حوزه حسابداری و مالی بسیار گسترده است و مشاغل مرتبط با این حوزه جزو پرتقاضاترین و پردرآمدترین تخصص‌ها در تمام کشورهای جهان محسوب می‌شوند. یکی از محبوب‌ترین حرفه‌های مرتبط با رشته حسابداری و مالی، تحلیل بودجه است. در این مطلب قصد داریم درباره خصوصیات، وظایف و مهارتهای یک تحلیلگر بودجه صحبت کنیم.
فهرست مطالب
اگر مهارتهای تفکر انتقادی بسیار خوبی دارید و از کار با اعداد لذت می‌برید می‌توانید به عنوان یک تحلیلگر بودجه موفق فعالیت کنید. بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها برای بهینه سازی عملیات خود و اطمینان از موفقیت و ثبات مالی به تحلیلگران بودجه متکی هستند. با بررسی مهارت‌ها و وظایفی که به عهده یک تحلیلگر بودجه است متوجه خواهید شد که آیا این حرفه مالی برای شما مناسب است یا خیر.
منظور از بودجه و بودجه بندی چیست؟
بودجه برآوردی از درآمد و هزینه‌ها در یک دوره زمانی مشخص است و معمولاً به صورت دوره‌ای تنظیم و ارزیابی می‌شود. بودجه را می‌توان برای یک فرد، گروهی از مردم، یک کسب و کار، شرکت یا سازمان، دولت یا هر چیزی که پول در می‌آورد و خرج می‌کند تهیه کرد. اساسا، بودجه یک طرح و برنامه مالی است که درصد موفقیت هرگونه تعهدات مالی و عملی را که با پول سروکار دارد افزایش می‌دهد.
بودجه بندی فرآیند کلی تهیه و استفاده از بودجه را توصیف می‌کند. بودجه بندی از ارکان اولیه تجارت و اقتصاد است و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. برای مدیریت مخارج ماهانه، آماده شدن برای اتفاقات غیرقابل پیش بینی زندگی و کار و توانایی پرداخت اقلام مختلف بدون ایجاد بدهی، بودجه بندی لازم است. ردیابی میزان درآمد و هزینه کار عجیبی نیست. بودجه بندی به این معنا است که بدانید پولتان کجا می‌رود و چطور هزینه می‌شود و کمک می‌کند تا کنترل بیشتری بر امور مالی خود داشته باشید.
تحلیلگر بودجه کیست و چه کار می‌کند؟
تحلیلگر بودجه یک متخصص مالی است که بودجه بخش‌های مختلف را بررسی می‌کند و توصیه‌هایی در مورد نحوه مدیریت پول برای پروژه‌ها، بخش‌ها یا کل کسب و کار ارائه می‌دهد. تحلیلگران بودجه می‌توانند به صورت مستقل یا به عنوان بخشی از یک تیم متشکل از مشاوران مالی، بسته به محدوده وظایف خود کار کنند. تحلیلگر بودجه با نظارت بر هزینه‌ها، مشاوره در مورد تصمیمات بودجه بندی و مدیریت نیازهای مالی، شرکت‌ها و سازمان‌ها را از نظر مالی سلامت نگه می‌دارند.
تحلیلگران بودجه از این جهت مهم هستند که کسب و کارها را در مورد نحوه خرج کردن پول خود هوشیار نگه می‌دارند، حوزه‌هایی که باعث هدر رفتن پول و منابع مالی می‌شوند شناسایی می‌کنند و شیوه‌های بودجه‌بندی شرکت را در طول زمان پیگیری می‌کنند. شرکت‌ها و سازمان‌ها، در هر اندازه‌ای و فعال در هر حوزه‌ای، برای مدیریت رشد کسب و کار و تغییر منابع مالی در طول زمان به کمک تحلیلگران بودجه نیاز دارند.
تحلیلگران بودجه معمولاً بر تعیین نحوه توزیع پول شرکت بین بخش‌های مختلف سازمان تمرکز می‌کنند و بیشتر به بودجه امسال و بهترین راه‌ها برای گسترش آن بودجه برای سال آینده می‌پردازند.
تحلیلگر بودجه چه وظایفی دارد؟
تحلیلگران بودجه وقت خود را صرف تجزیه و تحلیل داده‌های مالی کرده و یافته‌های خود را به مدیران شرکت گزارش می‌کنند. برای دستیابی به این هدف، تحلیلگران مالی چند وظیفه اصلی دارند:
- تهیه پیش نویس برنامه‌های بودجه
- حسابرسی و ممیزی رویه‌های بودجه ریزی شرکت
- ارزیابی هزینه‌ها و منافع از عملکردهای شرکت
- تحقیق در مورد روش‌های تامین مالی و برآورد نیازهای مالی
- نظارت بر مخارج شرکت
- پیشنهاد در خصوص کاهش بودجه
- بررسی اطلاعات مالی
- بررسی بودجه و تهیه و آماده سازی گزارشات مالی
- پیش بینی نتایج مالی بالقوه
- نظارت بر در دسترس بودن منابع مالی
- ارائه یافته‌های بودجه ریزی و بودجه بندی به مدیریت
- ملاقات با رهبران شرکت و مدیران اجرایی برای بودجه ریزی و تصمیم گیری مالی
- ایجاد یک برنامه بودجه سازمان یافته
تحلیلگران بودجه به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا امور مالی خود را منظم و بودجه خود را متعادل نگه دارند. این متخصصان نقش مهمی در یک سازمان دارند و معمولا از نزدیک با رهبران و مدیران ارشد شرکت همکاری می‌کنند.
محیط کار تحلیلگران بودجه به چه شکل است؟
از آنجایی که بسیاری از سازمان‌ها و کسب و کارها نیاز به مدیریت امور مالی خود دارند، تحلیلگران بودجه می‌توانند تقریباً در هر صنعتی کار کنند. تحلیلگران بودجه معمولاً به طور تمام وقت در یک محیط اداری کار می‌کنند که در آن، محاسبات را در رایانه انجام می‌دهند و با همکاران خود در جلسات کاری همکاری و همفکری می‌کنند. یک تحلیلگر مالی می‌تواند در سازمان‌های مشاوره مالی یا در بخش حسابداری شرکت‌های بزرگ کار کند. همچنین ممکن است تحلیلگران بودجه به عنوان پیمانکاران مستقل کار کنند و در مورد پروژه‌های خاص مشاوره دهند.
برای تبدیل شدن به تحلیلگر بودجه چه الزاماتی وجود دارد؟
برای تبدیل شدن به یک تحلیلگر بودجه موفق مجموعه‌ای از توانایی‌ها و مهارتهای خاص لازم است. در ادامه با مهم‌ترین الزامات برای تحلیلگران بودجه آشنا می‌شویم.
سطح تحصیلات و آموزش
تحلیلگران بودجه معمولاً باید حداقل مدرک کارشناسی داشته باشند. اگر علاقه دارید به عنوان یک تحلیلگر بودجه فعالیت کنید باید در یکی از رشته‌های مرتبط با امور مالی، تجارت، حسابداری، ریاضیات یا اقتصاد مدرک کارشناسی بگیرید و در حین تحصیل، دوره‌هایی را در موضوعاتی بگذرانید که به شما در بودجه بندی و مهارتهای تجزیه و تحلیل داده ها کمک می‌کنند، مانند:
- برنامه ریزی مالی
- مدیریت پروژه
- آمار
- حسابداری
- مدیریت هزینه
- حسابداری مدیریتی
- پیش بینی مالی
- تحلیل کسب و کار
بسیاری از تحلیلگران بودجه نیز تحصیلات خود را در رشته‌های مرتبط تا مقطع ارشد و دکترا ادامه می‌دهند. این کار علاوه بر افزایش دانش و مهارتهای مالی باعث می‌شود تا فرصت‌های شغلی بهتری داشته باشند و درآمد بیشتری به دست آورند.
تجربه و سابقه کار مرتبط
برخی از کارفرمایان علاقه دارند تا تازه فارغ التحصیلان را برای سمت تحلیلگر بودجه استخدام کنند، اما بسیاری نیز توقع دارند که چند سال تجربه مرتبط در تجارت یا امور مالی داشته باشید. شما می‌توانید با شرکت در دوره‌های کارآموزی مالی یا یافتن یک شغل سطح پایه که در آن به نوعی با بودجه و بودجه بندی سروکار دارید، برای واجد شرایط شدن برای پست تحلیلگر بودجه تجربه حرفه‌ای به دست آورید. هرچه تجربه بیشتری در مدیریت بودجه داشته باشید، در تجزیه و تحلیل بودجه شرکت‌ها بهتر عمل خواهید کرد.
گواهینامه‌های معتبر
داشتن گواهینامه های مالی مرتبط می‌تواند به تحلیلگران بودجه کمک کند تا توجه کارفرمایان را جلب کنند و مهارت‌ها و صلاحیت‌های خود را نشان دهند. در کشورهای مختلف، دوره‌های متفاوتی مرتبط با حرفه تحلیل بودجه برگزار می‌شود و به متقاضیان گواهینامه‌های معتبر ملی و بین المللی اعطا می‌گردد. برخی از محبوب‌ترین گواهینامه‌ها برای تحلیلگران بودجه از این قرار هستند:
حسابدار رسمی (CPA): مدرک CPA یا حسابدار رسمی یکی از معتبرترین مدارک مربوط به حوزه حسابداری در ایالات متحده است. این مدرک توانایی شما را در تفسیر، تجزیه و تحلیل و مدیریت موفق اطلاعات مالی نشان می‌دهد. برای اخذ مدرک CPA نیاز به گذراندن یک امتحان دارید. ضمنا، برای تبدیل شدن به تحلیلگر بودجه، در کنار این مدرک، به چندین سال تجربه در حسابداری نیاز دارید.
پیشنهاد مطالعه: CPA در حسابداری چیست؟
متخصص بودجه رسمی (CBS): اگر دارای مدرک کارشناسی، دو سال تجربه در زمینه بودجه بندی و حداقل 25 ساعت آموزش مدیریت بودجه هستید می‌توانید در آزمون متخصص بودجه رسمی یا CBS شرکت کنید. این گواهینامه اصول اخلاق مالی و مبانی بودجه بندی را بررسی می‌کند.
تحلیلگر بودجه رسمی (CBA): بعد از کسب پنج سال تجربه کار در زمینه بودجه و بودجه بندی می‌توانید برای مدرک تحلیلگر بودجه رسمی (CBA) درخواست دهید. تحلیلگران بودجه رسمی مهارت بالای خود در تکنیک‌های بودجه بندی تخصصی را نشان می‌دهند.
مهارت ها
تحلیلگران بودجه کارشناسان مالی بسیار ماهری هستند که می‌توانند از دانش فنی خود در شرایط واقعی و موارد متعدد استفاده کنند. برخی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که تحلیلگران بودجه برای موفقیت در نقش خود به آن نیاز دارند عبارتند از:
کار با نرم افزارهای بودجه بندی: برای مدیریت مسائل پیچیده مالی، تحلیلگران بودجه از انواع نرم افزار حسابداری، مالی، بودجه بندی و صفحه گسترده استفاده می‌کنند. توانایی درک ویژگی‌های نرم افزارهای مختلف و ابزارهای بودجه بندی برای هر کسی که می‌خواهد یک تحلیلگر بودجه باشد ضروری است.
تحلیل داده ها: تحلیل گران بودجه باید بتوانند روند داده ها را تشخیص دهند و آمارها را به درستی تفسیر کنند. مهارت تجزیه و تحلیل داده ها به تحلیلگران بودجه کمک می‌کند تا پیش بینی‌های دقیق و توصیه‌های مالی هوشمندانه ارائه کنند.
ریاضیات: خوب بودن در ریاضی بخش مهمی از کار یک تحلیلگر بودجه است، زیرا برای متعادل کردن بودجه محاسبات زیادی باید انجام دهند. تحلیلگران بودجه باید بتوانند ریاضیات ذهنی سریع انجام دهند، سمت و سوی محاسبات خود را تعیین کنند و در طول فرایندهای تجزیه و تحلیل معادلات پیچیده را حل کنند.
تفکر انتقادی: تحلیلگران بودجه از تفکر انتقادی استفاده می‌کنند تا نتایج احتمالی هر یک از انتخاب‌های مختلف بودجه بندی را تعیین کنند. تفکر انتقادی به تحلیلگران بودجه کمک می‌کند تا نقاط هدر رفت منابع مالی را شناسایی کرده و استراتژی‌هایی را برای بهبود بودجه شرکت تعیین و تنظیم کنند.
برقراری ارتباط: بخش اصلی کار یک تحلیلگر بودجه ارائه اطلاعات مالی به دیگران و متقاعد کردن آنها برای اجرای برنامه‌های بودجه است که نیاز به مهارتهای ارتباطی قوی و سخنرانی عمومی دارد.
تحلیلگران بودجه باید به طور کامل با جنبه‌ها و وضعیت مالی یک سازمان، از جمله انواع هزینه‌های عملیاتی و انواع اهداف بلندمدت که ممکن است بر توزیع بودجه آنها تأثیر بگذارد، آشنا باشند. علاوه بر این، آنها اغلب باید با صورت های مالی شرکت، نرخ بهره در تعیین ارزش بدهی و نحوه محاسبه بودجه سالانه آشنا باشند.
درآمد تحلیلگران بودجه چقدر است؟
میزان درآمد تحلیلگران بودجه بسته به سطح تحصیلات، تجربه، شرکت یا سازمانی که در آن مشغول فعالیت هستند و همچنین، موقعیت جغرافیایی متفاوت است. برای مثال، در ایالات متحده متوسط درآمد تحلیلگران بودجه چیزی حدود 80000 دلار در سال می‌باشد. تحلیلگران بودجه می‌توانند درآمد خود را با اضافه کاری، به ویژه در فصل مالیات یا شروع هر چرخه بودجه یا سال مالی افزایش دهند.
تحلیلگران بودجه امنیت شغلی بالایی دارند و دلیل آن، نقش اساسی آنها در مدیریت امور مالی برای همه سازمان‌ها، شرکت‌ها و کسب و کارها در حوزه‌ها و صنایع مختلف است.
شغل تحلیل بودجه چه معایبی دارد؟
اگر دوست دارید در حوزه تحلیل بودجه فعالیت کنید بهتر است معایب این حرفه را نیز در نظر بگیرید.
باید سریع و دقیق کار کنید
تحلیلگران بودجه معمولاً روند کاری سریعی دارند و باید طبق ضرب الاجل‌های دقیق کار کنند. در نتیجه این شغل می‌تواند استرس‌زا باشد. تحلیلگران بودجه موفق در مدیریت زمان و مدیریت سازمانی مهارت بالایی دارند.
به مسافرت و اضافه کاری زیاد عادت کنید
با اینکه اکثر تحلیلگران بودجه برنامه‌های کاری منظمی را دنبال می‌کنند، اما ممکن است در طول دوره های توسعه و بررسی نهایی بودجه نیاز به اضافه کاری داشته باشند. به عنوان یک تحلیلگر بودجه، شاید مجبور شوید روزهای طولانی و تعطیلات آخر هفته را در مقاطع خاصی از سال کار کنید. ضمنا، اگر برای سازمان‌ها یا شرکت‌های بزرگ، و یا نهادهای دولتی کار می‌کنید، احتمالا برای حضور در جلسات متعدد باید به سفرهای زیادی بروید و از خانواده دور باشید.
جای زیادی برای اشتباه کردن وجود ندارد
کارفرمایان از تحلیلگران بودجه انتظار دارند که توجه خاصی به جزئیات داشته باشند. اشتباه در محاسبات یک تحلیلگر بودجه می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر تصمیمات مالی و بودجه بندی داشته باشد و عواقب اشتباهات احتمالی ممکن است بر استرس یک تحلیلگر بودجه در محل کار بیفزاید.
باید همواره آموزش ببینید
برای ارتقای شغلی و ایجاد فرصت‌های بهتر باید در حوزه‌های مرتبط با حسابداری، اقتصاد، تجارت و… به تحصیلات عالی ادامه دهید. ضمنا، برای برخی از سازمان‌ها و شرکت‌ها اخذ بعضی گواهینامه‌ها الزامی است. بسیاری از کارفرمایان نیز از تحلیلگران بودجه خود می‌خواهند که فرصت‌های آموزشی مداوم مانند کنفرانس‌ها، سمینارها، دوره‌ها و آموزش‌های تخصصی در صنعت و حوزه فعالیت آنها را دنبال کنند. تحلیلگران بودجه زمان قابل توجهی را صرف توسعه و به روز رسانی مهارت‌ها، دانش و تجربه مورد نیاز خود برای موفقیت در این حرفه می‌کنند.
خلاقیتی وجود ندارد
اگر فرد خلاقی هستید و دوست دارید از خلاقیت خود استفاده کنید و لذت ببرید، حرفه تحلیلگری بودجه را فراموش کنید. در این حرفه فرصتی برای بروز خلاقیت وجود ندارد و بیشتر مناسب افرادی است که از کار کردن با اعداد و تجزیه و تحلیل داده ها لذت می‌برند.
چگونه تحلیلگر بودجه شویم؟
اگر به این حرفه علاقه دارید و می‌خواهید به یک تحلیلگر بودجه موفق بدل شوید باید این 4 قدم را بردارید:
- در یکی از رشته‌های مرتبط با حوزه حسابداری، اقتصاد، تجارت یا امور مالی مدرک کارشناسی بگیرید.
- با گذراندن دوره‌های کارآموزی یا اشتغال در مشاغلی که با بودجه بندی یا برنامه ریزی مالی سروکار دارند، تجربه کسب کنید.
- با اخذ مدارک و گواهینامه‌های معتبر، دانش و مهارت خود را افزایش دهید و صلاحیت خود را به کارفرمایان اثبات کنید.
- برای دست یافتن به موقعیت‌های بهتر و ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر، به تحصیلات خود در سطوح عالی ادامه دهید و همواره دانش خود را به روز نگه دارید.
منابع:
