزینه‌های مربوط به محصول، بر عهده شرکت است و حق‌العمل کار وظیفه‌ای نسبت به پرداخت هزینه در رابطه با محصول ندارد و اگر هزینه‌‌ای پرداخت کند به حساب شرکت می‌باشد.پس به این گونه از کالاها که به امانت گذاشته می‌شوند تا به فروش برسند، کالای امانی گفته می‌شود. همچنین شما می‌توانید برای محاسبه هزینه‌های ناشی از ارسال کالاهای امانی که به شرکت‌های دیگر فرستاده‌اید، از حسابداری کالای امانی استفاده کنید.
پس در پاسخ به این سوال که مالک کالای امانی کیست؟ باید گفت مالک اصلی کالای امانی واحد تجاری تولید کننده یا واردکننده آن است .
تفاوت بازاریابی B2B با بازاریابی B2C چیست؟
عمده‌ترین تفاوت بازاریابی B2B با بازاریابی B2C ، مشتری هدف است. در بازاریابی B2B مشتری شما، شرکت یا یک بیزینس دیگر است. اما در بازاریابی B2C یا BUSINESS TO COSTUMER مشتری شرکت شما، عموم مردم هستند. در این نوع بازاریابی یک شرکت به طور مستقیم با مشتری در ارتباط است. برای مثال خرید از فروشگاه یک نمونه از این نوع بازاریابی است. در حقیقت بازاریابی بی تو بی شکل کامل‌تر و جامع‌تر از بازاریابی B2C است. بازاریابی کالای امانی هم می‌تواند در دو روش B2B و B2C اجرایی شود.
حق‌العمل‌کار کیست؟
حق‌العمل‌کاری در زبان ساده به معنای وکالت برای انجام امور تجاری و بازرگانی است. این یک تعریف ساده برای شروع درک مفهوم حق‌العمل‌کاری است. حق‌العمل‌کاری قرارداد یا عهدی با رضایت طرفین است که بین شخص حق‌العمل‌کار و آمر عقد می‌گردد. طی این قرارداد حق‌العمل‌کار به دستور و حساب دیگری (آمر) خرید می‌کند و معاملهای انجام می‌دهد. در حقیقت کالای امانی نزد حق العمل کار به امانت گذاشته می‌شود تا به فروش برسد.امروزه نیز حسابداری حق العمل کاری یکی از موضوعات مهم و چالشی در زمینه حسابداری است.
آمر کیست؟
تا به اینجا متوجه شدیم به شخصی که کار حق‌العمل‌کاری را انجام می‌دهد حق‌العمل‌کار می‌گویند. حال حق‌العمل‌کار از چه کسی دستور می‌گیرد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که حق‌العمل‌کار به نام خود ولی به حساب و دستور شخصی دیگر (آمر) معامله کرده و بابت انجام این کار حق‌الزحمه خود (حق‌العمل) را دریافت می‌کند.
از وظایف حق‌العمل‌کار چه می‌دانید؟
حق‌العمل کار که وظیفه انجام معامله به نام خود ولی به حساب دیگری دارد، در قبال اعتمادی که به او شده است وظایفی دارد که به آن می‌پردازیم:
- حق‌العمل‌کار وظیفه دارد دستوراتی که از طرف شرکت به او داده می‌شود را به خوبی انجام دهد.
- در صورت نیاز تمام معاملاتی که حق‌العمل‌کار انجام می‌دهد باید با نام خودش صورت بپذیرد.
- حق‌العمل‌کار باید شرکت صاحب محصول را از جریان معاملات خود باخبر کند به ویژه معاملات انجام شده.
- حق‌العمل‌کار وظیفه دارد در صورت نیاز محصول به بیمه، آن را طبق قوانین شرکت بیمه کند.
- اگر محصولی که مورد معامله قرار می‌گیرد معیوب و یا ناقص باشد، حق‌العمل‌کار موظف است این مورد را به شرکت گزارش دهد. همچنین مسئولیت دارد که اقدامات لازم برای محافظت و نگهداری از محصول را انجام دهد تا در صورت لزوم محصول را به شرکت مرجوع کند.
- درصورتی‌که حق‌العمل‌کار مقصر شناخته شود باید از عهده کلیه خساراتی که وارد نموده است برآید.
- درصورتی‌که حق‌العمل‌کار محصولی را به قیمت کمتر از آن چیزی که آمر تعین کرده است بخرد یا بیشتر از آن قیمتی که تعیین شده است به فروش برساند، حق استفاده از تفاوت قیمت محصول را ندارد و باید آن را به حساب آمر برگشت دهد.
- همگامی که حق‌العمل‌کار بدون رضایت آمر (شرکت صاحب محصول) محصول را به صورت نسیه یا قسطی به خریدار بفروشد. در صورت به وجود آمدن هرگونه ضرر یا زیان، اثرات آن متوجه حق‌العمل‌کار خواهد بود مگر اینکه آمر به این کار راضی باشد.
سود و زیان حق‌العمل‌کاری متوجه کیست؟
همان‌طور که می‌دانید از کمیسیون در قانون تجارت به عنوان به حق‌العمل کاری یاد شده است و یکی از قراردادهای مهم مندرج در قانون کار است که طبق آن یکی از طرفین (آمر) اجازه انجام معاملات خود را به طرف دیگر (حق‌العمل کار) می‌دهد. در نتیجه انعقاد این قرارداد، حق‌العمل کار با نام خود معاملهای را انجام می‌دهد که سود و زیان آن متوجه آمر است.
حقوق گیرنده کالای امانی (حق‌العمل‌کار)
مهم‌ترین حقوقی که به حق‌العمل‌کار از فروش کالای امانی تعلق می‌گیرد، به شرح زیر است:
۱-کارمزد فروش یا حق‌العمل فروش و یا کمیسیون فروش: مبلغ حق‌العمل فروش که در مقابل خدمات حق‌العمل‌کار به او پرداخت می‌شود و طبق قرارداد طرفین، معمولاً درصدی از بهای فروش است.
۲-حق التضمین: اصولاً حق‌العمل‌کار باید کالای ارسالی را به طور نقد به فروش برساند و در صورتی که بدون توافق آمر به طور نسیه فروخته شود، زیان حاصله به عهده حق‌العمل‌کار است.
نکته قابل‌توجه آن است که اگر آمر اجازه فروش نسیه را داده باشد، جبران ضرر وارده، در صورتی که با دقت و حسن نیت فروخته شده باشد، به عهده حق‌العمل‌کار نیست. به همین منظور بعضی از ارسال کنندگان کالا (آمرین) درصدی از بهای فروش را به عنوان حق التضمین به حق‌العمل‌کار خواهند داد. در این صورت، جبران مطالبات بر عهده حق‌العمل‌کار است.
۳-پرداخت هزینه‌هایی که حق‌العمل‌کار برای فروش محموله امانی به دیگران داده است.
شما می‌توانید برای محاسبه تمام هزینه‌های کالاهای امانی و حقوق حق‌العمل کاران به ثبت حسابداری کالای امانی بپردازید.
آیا بازگشت کالای امانی امکان‌پذیر است؟
همان‌طور که گفتیم بازاریابی به روش کالای امانی معمولاً در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که فروشنده بخواهد در بازار خریدار وارد شده و یا سهم خود را بیشتر کند. برای این منظور، فروشنده ابتدا کالای خود را آماده و به شرکت حمل کننده تحویل می‌دهد تا به دست خریدار برسد.
خریدار پس از دریافت کالای یاد شده شروع به تبلیغات، بازاریابی و فروش آن کالا می‌نماید و در صورت فروش آنها، وجه درخواستی در فاکتور را پرداخت می‌کند. در صورتی که خریدار نتوانست کالاهای یاد شده را بفروشد می‌تواند نسبت به عودت آنها با هزینه فروشنده اقدام نماید. قبل از استفاده از این روش، فروشنده بایستی تجربه، امکانات، تخصص و قدرت خریدار برای بازاریابی و فروش کالاهای مورد نظر خود را بررسی کند که مجبور به پذیرش کالای عودت شده نشود.
بخش فروش از بخش‌های مهم شرکت‌ها و کسب و کار‌ها است که نیاز ویژه‌‌ای به نرم افزار حسابداری دارد. شرکت‌ها و کسب و کار‌ها برای فروش محصولات خود از شیوه‌های مختلف فروش استفاده می‌کنند که یکی از این شیوه‌ها کالای امانی می‌باشد .پس مدیریت مالی و امورحسابداری کالای امانی دارای اهمیت بالایی در بخش فروش است.
تفاوت فروش عادی و فروش کالای امانی چیست؟
تفاوت اساسی بین فروش عادی و فروش کالای امانی در این است که در فروش عادی به محض انجام عمل فروش، خریدار مالک کالا می‌شود در حالی که در کالای امانی آمر، کالا را به منظور فروش برای حق‌العمل‌کار می‌فرستد و تا هنگامی که کالای ارسالی به فروش نرسد، همچنان وی مالک کالای ارسالی است. بنابراین در این وضعیت هیچ گونه سودی شناسایی نمی‌شود و مزایا و مخاطرات کالا به حق العملکار منتقل نمی‌شود.
علاوه بر این، چنانچه حق‌العمل‌کار (گیرنده کالای امانی) ورشکسته شود، آمر می‌تواند کالای خود را عیناً پس بگیرد. این در حالی است که اگر صاحب کالا به جای ارسال کالا به طور امانی مستقیماً و به طور عادی آن را فروخته بود، نمی‌توانست چنین کاری بکند و باید به دنبال وصول طلب خود می‌رفت.
تکلیف کالاهای امانی در پایان دوره مالی چیست؟
در دفاتر فرستنده کالای امانی، در پایان دوره مالی و هنگام تنظیم صورت‌های مالی باید مقدار کالایی که نزد حق‌العمل‌کار موجود است و به فروش نرسیده، به قیمت تمام شده به موجودی کالای مؤسسه فرستنده کالا اضافه شود.
آیا امکان ثبت کالای امانی در قسمت دارایی‌ها وجود دارد؟
در بازاریابی کالای امانی، طبق توافقاتی که بین طرفین معامله صورت می‌گیرد; چنانچه کالا فروش برسد باید درصدی از فروش را به شرکت پرداخت نموده و اگر کالا فروش نرفت کالا به‌صورت امانت دست حق‌العمل‌کار باقی می‌مانند. به همین دلیل کالای امانی به عنوان موجودی کالا محسوب نمی‌شود.
بسیاری از کالاها به منظور فروش در انبار موجود و جزء دارایی‌های شرکت محسوب می‌شود؛ ولی کالای امانی یک حساب واسطه است و نمی‌توان آن را در قسمت دارایی‌ها ثبت کرد چون اصلاً خریدی صورت نگرفته است.
حتی اگر خرید به‌صورت نسیه انجام شود، می‌توان آن را در دارایی‌ها ثبت کرد و در مقابل بدهی ایجاد شده است ولی در مقابل کالای امانی هیچ موردی ایجاد نشده است. نکته قابل توجه آن است که حق‌العمل کاران برای نگه داشتن کالا و در ادامه فروش آن مبلغی به عنوان کمیسیون یا حق‌العمل از صاحب و فرستنده کالا دریافت می‌کنند.
حسابداری کالای امانی در نرم افزار حسابداری محک
در نرم افزار حسابداری محک این امکان وجود دارد که شما کالاها را به صورت امانی به کس دیگری بدهید و یا در سر رسید موعد بازگشت کالاها را بررسی کنید و آنها را مجدداً در سیستم ثبت کنید. ثبت کالاهای امانی بر روی موجودی انبار تأثیری ندارد. از لحاظ فروش و بحث سود و زیان نیز ثبت کالاهای امانی تاثیری در روند فروش شما ندارد. برای ثبت کالاهای امانت داده شده از منوی عملیات خاص، کالاهای امانت داده شده را انتخاب می‌کنیم. سپس با کلیک بر روی دکمه جدید به ثبت کالای امانی‌مان می‌پردازیم.
منبع :study
یک پاسخ
به نظر من بهترین روش برای رسیدن به سود ، همین کار کردن با کالای امانی هستش .ممنون از اطلاعات جامعی که در مورد حسابداری کالای امانی بهمون دادین.