ممنوع الخروج مالیاتی، صاحب کسب و کاری است که به دلیل بدهی مالیاتی اجازه خروج از کشور را ندارد. این فرد زمانی متوجه وضعیت ممنوع الخروجی خود می‌شود که به فکر خروج از کشور می‌افتد. در حقیقت دولت‌ها با هدف وصول بدهی‌های مالیاتی، با توجه به شرایط یا میزان بدهی‌های مودیان مالیاتی، آنها را ممنوع الخروج مالیاتی می‌کنند. ممنوعیت خروج از کشور موضوعی نیست که فرد از آن مطلع باشد و دقیقاً هنگامی که تصمیم به خروج از کشور می‌گیرد با این چالش روبرو می‌شود. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی نحوه ممنوع الخروج شدن بدهکاران مالیاتی و نحوه رفع آن می‌پردازیم.
فهرست مطالب
ممنوع الخروجی یعنی چه؟
ممنوع الخروجی هنگامی رخ می‌دهد که صاحبان کسب و کار از نظر قانونی اختیار خروج از مرزهای قانونی کشور را نخواهند داشت. در حقیقت تا فرد حکم ممنوع الخروجی خود را رفع نکند، نمی‌تواند از کشور خارج شود. ممنوع الخروجی وضعیتی است که فرد بلیت خروج از کشور را تهیه کرده است اما نمی‌تواند از گیت فرودگاه رد شود. پس بهترین کار برای صاحبان کسب و کار آن است که قبل از تهیه بلیط، استعلام ممنوع الخروجی بگیرد. ممنوع الخروجی از جمله قرارهای نظارت قضایی است که مقام قضایی می‌تواند با استفاده از آن مانع خروج متهم از کشور شود. لازم به ذکر است که ممنوع الخروجی فقط تا شش ماه اعتبار دارد و بعد از آن معتبر نیست. با این وجود به درخواست قاضی می‌توان این حکم را تمدید کرد.
دلیل ممنوع الخروج شدن افراد چیست؟
از نظر قانونی، علل مختلفی برای ممنوع الخروج شدن افراد وجود دارد. به طور کلی افراد به 4 دلیل ممنوع الخروج می‌شوند:
دلیل قضایی، مالیاتی، کیفری، امور مربوط به اداره دارایی.
بر اساس ماده ۱۳۳ قانون آیین دادرسی کیفری، ۵ گروه از افراد ممنوع الخروج هستند و اجازه خروج از کشور را نخواهند داشت:
۱- بدهکاران قطعی مالیاتی (افرادی که بدهی‌های مالیاتی بیش از ۵۰۰ میلیون تومان دارند و به دستور دادگاه ممنوع الخروج مالیاتی می‌شوند.)
۲- افرادی که در خارج از ایران به دلیل تکدی، ولگردی، سرقت، کلاهبرداری و هر دلیل دیگری، سوء شهرت پیدا کرده باشند.
۳- افرادی که مسافرت آنها به خارج از کشور به تشخیص مقامات قضایی، به صلاح جمهوری اسلامی ایران نباشد.
۴- کسانی که با اعلام کتبی مقامات قضایی، اجازه خروج از کشور را ندارند.
۵- افرادی که اجازه خروج و اخذ گذرنامه آنها به دست فرد دیگری مانند پدر یا شوهر باشد و به تنهایی مجوز خروج از کشور به آنها داده نمی‌شود.
آیا در قوانین ممنوع الخروجی استثنا هم وجود دارد؟
در تمامی موارد ذکر شده، افراد تا زمان تسویه کامل بدهی، حق خروج از کشور را نخواهند داشت اما چند مورد استثنا هم برای رفع ممنوع الخروجی و قرار نگرفتن در لیست بدهکاران مالیاتی ممنوع الخروج وجود دارد که به شرح زیر است:
- رفتن به خانه خدا یا زیارت عتبات عالیات
- طی کردن مراحل درمانی
- پیگیری کردن مسائل تجاری به قصد تسویه بدهی مالیاتی
- سایر موارد به تشخیص سازمان امور مالیاتی
مدت اعتبار ممنوع الخروجی هر شخص چقدر است؟
با توجه به اهمیت و دلیل ممنوع الخروج مالیاتی شدن فرد، دادگاه این قدرت را دارد که قرار عدم خروج متهم از کشور را صادر نماید. مدت اعتبار این قرار ۶ ماه یکبار در نظر گرفته شده است، اما طبق ترجیح دادگاه این اعتبار می‌تواند هر ۶ ماه یکبار مجدد تمدید گردد. امکان اعتراض به ممنوع الخروجی برای بیست روز پس از دریافت ابلاغیه فراهم است.
شرایط ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی چیست؟
همان‌طور که در مورد دوم از دلایل ممنوع الخروج شدن ذکر شد؛ در صورتی که میزان بدهی مودیان مالیاتی به حداکثر میزان بدهی برسد و یا از آن بیشتر شود، فرد مورد نظر از طرف اداره امور مالیات، ممنوع الخروج مالیاتی می‌شود.
سقف بدهی مالیاتی برای ممنوع الخروج مالیاتی نشدن چقدر است؟
برای محاسبه حداکثر میزان بدهی مالیاتی مجاز برای افراد حقیقی و حقوقی و درک تفاوت بین آنها بهتر است به بررسی مفهوم بدهی مالیاتی بپردازیم:
همان‌طور که گفتیم عدم پرداخت مالیات از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی منجر به ایجاد بدهی مالیاتی می‌شود. اگر فردی در زمان مقرر این بدهی را پرداخت نکند از سوی اداره امور مالیات ممنوع الخروج می‌شود. امروزه بدهی مالیاتی و به طبع آن ممنوع الخروجی از دغدغه‌های جدی برای مدیران شرکت‌ها و کسب و کارها به حساب آید.
بر اساس ماده 202 قانون مالیات‌های مستقیم «وزارت امور اقتصادی و دارایی یا سازمان امور مالیاتی کشور» می‌تواند از خروج بدهکاران مالیاتی که میزان بدهی قطعی آنها از(برای اشخاص حقوقی تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری از مراجع قانونی ذی‌ربط از بیست درصد (20%) سرمایه ثبت شده و یا مبلغ پنج میلیارد (5,000,000,000) ریال، سایر اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی تولیدی از ده درصد (10%) سرمایه ثبت شده و یا دو میلیارد (2,000,000,000) ریال و سایر اشخاص حقیقی از یکصد میلیون (100,000,000) ریال بیشتر است جلوگیری نماید. از سوی دیگر، بدهی مالیاتی انجام فعالیت‌های بانکی را مختل می‌کند.
اشخاص حقیقی تولیدی چه کسانی هستند؟
به واحدهای تولیدی دارای مجوز تأسیس یا پروانه بهره برداری از مراجع ذی‌ربط و یا پروانه کسب تولیدی از اتحادیه‌ها اشخاص حقیقی می‌گویند.
چگونه بفهمیم چقدر بدهی مالیاتی داریم؟
تقریباً کلیه خدمات و استعلام‌های امور مالیاتی به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. همان‌طور که برای ارسال اظهارنامه مالیاتی، اشخاص حقیقی و حقوقی باید به صورت الکترونیکی از طریق سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور اقدام کرد، برای استعلام میزان بدهی مالیاتی هم می‌توان به همین سامانه رجوع کرد.
سال‌هاست که سازمان امور مالیاتی در جهت تسهیل امور مالیاتی مودیان، اقدام به دریافت اظهارنامه مودیان به صورت الکترونیکی کرده است؛ بنابراین می‌توان گفت اولین قدم برای استعلام میزان بدهی مالیاتی، ثبت نام در این سامانه و دسترسی به سوابق پرونده‌های مالیاتی خواهد بود.
اشخاص حقوقی می‌توانند مانند اشخاص حقیقی از طریق شناسه‌ای به نام شناسه ملی، به بررسی امور مالیاتی خود بپردازند. مودیان مالیاتی باید به سامانه درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی رجوع کنند و از میزان بدهی مالیاتی و ممنوع الخروجی خود مطلع شوند.
نحوه صدور حکم ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی چگونه است؟
پس از صادر شدن برگ تشخیص قطعی، تلاش‌های واحد وصول مالیات سازمان امور مالیاتی کشور برای پیدا کردن حساب‌های بانکی و اموال بدهکار شروع می‌شود.در صورت عدم شناسایی اموال بدهکار، اخطاری مبنی بر مهلت یک‌ماهه برای بدهکار پیامک می‌شود. حال در صورتی که ظرف یک ماه نسبت به معرفی اموال و یا پرداخت مالیات اقدام نکنند، قرار ممنوع الخروجی بدهکار از طریق اعلام اداره کل امور مالیاتی به دادستانی انتظامی مالیاتی اعلام می‌شود. دادستانی انتظامی مالیاتی هم پس از بررسی موضوع نسبت به اعلام ممنوع الخروجی به معاونت دادستان کل کشور اقدام خواهد کرد. در مرحله آخر دادستان کل کشور دستور ثبت ممنوع الخروجی بدهکار در سیستم را به اداره گذرنامه نیروی انتظامی می‌دهد.
استعلام ممنوع الخروجی مالیاتی با کد ملی
خوشبختانه با توجه به مراحل مختلف سخت و زمان‌بری که در گذشته برای استعلام ممنوع الخروجی هر صاحب کسب و کاری وجود داشت، امروزه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، سامانه استعلام بدهکاران مالیاتی بنام “سامانه ثبت من“، را راه اندازی کرده است که افراد بتوانند به راحتی با وارد کردن ” کد ملی خود ” در این سامانه به از وضعیت ممنوع الخروجی خود مطلع شوند و با خیال راحت به برنامه ریزی سفر کاری‌شان بپردازند.
چگونه می‌توان ممنوع الخروجی مالیاتی را رفع کرد؟
- مودی مالیاتی باید نسبت به پرداخت بدهی مالیاتی خود اقدام کرده و مبلغ ممنوع الخروج مالیاتی را بر حسب مقررات بپردازد. راه دیگر قرار دادن وجه نقد، تضمین بانکی یا وثیقه ملکی به میزان بدهی می‌باشد.
- در صورتی که رای ابطال برگ قطعی مالیات بر اساس رای هیئت حل اختلاف صادر گردد فرد از وضعیت ممنوع الخروجی خارج می‌شود و می‌تواند به راحتی سفر خود را برود.
- در صورتی که رای هیئت حل اختلاف که بر اساس رای شورای عالی، مالیات یا دادنامه صادر شده است توسط دیوان عدالت اداری یا مراجع قضایی ذی‌صلاح یا حکم ورشکستگی نقض گردد، حکم ممنوع الخروجی فرد هم نقض می‌گردد.
تفاوت میان دستور ممنوع الخروجی با قرار ممنوع الخروج چیست؟
قرار ممنوع الخروج نوعی حکم قضایی است که با اطلاع قبلی شخص و در حضور خودش مناسب با جرم فرد پس از تفهیم اتهام به او توسط قاضی در دادگاه حضوری صادر می‌شود. به عبارت دیگر برای قرار عدم خروج شخص خودش در جلسه دادگاه حاضر شده و نوع اتهام خود را پذیرفته است. این دستور قابل اعتراض نیست چون پیش از تکمیل اطلاعات و شروع تحقیقات اعلام شده و از مدت اعتبار آن 6 ماه و قابل تمدید است.
محاسبه مالیات در نرم افزار حسابداری محک
مالیات به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع درآمد برای دولت و از ارکان اصلی اقتصاد در کشورها است و در توزیع مجدد ثروت و تأمین منابع مالی نقشی بسیار تعیین‌کننده‌ای دارد. سلامت نظام مالیاتی در هر کشوری ضامن توسعه پایدار آن خواهد بود. پرداخت مالیات جنبه اختیاری و داوطلبانه ندارد و حتی بدون نیاز به رضایت مودی از طرف دولت قابل وصول می‌باشد. شما به عنوان یک صاحب کسب و کار می‌توانید برای دریافت صورت‌حساب سود و زیان حاصل از فعالیت‌های خود از نرم افزارهای حسابداری کمک بگیرید تا به طور ناخواسته بدهکار دولت و ممنوع الخروج مالیاتی نشوید.
صورت‌حساب سود و زیان، یکی از صورت‌های مالی اساسی است که چگونگی و نتیجه عملکرد مالی یک صاحب کسب و کار را طی دوره مالی نشان می‌دهد. این صورت حساب با ارائه خلاصه‌ای از اینکه صاحبان کسب و کار چگونه درآمدها و هزینه‌های خود را از طریق فعالیت‌های خود به دست می‌آورند، محاسبه می‌کند. پرداخت مالیات امری مهم، دقیق و زمان بر است اما توجه به آن و رعایت نظم سالانه در ارسال اظهارنامه مالیاتی، این فرایند را تسهیل و تسریع می‌کند و مانع از ممنوع الخروج مالیاتی شدن فرد می‌شود. شما با استفاده از نرم افزار حسابداری محک می‌توانید صورت‌حساب سود و زیان را دریافت کرده و به تنظیم اظهارنامه مالیاتی شفاف‌تری بپردازید تا با ارائه در زمان مناسب به اداره دارایی از ممنوع الخروج مالیاتی شدن جلوگیری کنید.
منبع: iatatravelcentre
