حساب جاری شرکا از آن دسته حسابهای مالی مهم در حسابداری است که به نوعی از کسب و کار شما محافظت میکند. شراکت کاری زمانی شکل میگیرد که دو یا چند نفر برای انجام یک سرمایه گذاری دور یکدیگر جمع میشوند. در حقیقت مسئولیت شرکا در یک کسب و کار شراکتی به میزان سرمایهای است که به شرکت آوردهاند. حساب جاری شرکا نیز برای بررسی دریافتیهای نقدی شرکت از شرکا و یا پرداختیهای نقدی شرکت به شرکا روی کار آمده است. در حقیقت تبادلات مالی بین شرکت و شرکا از طریق حساب جاری شرکا برای حسابدار روشن میشود. در ادامه این مقاله از گروه نرم افزاری محک به بررسی ماهیت این حساب در حسابداری میپردازیم.
شراکت چیست؟
قرارداد شراکت از جمله قراردادهای ذکر شده در قانون مدنی است که بین دو یا چند نفر، با هدف مشارکت منعقد میگردد. در یک شراکت کاری، دو یا چند فرد، آوردههای نقدی و غیر نقدی خودشان را که به آن، سهمالشرکه نیز گفته میشود، با یکدیگر، به طور مساوی و با هدف کسب سود، ادغام میکنند. در روابط تجاری و غیرتجاری امروز، عقد این قرارداد، بسیار رایج است.
مدیریت امور مالی در کسب و کار شراکتی
واضح است بروز هر گونه مشکل مالی در یک کسب و کار شراکتی میتواند به تنهایی بازدهی کل کار شرکت را به شکلی غیر اصولی پایین بیاورد. بهتر است از همان ابتدای کار تمامی امور مالی کسب و کارتان را مدیریت کنید تا مشکلی جدی برای شما و شریک تجاریتان پیش نیاید.
چنانچه صمیمت را در کار لحاظ کنید دیگر نمیتوانید به راحتی حقیقت و مشکلات کاریتان را بیان کنید و کنترل انواع حسابهای شرکت از دست شما خارج میشود. پس همیشه سعی کنید حد و مرز را بین شراکت و رابطه دوستانه حفظ کنید و به حسابدار اجازه بررسی انواع حسابها مخصوصاً حساب جاری شرکا را بدهید.
انواع ماهیت حسابها
اصولاً تمام ماهیت حسابها در حسابداری را میتوان به دو ماهیت بستانکار و بدهکار خلاصه کرد. امروزه کارشناسان و متخصصین علوم مالی و حسابداری، بنا بر نظرات متفاوتی که دارند ماهیتهای دیگری نیز برای حسابها تعریف میکنند که اطلاع از آنها به مدیریت بهتر امور مالی کسب و کار شراکتی کمک میکند:
- حسابها با ماهیت بدهکار : در واقع هرآنچه که به عنوان دارایی شرکت محسوب شود، اعم از دارایی ثابت، دارایی جاری، موجودی نقدی و بانکی، و هزینههایی که برای خرید این داراییها صرف میشود، ماهیت بدهکار خواهند داشت. وقتی یک حساب ماهیت بدهکار داشته باشد، افزایش در آن موجب بدهکار شدن و کاهش آن موجب بستانکار شدن میشود. مانده این حسابها باید بدهکار باشد.
- حسابها با ماهیت بستانکار: در مقابل حسابهای با ماهیت بدهکار، حسابهای بستانکار قرار داند که بدهیهای جاری و بلندمدت، سرمایه، پیش دریافتها، حقوق صاحبان سهام و عایدیها را شامل میشوند. در حسابهای بستانکار، افزایش موجودی را بستانکار و کاهش موجودی را بدهکار محسوب میکنیم. مانده این حسابها باید بستانکار باشد.
- حسابها با ماهیت دوگانه: حسابها با ماهیت دوگانه موضوع اصلی این مقاله هستند. در مبحث ماهیت حسابها در حسابداری، حسابهایی وجود دارند که میتوانند در هر دو سمت معادله قرار بگیرند. مانده این حسابها میتواند هم ماهیت بدهکار داشته باشد و هم ماهیت بستانکار. حساب جاری شرکا نیز از جمله این حسابها هستند. به این نوع حسابها که کاهش و افزایش آنها میتواند در هر دو سمت راست و چپ معادله ثبت شود حسابهای دوگانه گفته میشود.
- حسابها با ماهیت خنثی: حسابهای خنثی یا فاقد ماهیت شرایط خاصی دارند. حسابهای خنثی در هیچ سمت معادله قرار نمیگیرند، در گزارشهای مالی ارائه نمیشوند و در حسابهای پرداختنی و دریافتنی به طور مشابه ثبت میگردند. حسابهای با ماهیت خنثی صرفاً جنبه تعهدی دارند و فقط ممکن است گاهی برای ارائه آمار مورداستفاده قرار بگیرند.
حساب جاری چیست؟
حساب جاری از جمله کاربردیترین حسابهای سیستم بانکی است که دستِ دارندهی حساب را جهت برداشتهای متعدد باز میگذارد. این نوع حساب این امکان را به دارنده آن میدهد که معاملات خود را به وسیلهی دستهچک انجام دهد.
مزایای داشتن حساب جاری چیست؟
مهمترین مزیت حساب جاری این است که دارندهی این حساب قادر است هر زمان که بخواهد از بانک درخواست دستهچک کند. همچنین شما با داشتن با داشتن حساب جاری، میتوانید واریزها و برداشتهای متعددی را انجام دهید. اما در سایر حسابها، محدودیتهایی در واریزها و برداشتها وجود خواهد داشت.
چند نکته :
۱- دارندهی حساب جاری، میتواند علاوه بر دستهچک، کارت بانکی حساب خود را از بانک دریافت کند .
۲- امکان باز کردن این نوع حساب به شکل حقوقی و شرکتی هم وجود دارد.
۳- دارندهی حساب جاری میتواند از بانکداری اینترنتی و یا همراه بانک نیز استفاده کند.
حساب جاری شرکا در شرکتهای تضامنی
همانطور که گفتیم حساب جاری شرکا نوعی از حساب با ماهیت دوگانه است که صرفاً جهت بررسی دریافتها و پرداختهای نقدی بین شرکا و شرکت استفاده میشود. شرکت تضامنی نیز شرکتی است که در تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دو و یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل میشود. حسابدار شرکت تضامنی از طریق این حساب جاری شرکا، متوجه تبادل مالی بین شرکت و شرکا میشود. برای تأیید شرایط ورشکستگی، فعالیتهای مالی و وضعیت صنعتی که واحد تجاری در آن فعالیت دارد، این حساب باید به طور دقیق تجزیه و تحلیل شود.
کاربرد اصلی حساب جاری شرکا چیست؟
ماهیت حساب جاری شرکا، بستانکار و بدهکار میباشد. بستانکار بودن این حساب یعنی شرکت مدتی است که به سهامداران بدهکار است و بدهکار بودن آن هم یعنی که سهامداران مدتی است که به شرکت بدهکارند.
در انواع نرم افزار های حسابداری که با هدف سامان دهی به امور مالی شرکتها روی کار آمدهاند، حساب جاری شرکا یک بار زیر مجموعه حساب با کل حسابهای دریافتی و بار دیگر زیر مجموعه حساب با کل حسابهای پرداختی قرار میگیرد.
حساب جاری شرکا چگونه به حسابداران کمک میکند؟
حساب جاری شرکا برای کمک به حسابداران بسیار مفید است، زیرا تبادل مالی بین شرکت و شرکا را نشان میدهد. قابل توجه است که تأمین مالی شرکت در مواقع ضروری از طریق حساب جاری شرکا صورت میگیرد و برداشتهایی که شرکا از بانک و صندوق شرکت انجام میدهند به سود سهامداران است.
نقش حساب جاری شرکاء در تایید ورشکستگی چیست؟
از مشخصترین علائم یک شرکت ورشکسته یا در حال ورشکستگی، وجود ارزش ویژه منفی در حسابهای شرکت است. نقش حساب جاری شرکا در بحث ورشکستگی از آن جهت پر رنگ است که کارشناس با بررسی و اظهار نظر نسبت به این حساب شرایط ورشکستگی را تأیید یا رد میکند.
نکته قابل تأمل آن است که اگر شرکتها این حساب را نداشته باشند، ارزش ویژه منفی شرکتشان به ارزش ویژه مثبت تبدیل میشود. همچنین برای اعلام ورشکستگی و یا رونق کسب و کار یک شرکت، تزریق منابع مالی به حساب جاری شرکا و یا برداشت از آن تحت بررسی قرار میگیرد. یک حسابدار برای کنترل امور مالی و جلوگیری از ورشکستگی باید علاوه بر بررسی استراتژیهای موجود، حواسش به ثبت اسناد مربوط به حساب جاری شرکا نیز باشد.
ممنوعیت استفاده از حساب جاری شرکا
از حساب کاری شرکا نمیتوان برای تسویه حساب بدهکاران یا بستانکاران برداشت کرد و اجازه درگیر شدن با عملیات شرکت را ندارد. با توجه به میزان برداشتیها و واریزی شرکا، مانده حساب جاری شرکا در پایان سال مالی میتواند به صورت بدهکار یا بستانکار در انواع نرم افزار حسابداری یا دفاتر حسابداری ثبت شود.
حساب جاری شرکا یک حساب با ماهیت بستانکار و بدهکار است. این تعریف به معنی آن است که یکبار زیر مجموعه حساب کل سایر حسابهای دریافتنی و یکبار زیر مجموعه حساب کل سایر حسابهای پرداختنی تعریف میگردد. در واقع در بستانکار بودن این حساب نشان دهنده بدهکاری شرکت به سهامداران است و بدهکار بودن این حساب نشان دهنده بدهکاری سهامداران به شرکت میباشد.
بستن حساب جاری شرکا در پایان سال مالی
اصولاً بستن حساب به معنی صفر کردن مانده هر حساب میباشد. این کار با بستانکار کردن مانده نهایی حسابهای دارای مانده بدهکار و یا بدهکار کردن مانده نهایی حسابهای دارای مانده بستانکار طی اسناد حسابداری انجام میشود. حساب جاری شرکا نوعی حساب دائمی بشمار میرود. کنترل ثبتهای مربوط به حساب جاری شرکا در هنگام ورود و خروج وجه نقد از مهمترین پارامترهای کنترل حسابها است که مورد توجه سازمان امور مالیاتی قرار میگیرد. ماهیت حساب جاری شرکا در پایان دوره مشخص نمیباشد یعنی هم میتواند بدهکار باشد و هم بستانکار، به عبارت دیگر در صورتی که دریافتهای شرکا در طی دوره از پرداختهای ایشان بیشتر باشد مانده این حساب بستانکار و در صورتی که پرداختها بیشتر باشد مانده در پایان دوره بدهکار میشود. به همین دلیل در کدینگهای حسابداری جاری شرکا هم در دریافتنیهای تجاری و هم در پرداختنیهای تجاری تعریف میشود.
تفاوت حساب برداشت و جاری شرکا در چیست؟
بین دو حساب تفاوت محسوسی وجود ندارد. کلیه پرداخت و دریافتهای انجام شده از شرکای شرکت در حسابی به عنوان جاری شرکا ثبت میگردد.
در هنگام پرداخت وجه به شرکا ثبتی بدین صورت صادر میشود:
جاری شرکا: بدهکار
موجودی نقد و بانک: بستانکار
و در هنگامی که از ایشان مبلغی دریافت شود عکس حالت بالا خواهد بود:
موجودی نقد و بانک: بدهکار
جاری شرکا: بستانکار
ثبت مبالغ دریافتی و پرداختی شرکا در نرم افزار حسابداری محک
برای ثبت اطلاعات حساب جاری شرکا در نرم افزار حسابداری محک:
- در صورتی که مبالغ پرداختی مربوط به تأمین یا افزایش سرمایهٔ شرکا باشد ابتدا باید در زیر مجموعه حساب کل سرمایه، حساب معینی تحت عنوان حساب جاری شرکا ایجاد شود.
- سپس اشخاص سرمایه گذار را در قسمت تفضیلی جاری شرکا تعریف کرد.
- سپس وارد بخش اسناد حسابداری شده و با استفاده از سند حسابداری ثبت زیر را انجام دهید:
- صندوق / بانک / اسناد دریافتنی: بدهکار
- سرمایه – جاری شرکا – حساب شریک مورد نظر: بستانکار
منبع : accaglobal