مفاصا حساب یکی از مفاهیم مهم در حسابداری و امور مالی است که به تسویه حساب بین طرفین قرارداد اشاره دارد. مفاصا حساب نشان دهنده وضعیت بدهکاری و بستانکاری یک شخص یا شرکت در یک تاریخ مشخص است که پس از رسیدگی و بررسی حساب های مالیاتی، بیمه، خودرو، ملک، سهام و غیره صادر می شود. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک قصد داریم به معرفی انواع مفاصا حساب و مراحل دریافت آن بپردازیم. همچنین برخی از نکات و توصیه های مهم در خصوص مفاصا حساب مالیاتی، ملک، سهام و… را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
مفاصا حساب چیست؟
مفاصا حساب از آن دسته برگه‌های پرکاربرد است که لغت تسویه حساب نیز درباره آن صدق می‌کند. مفاصا حساب برگه‌ای است که در ازای رسیدگی به حساب‌ها تا تاریخ مقرر صادر می‌شود و در قراردادها و موارد حقوقی، آن را به عنوان سند تسویه حساب در نظر می‌گیرند. در برگه مفاصا حساب، تمام جزئیات حساب‌های بدهکاری و بستانکاری نوشته می‌شود و مراحل تسویه حساب نیز در آن آورده می‌شود.
تصور کنید قراردادی در زمانی مشخص به پایان رسیده است. زمانی که نوبت به حسابرسی و تسویه حساب می‌رسد، باید برای انجام تسویه، برگه‌ای تحت عنوان مفاصا حساب صادر شود. به طور کلی این برگه مفاصا حساب برای تسویه انواع حساب‌ها روی کار آمده است و انواع متفاوتی دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مفاصا حساب بیمه، مفاصا حساب مالیاتی، مفاصا حساب خودرو، مفاصا حساب سهام و مفاصا حساب ساختمان اشاره کرد. این عبارت با تلفظ مفاصا حساب در بین فعالان حوزه مالی شناخته می‌شود و زمانی کاربردی است که دو طرف حساب که اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند، بر اساس قرارداد امور واگذار شده را به خوبی انجام داده باشند.
معنی مفاصا حساب چیست؟
بر اساس لغت نامه دهخدا مفاصا حساب در لغت به معنی سند تسویه حساب است. مفاصا حساب یک سند رسمی است که به عنوان مدرک تایید تسویه حساب به طرفین قرارداد تحویل داده می شود و از تاریخ صدور آن، هرگونه مطالبه یا اعتراض در خصوص حساب های گذشته بی اثر است.
از انواع مفاصا حساب چه میدانید؟
حال که با معنی و کاربرد مفاصا حساب آشنا شدیم، وقت آن است که به معرفی انواع مفاصا حساب بپردازیم. همان‌طور که گفتیم امکان صدور برگه مفاصا حساب برای انواع قراردادهای حقیقی و حقوقی وجود دارد. انواع مفاصا حساب، کاربردهای متفاوتی دارند که در اینجا به برخی از مهم‌تری‌ها می‌پردازیم:
- مفاصا حساب بیمه
- مفاصا حساب مالیاتی
- مفاصا حساب ملک
- مفاصا حساب خودرو
- مفاصا حساب سهام
- مفاصا حساب شهرداری
- مفاصا حساب ارزش افزوده
- مفاصا حساب پیمانکاری
- مفاصا حساب مستاجری
مفاصا حساب بیمه چیست؟
یکی از انواع مفاصا حساب، مفاصا حساب بیمه است. بر اساس ماده 37 و 38 قانون تأمین اجتماعی در هنگام تسویه حساب کردن با سازمان بیمه، برگه مفاصا حساب صادر می‌شود. بر اساس قانون 37 تأمین اجتماعی فردی که قصد دارد ملکی را به فرد دیگری انتقال، رهن یا اجاره دهد، باید برای تسویه حساب، برگه مفاصا حساب را از سازمان بیمه دریافت کرده و به فرد گیرنده تحویل دهد. این فرایند درباره سایر قراردادها نیز صدق می‌کند و انتقال دهنده وظیفه دارد تا پایان قرارداد مفاصا حساب را از سازمان دریافت کرده و به فرد گیرنده تحویل دهد . دریافت مفاصا حساب به معنی خاتمه قرارداد انتقال دهنده با سازمان بیمه است.
مراحل درخواست الکترونیکی مفاصا حساب بیمه چیست؟
در گذشته، درخواست مفاصا حساب بیمه تأمین اجتماعی از سازمان بیمه به صورت حضوری انجام می‌شد اما امروزه امکان انجام این کار به صورت الکترونیکی نیز وجود دارد . برای این کار کافی است:
- کد کارگاهی، شناسه ملی واگذار کننده کار در سیستم نام نویسی متمرکز کار گاه ثبت شود.
- ایجاد حساب کاربری و عضویت واگذار کننده کار و پیمانکار در سیستم eservices.tamin.ir
- تنظیم کردن و ثبت تعهدنامه ابلاغ الکترونیک در سیستم سبا بانک ملی ایران و واحد بودن کدهای ملی ارائه شده
مفاصا حساب مالیاتی چیست؟
مفاصا حساب مالیاتی یعنی دریافت برگه تسویه بدهی مالیاتی. مودیان موظف هستند پس از ارائه صورت‌حساب‌های سود و زیان، مدارک و اظهار نامهٔ مالیاتی خود را به ادارهٔ دارایی تحویل دهند. منظور از مفاصا حساب مالیاتی، دریافت برگه تسویه بدهی مالیاتی است . مودیان مالیاتی موظف‌اند پس از جمع آوری حساب‌های سود و زیان خود مدارک و اظهارنامه مالیاتی خود را به ادارهٔ مال تحویل دهند.
پس از بررسی آنها توسط سازمان امور مالیاتی، صورت حسابی مبنی بر بدهی مالیاتی به آنها تعلق می‌گیرد. مودیان باید این بدهی را تسویه کنند و پس از انجام آن می‌توانند مفاصا حساب مالیاتی خود را دریافت کنند. در حقیقت مفاصا حساب مالیاتی برای تأیید صحت مدارک و تسویه حساب مالیاتی صادر می‌گردند.
دریافت مفاصا حساب مالیاتی چه مراحلی دارد؟
شما به عنوان مودی مالیاتی باید از مراحل دریافت مفاصا حساب مالیاتی اطلاع پیدا کنید:
مرحله اول: شما باید به عنوان مودی مالیاتی اصل بدهی خود را پرداخت کرده و گواهی پرداخت آن را به اداره مالیات تحویل دهید و در ازای تحویل گواهی، رسید دریافت کنید.
مرحله دوم: برای دریافت مفاصا حساب به سازمان امور مالیاتی درخواست دهید . این درخواست باید به صورت کتبی به اداره مالیات تحویل داده شود و در آن نوشته شود که خواهان صدور برگه قطعی مالیات و بخشودگی مالیاتی هستید.
مرحله سوم: مودی مالیاتی بعد از اطلاع از میزان بدهی و تأیید صحت خلاصه وضعیت مالیاتی، 5 روز کاری مهلت دارد که بدهی خود را تسویه کند و برای امضا به مسئول مربوطه ارائه کند و این امضا هم سه روز زمان می‌برد.
مدارک لازم برای دریافت مفاصا حساب مالیاتی چیست؟
- برای درخواست صدور برگه مالیات قطعی، فرد مودی یا شخص خواهان مفاصا حساب باید درخواست خود را کتبی بنویسد و به سازمان مالیات ارائه کند.
- دریافت فرم‌های مربوطه و پر کردن آنها برای تکمیل این فرایند الزامی است.
- حال باید منتظر بررسی درخواست و طی شدن مراحل اداری آن باشید. پس از گذشت مدت زمانی، میزان بدهی اعلام شده و مودی باید در پی پرداخت آن برود و در مهلت پنج روزه پس از تسویه، گواهی صادر شده را به امضا مسئولین برساند.
مفاصا حساب ملک چیست؟
مفاصا حساب ملک چیست؟ مفاضا حساب ملک یکی از انواع مفاصا حساب است. شما به عنوان خریدار و یا فروشنده یک ملک در ازای تمام رهن و اجاره و هر گونه نقل و انتقال صورت گرفته در کشور، باید به دولت مالیات بپردازید. مفاصا حساب پس از بررسی و استعلام و پرداخت مالیات توسط افراد، به آنها ارائه می‌شود.
مدارک لازم برای دریافت مفاصا حساب ملک چیست؟
برای دریافت مفاصا حساب ملک نیاز به مدارک زیر است:
- نامه دفترخانه
- فتوکپی سند مالکیت
- سند دفترخانه
- مبایعه نامه دارای کد رهگیری
- فتوکپی شناسنامه و کارت ملی فروشنده
- فتوکپی شناسنامه و کارت ملی خریدار
- گواهی پایان ساختمان
- صورت مجلس تفکیکی
- تقسیم نامه در صورت ملک مشاعی
- آدرس دقیق ملک مورد استعلام، خیابان، کوچه، پلاک شهرداری، به همراه کد پستی
از مفاصا حساب خودرو چه میدانید؟
مشاغلی که مربوط به خودرو هستند مشمول مالیات می‌شود و باید با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت، میزان مالیات را استعلام کرده و آن را تسویه کنند و در نهایت مفاصا حساب دریافت کنند. شغل‌هایی که با خودرو سروکار دارند، مشمول مالیات می‌شوند و صاحبان این مشاغل باید با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت، میزان مالیاتشان را محاسبه و در صدد پرداخت آن بر آیند.
حال در پاسخ به این سؤال که چه مشاغلی با خود رو سرو کار دارند می توان به نمایشگاه‌های خودرو، ماشین آلات راه سازی و صنعتی، خودروهای مسافربری، خودروهای باری و هم چنین خودروهای سنگین اشاره کرد.
مفاصا حساب سهام چیست؟
امروزه نقل و انتقالات سهام نیز مشمول مالیات است و 4 درصد از ارزش سهام را برای پرداخت مالیات به دولت در نظر می‌گیرند و پرداخت این مالیات بر عهده فرد انتقال دهنده است. افراد پس از پرداخت مالیات و تسویه کامل گواهی مفاصا حساب مالیاتی خود را دریافت خواهند کرد.
از مفاصا حساب شهرداری چه میدانید؟
مفاصا حساب شهرداری، سندی است که توسط شهرداری هر شهر صادر می‌شود و در آن به صورت دقیق آورده می‌شود که این ملک هیچ گونه بدهی به شهرداری ندارد. شهرداری برای تمامی املاک، عوارض نوسازی و پسماند در نظر می‌گیرد و آن را از طریق قبض‌هایی که به‌صورت سالیانه صادر می‌شود وصول می‌کند.
مفاصا حساب ارزش افزوده چیست؟
کاربرد برگه مفاصا حساب ارزش افزوده برای یک مجموعه، اطلاع از بدهی مالیاتی آن مجموعه است . اگر مجموعه‌ای بدهی مالیاتی نداشته باشد در برگه مفاصا حساب ذکر می‌شود. برای پرداخت بدهی مالیات بر ارزش افزوده 15 روز فرجه در نظر گرفته می‌شود که در صورت تسویه آن، امکان دریافت مفاصا حساب فراهم می‌شود.
مفاصا حساب پیمانکاری چیست؟
مفاصا حساب پیمانکاری نیز یکی از انواع مفاصا حساب در حسابداری است که برای درک بهتر ماهیت مفاصا حساب بهتر است به بررسی کار پیمانکاران بپردازیم. همان‌طور که میدانید، لزوم استفاده از کارگر برای اجرایی شدن پروژه‌های عمرانی مسلم است. بر اساس قوانین کار، بیمه کردن کارگران بر عهده کارفرما نیست و پیمانکار موظف است برای عملیاتی شدن پروژه‌اش، کارگران خود را بیمه کند و حقوقشان را بپردازد.
هنگامی که فرد پیمانکار لیست بیمه کارگران شاغل در پروژه‌اش را رد و به تعهدات بیمه‌ای‌اش در مقابل سازمان بیمه تأمین اجتماعی عمل می‌کند، برگه مفاصا حساب پیمانکاری به وی تعلق می‌گیرد. حق بیمه برای قراردادهای پیمانکاری برابر 6.6% ناخالص کارکرد است. قراردادهایی که دارای شرایط طرح‌های عمرانی نیستند، حق بیمه‌شان 15 درصد و قراردادهایی که خود پیمانکار، تجهیزات و ابزار و مصالح را می‌خرد این درصد به 7 می‌رسد. نکته قابل توجه آن است که حق بیمه بیکاری نیز باید در مفاصا حساب پیمانکاری لحاظ شود.
مراحل دریافت مفاصا حساب در شرکت‌های پیمانکاری
جهت دریافت مفاصا حساب شرکت‌های پیمانکاری باید مراحل زیر را طی کنید:
- پیمانکار نامه‌ای تحت عنوان پایان کار از کارفرما دریافت می‌کند که در آن مواردی نظیر زمان شروع و پایان قرارداد، مبلغ ناخالص قرارداد و وظایف پیمانکار و کارفرما ذکر شده باشد. این نامه پایان کار همراه با برگه مفاصا حساب به سازمان تأمین اجتماعی ارسال می‌شود.
- محاسبه مبلغ مفاصا حساب بر عهده مسئول پرونده در سازمان تأمین اجتماعی است. پس از محاسبه مفاصا حساب و پرداخت آن برگه مفاصا حساب صادر می‌شود.
مفاصا حساب مستأجر
هنگامی که زمان تخلیهٔ یک ملک فرا می‌رسد، مستأجر باید برای تخلیه کردن، مفاصا حساب مالیاتی ارائه دهد. اگر اجاره ملک طبق قرارداد انجام شده باشد، درآمد اجاره مبنای تشخیص مالیات قرار می‌گیرد.
اما اگر ملک بدون عقد قرارداد اجاره شده باشد یا از ارائه قرارداد خودداری شود یا مبلغ اجاره بها درج شده در قرارداد، کمتر از 80 درصد (80 %) ارقام اجاره بها املاک مشابه باشد، محاسبه مالیات با شرایط زیر صورت می‌گیرد:
- در صورتی که مستأجر مشمول قوانین مالیات تکلیفی اجاره بها باشد، مبلغ اجاره بها پرداختی ملاک محاسبه مالیات قرار می‌گیرد.
- اگر مشخص شود که مبلغ دریافتی اجاره بها بیش از مبلغ قانونی تعیین شده است، مالیات ما به تفاوت اجاره‌ها از صاحب ملک دریافت می‌شود.
- اگر مبلغ اجاره بها پرداختی کمتر از مبالغ قانونی تعیین شده باشد، امکان پیگیری مودی نیز وجود دارد.
چه قراردادهایی مشمول مفاصا حساب می‌شوند؟
بر اساس قانون برای تمامی قراردادها اعم از حقیقی و حقوقی مشمول مفاصا حساب در نظر گرفته می‌شود. مفاصا حساب نشان می‌دهد تمامی بدهی‌های یک مجموعه تسویه شده‌اند.
کسورات بیمه مفاصا حساب
کسورات قانونی شامل بیمه و مالیات است. کارفرما موظف به کسر 5 درصد از هر پرداخت است تا بتواند مفاصا حساب را دریافت کند. امکان عدم پرداخت قسط آخر نیز برای وی وجود دارد. در صورتی که پیمانکار در مهلت قانونی یک ساله پس از اتمام قرارداد برای گرفتن مفاصا حساب اقدام نکند، باید در مدت 25 روز آخرین قسط را هم به سازمان امور مالیاتی بپردازد.
ثبت مفاصا حساب در نرم افزار حسابداری محک
در این مقاله به بررسی انواع مفاصا حساب پرداختیم و به این سوال پاسخ دادیم که مفاصا حساب مالیاتی و مفاصا حساب ملک چیست؟ امروزه، هر حسابدار با توجه به حوزه فعالیت کسب و کار، به دنبال نحوه ثبت حسابداری مفاصا حساب است. برای ثبت سند مفاصا حساب کافی است به کمک نرم افزار حسابداری محک، مبلغ سپرده حسن انجام کار، مبلغ پیش پرداخت مالیات، پیش دریافت، سپرده بیمه و سایر مبالغ قابل کسر را در قسمت بدهکار سند حسابداری مفاصا حساب ثبت کنید و درآمدهای پیمان را در قسمت بستانکار وارد کنید. برای ثبت حسابداری دریافت مفاصاحساب نیز باید هزینه پیمان و سپرده را در ماهیت بدهکار، سند حسابداری تسویه حساب بیمه و بانک را در ماهیت بستانکار سند مفاصا حساب ثبت نمایید.
