همه حسابرسان وظیفه دارند که برای پشتیبانی از اظهارات و برآورد های خود، شواهدی ارائه کنند که بر اساس استاندارد های حسابرسی شکل گرفته باشند. می‌توان گفت این کار در واقع مستند سازی محسوب می‌شود که از طریق تهیه و نگه داری کاربرگ حسابرسی صورت گرفته و توسط حسابرس و با اجرای عملیات حسابرسی انجام می‌شود.
فهرست مطالب
می‌توان گفت کاربرگ حسابرسی در واقع حلقه ارتباطی بین مدارک حسابداری کارفرما و گزارش حسابرسی حسابرسان است که تمامی اعمال انجام شده به وسیله حسابرس را مستند سازی کرده و باعث توجیه درستی کار آنها خواهد شد. در این مقاله به پرسش هایی از قبیل کاربرگ حسابداری چیست؟ انواع کاربرگ حسابداری پاسخ خواهیم داد. تا انتهای این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک با ما همراه باشید.
کاربرگ حسابرسی چیست ؟
کاربرگ حسابرسی چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت کاربرگ حسابرسی، ابزار کار حرفه حسابرسی محسوب می‌شود که حسابرس‌ها در آن، آزمون های انجام شده، روش‌های به کار برده شده، اطلاعات جمع آوری شده و نهایتا نتایج به دست آمده خود را در آن مستند ارائه خواهند کرد.
ضروری است که کاربرگ حسابرسی شامل تمامی اطلاعات مربوط به اظهار نظر درباره مطلوبیت ارائه صورتهای مالی صاحب کار شود که می‌تواند به شکل ثبت اطلاعات روی کاغذ، فیلم، ضبط الکترونیکی یا دیگر ابزارهای مشابه باشد.
کاربرگ حسابرسی اشکال گوناگونی دارد که بعضی از آنها به شکل مغایرت بانکی، تجزیه و تحلیل حساب دفاتر کل و صورت جلسسه‌های هیئت مدیره و چارت‌های سازمانی هستند.در نتیجه می‌توان گفت که کاربرگ‌های حسابرسی باید دارای اظهارات حسابرس باشند که صورتهای مالی را گزارش می‌کنند.
نقش کاربرگ حسابرسی چیست ؟
نقش عمده‌ای که توسط کاربرگ های حسابرسی ایفا می‌گردد، تامین پشتوانه‌ای مناسب برای گزارش حسابرس‌ها و مستند کردن رعایت استانداردهای پذیرفته شده مربوط به اجرای عملیات است.
ماهیت کاربرگ‌های حسابرسی چیست؟
ماهیت کاربرگ های حسابرسی محرمانه است. به این معنی که حسابرس قادر نیست بدون اجازه کارفرما اطلاعات محرمانه شرکت تحت رسیدگی را فاش کند.
مالک کاربرگ حسابرسی چه کسی است ؟
مالکیت کاربرگ‌های حسابرسی با حسابرس خواهد بود؛ بنابراین، کارفرما نمی تواند کاربرگ‌های حسابرسی را به عنوان جایگزین مدارک حسابداری نگهداری کند.
انواع کاربرگ حسابرسی کدام است؟
بعد از آشنایی کلی با کاربرگ های حسابرسی، در این بخش به انواع کاربرگ حسابرسی اشاره خواهیم کرد. این نکته را مد نظر قرار دهید، با توجه به مطالب متعددی که در کاربرگها درج می‌شود، انواع کاربرگ حسابرسی در تعداد زیادی موجود است. بنابراین؛ طبقه‌بندی آنها کار نسبتا مشکلی خواهد بود. با این حال، انواع کاربرگ حسابرسی تهیه شده را می‌توان در گروه‌های زیر طبقه بندی کرد:
کاربرگ های عمومی
کاربرگ عمومی یکی از انواع کاربرگ حسابرسی است که برای استفاده در برنامه ریزی و اداره امور حسابرسی، طراحی می‌گردد. کاربرگ‌های برنامه ریزی حسابرسی ، طرح‌های کلی و برنامه‌های حسابررسی، نمود گها و پرسش نامه کنترل‌های داخلی، قرارداد حسابرسی، بودجه زمانی و یادداشت نکات، نمونه هایی از کاربرگ های عمومی محسوب می‌گردد.
کاربرگ نهایی
کاربرگ نهایی که به آن کاربرگ تراز آزمایشی نیز گفته می‌شود، در واقع جدولی است حاوی مانده سال جاری و سال قبل حسابهای دفتر کل و ستون‌های اصلاحات پیشنهادی، تعدیلات طبقه بندی و همچنین، اقلام نهایی که در صورتهای مالی منعکس می‌گردد. کاربرگ نهایی ، جدول اصلی کنترل و تلخیص تمام کاربرگ‌های پرونده می‌باشد و به عنوان ˝ستون فقرات˝ مجموعه کاربرگ‌های حسابرسی محسوب می‌گردد.
کاربرگ های اصلی
این نوع از کاربرگها، شبیه کاربرگ نهایی می‌باشند که نشان‌دهنده یکی از سر فصل‌های عمده صورتهای مالی هستند و برای تلفیق هر گروه از حسابهای مشابه دفتر کل به کار رفته و جمع هر یک از این کاربرگها، یک جا به کاربرگ نهایی منتقل خواهد شد.
کاربرگ های تفصیلی
کاربرگ تفصیلی که با عنوان کاربرگ فرعی هم شناخته می‌شود، کاربرگی است که اجزای اصلی یا ریز مانده یک حساب دارایی یا بدهی، مثل صورت ریز مبالغ دریافتی از مشتریان که جمع آن مانده حسابهای دریافتنی است ، را نشان می‌دهد.
کاربرگ اصلاحات پیشنهادی و تعدیلات طبقه بندی
کاربرگ اصلاحات پیشنهادی، پیشنویس ثبت‌های روزنامه‌ای که حسابرس‌ها برای تصحیح اشتباهات یا تخلف‌های با اهمیت کشف شده در صورتهای مالی و مدارک حسابداری صاحبکار تهیه می‌کنند. کاربرگ تعدیلات طبقه بندی شامل اقلامی می‌شود که ثبت آنها در دفاتر صحیح می‌باشد اما برای ارائه مطلوب صورتهای مالی باید تجدید طبقه‌بندی گردند.
بعنوان مثال، مانده بستانکار با اهمیت حسابهای دریافتی باید تحت عنوان یک بدهی، تجدید طبقه بندی و در تراز نامه منعکس گردد. از آنجایی که تعدیلات طبقه بندی تنها بر نحوه ارائه صورتهای مالی تاثیر می‌گذارد، تعدیلات مزبور در دفاتر صاحبکار ثبت نمی‌گردد و تنها در کاربرگ‌های حسابرسی منعکس خواهد شد.
کاربرگ تجزیه و تحلیل
خلاصه‌ای از تغییرات طی دوره یک حساب دفتر کل در کاربرگ تجزیه و تحلیل نشان داده می‌شود. از این کاربرگ بیشتر در رسیدگی به حسابهای عمده و کم گردش از جمله اموال، ماشین آلات و تجهیزات، بدهی‌های بلند مدت، حقوق صاحبان سرمایه و ذخیره مطالبات مشکوک الوصول که طی سال معاملات زیادی در آنها ثبت نشده است، استفاده می‌گردد.
کاربرگ صورت مغایرت
حسابرس‌ها معمولا به منظور اثبات مبالغ ثبت شده در حساب‌ها، مبالغ مذبور را با اطلاعات و مدارک به دست آمده از سایر منابع مقایسه و تطبیق می‌دهند.
در این قبیل موارد، حسابرس‌ها کاربرگی به نام صورت مغایرت تهیه می‌نمایند، مانند کاربرگ تطبیق مانده حسابهای دریافتنی با تاییدیه‌های دریافتنی از مشتری‌ها. از این قبیل کاربرگ بیشتر در رسیدگی به حسابهای دریافتنی، حسابهای پرداختی، موجودی نقد و بانک و موجودی مواد و کالا استفاده می‌گردد.
مدارک موید
حسابرس‌ها علاوه بر رسیدگی به مدارک حسابداری کارفرما و بررسی سیستم های حسابداری و کنترل های داخلی آن، مدارک تشریحی دیگری را نیز برای اثبات صحت مطالب منعکس در صورتهای مالی و توجیه گزارش خود گرد آوری می‌نمایند که این مدارک اصطلاحا مدارک موید نامیده می‌شوند. اگر بخواهیم به برخی از مدارک موید اشاره کنیم، عبارتند از :
- تاییدیه مدیران و نظایر آنها
- تاییدیه وکیل حقوقی شرکت
- قرارداد های خرید و فروش
- آیین نامه ها و دستور العمل ها
- نسخه ای از صورت جلسات هیئت مدیره
- قراردادهای تسهیلات(وام)
کاربرگ‌های محاسباتی
حسابرس‌ها معمولا برای تایید و اثبات صحت و درستی برخی از حساب های خاص و برخی از مبالغ ، محاسبات مستقلی را در یک کاربرگ انجام می دهند و نتایج حاصل از آن را با مبالغ منعکس و در مدارک حسابداری صاحبکار مقایسه می کنند . از این کاربرگ که اصطلاحا کاربرگ محاسباتی نامیده می شود ، برای اثبات اقلامی مانند هزینه استهلاک ، هزینه سود تضمین شده وام ها ، مالیلت حقوق ، مالیات بر درامد ، حق بیمه سهم کارفرما ، ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان ، سود هر سهم نظایر آنها استفاده می شود.
اهداف کاربرگ حسابرسی چیست ؟
مسلما کاربرگ حسابرسی اهدافی را دنبال کرده و برخی از نیازها را تامین خواهد کرد که در ادامه به برخی از مهمترین اهداف کاربرگ‌های حسابرسی اشاره‌ای خواهیم داشت:
- کمک به سرپرستان، مدیران و شرکا در نظارت بر بررسی کار حسابرس‌ها
- مستند کردن رعایت استاندارد های اجرای عملیات حسابرسی
- کمک به برنامه ریزی و اجرای عملیات حسابرسی دوره‌های آینده
- فراهم کردن اطلاعات مورد نیاز در زمینه ارائه سایر خدمات حرفه‌ای، از جمله تنظیم اظهار نامه مالیاتی و ارائه خدمات مشاوره مدیریت
محتوای كاربرگ حسابرسی به چه شکلی است؟
حسابرس‌ها باید اطلاعات مربوط به برنامه‌ریزی كار حسابرسی نوع و ماهیت، زمان‌بندی اجرا وحدود روش‌های حسابرسی اجرا شده و نتایج حاصل از آن و نتیجه‌گیری ناشی از شواهد جمع آوری شده را در كاربرگ‌های حسابرسی ثبت نمایند. شكل ومحتوای كاربرگ‌های حسابرسی باید متناسب با شرایط موجود و نیازهای حسابرس در هر كار حسابرسی، طراحی و تنظیم گردد.
میزان و حجم كاربرگ‌های حسابرسی به قضاوت حرفه‌ای حسابرس بستگی دارد، چرا كه مستند كردن كلیه موضوعات مورد رسیدگی حسابرس نه ضروری است و نه امكان تهیه آن عملی می‌باشد. میزان و حجم كاربرگ‌های حسابرسی لازم است به اندازه‌ای باشد كه در صورت لزوم بتواند شناختی كلی از كارهای حسابرسی انجام شده و اطلاعات مفید را برای سایر حسابرس‌ها كه شناختی از این كار حسابرسی ندارند، فراهم کند.عوامل زیر بر شكل و محتوای كاربرگ حسابرسی تاثیر می‌گذارد:
- ماهیت كار و نوع گزارش حسابرس‌ها
- نوع و ماهیت و پیچیدگی فعالیت واحد مورد رسیدگی
- نوع و ماهیت و وضعیت سیستم‌های حسابداری و كنترل داخلی واحد مورد رسیدگی
- شیوه و تكنیك‌های حسابرسی مورد استفاده در جریان رسیدگی‌ها
- اعمال سیاست‌های كنترل كیفیت در هر كار حسابرسی شامل هدایت، سرپرستی و بررسی كار انجام شده
حسابرس‌ها چه مسئولیتی در قبال کاربرگ های حسابرسی دارند ؟
همانطور که اشاره شد کاربرگ‌های حسابرسی، مدارک اساسی هستند که میزان روش‌های اجرا شده و شواهد گردآوری شده حسابرس‌ها در طی رسیدگی را نشان خواهند داد. اگر حسابرس‌ها بعد از اتمام عملیات رسیدگی یا بعد از صدور گزارش، متهم به سهل‌انگاری و کوتاهی در انجام عملیات حسابرسی شوند کاربرگ‌های حسابرسی، وسیله بسیار مهمی در تایید یا رد اتهام وارده به حسابرس‌ها خواهند بود.
اگر کاربرگ‌های حسابرسی به نحو صحیح تهیه و عملیات رسیدگی و جمع آوری شواهد، طبق استانداردهای حسابرسی صورت پذیرفته باشد، کاربرگها عاملی در تبرئه حسابرسان می‌شوند، در غیر این صورت امکان دارد علیه ایشان استفاده گردد. موسسات حسابرسی در پایان هر کار، باید کاربرگ ها را مورد بررسی قرار داده و اطمینان پیدا کنند که کاربرگها، حاوی اطلاعات و مندرجات مغایر با نتایجی که به آن رسیده‌اند، نیست. یکی از مشکلاتی که باعث می شود کاربرگ های حسابرسی حاوی مندرجات ضد ونقیض با گزارش حسابرسی باشد وجود کاربرگ هایی است که توسط حسابرس‌های کم تجربه تهیه شده است.
هنگامی که کاربرگها توسط سرپرست، مدیر یا شریک مورد بررسی قرار می‌گیرد، بررسی کننده باید علاوه بر نکات مندرج در کاربرگها، سایر جنبه‌های رسیدگی و همچنین مدارک حسابداری صاحبکار را که شناخت کافی از آن دارد را مورد توجه قرار دهد و ممکن است به این نتیجه برسد که مطالب مندرج در کاربرگها صحیح است یا نیاز به اصلاح و تغییر یا رسیدگی بیشتر است.
تفاوت کاربرگ حسابرسی با کاربرگ حسابداری چیست؟
در مقاله ای جدا از سایت محک سافت، بطور کامل به موضوع کاربرگ حسابداری پرداخته ایم . در این قسمت به تفاوت کاربرگ حسابداری و کاربرگ حسابرسی می‌پردازیم. برای توضیح تفاوت کاربرگ حسابداری و حسابرسی باید اشاره کنیم که کاربرگ حسابداری ابزاری است که در انتهای دوره مالی توسط حسابداران تهیه شده و سبب پیش‌گیری از بروز خطا در محاسبات خواهد شد.
اما کاربرگ حسابرسی پس از مشاهده صورتهای مالی (می توان در نرم افزار حسابداری صورت‌ها را مشاهده کرد) تهیه می‌شود. کاربرگ حسابرسی، توسط حسابرس برای نشان دادن مراحل حسابرسی سازمان که توسط وی انجام گرفته است، تهیه خواهد شد. حسابرس این فرم را به مدیر خود ارائه داده تا نشان دهد که نتایج به دست آمده از چه راه‌هایی به حاصل شده اند.
سازماندهی کاربرگ حسابرسی چگونه انجام می‌گیرد؟
معمولا حسابرس‌ها کاربرگ‌های حسابرسی هر کارفرما را در دو پرونده به شرح زیر نگهداری می‌نمایند:
پرونده جاری
پرونده جاری به پرونده‌ای گفته می‌شود که کاربرگ‌های حسابرسی حاوی اطلاعات مربوط به حسابرسی یک دوره مالی در آن نگهداری می‌گردد و گزارش حسابرس‌ها نیز به استناد همین کاربرگ ها تهیه خواهد شد. به عبارت دیگر کاربرگ‌هایی در پرونده جاری نگهداری می‌شود که اطلاعات مندرج در آنها تنها به دوره مورد رسیدگی مربوط می‌شوند.
پرونده جاری معمولا با کاربرگ های عمومی شامل پیش نویس صورت های مالی و گزارش حسابرسان شروع خواهد شد و به دنبال آنها کاربرگ نهایی، کاربرگ اصلاحات پیشنهادی و تعدیلات طبقه بندی، نامه مدیریت ، چک لیست‌ها و سایر مطالب عمومی می‌آید و در ادامه، کاربرگ‌های اصلی و تفصیلی مربوط به هر یک از اقلام صورتهای مالی، به ترتیب سر فصل‌های صورتهای مالی به کارفرما، در آن نگهداری می‌شود.
نگهداری مدارک در پرونده جاری بر اساس نظام خاصی صورت می‌گیرد و حسابرسان جهت دسترسی به کاربرگها و سایر مدارک و اطلاعات پرونده جاری از سیستم عطف گذاری متقابل کاربرگها استفاده می‌کنند. برای این مطلب، برای هر یک از کاربرگ‌های اصلی یک شماره عطف با کد مشخص اختصاص پیدا می‌کند و در ادامه کلیه کاربرگ های فرعی واسناد مدارک بایگانی شده نیز به تبع همان شماره یا بر اساس زیر مجموعه‌ای از همان شماره عطف گذاری و در پرونده نگهداری می‌گردند و به این ترتیب، اطلاعات از طریق سیستم عطف گذاری ، با یکدیگر پیوند خواهد خورد.
پرونده دائمی
پرونده دائمی آن گروه از کاربرگ‌های حسابرسی که حاوی اطلاعات اساسی و دارای کاربرد مداوم است و به بیش از یک دوره مالی تسری پیدا می‌کند در پرونده دائمی نگهداری می‌شوند. اطلاعات و مدارک پرونده دائمی عمدتا در جریان حسابرسی نخستین گردآوری می‌شود و در حسابرسی‌های بعدی، با افزودن اطلاعات مرتبط و تغییر یافته ، به هنگام خواهد شد و سه هدف زیر در پرونده دائمی تامین می‌گردد:
- یادآوری نکاتی که بیش از یک سال کاربرد دارند.
- فراهم آوردن خلاصه ای از روشها و خط مشی های صاحبکار برای حسابرسان جدید.
- بی نیاز ساختن حسابرسان از تهیه هر ساله کاربر گهای اقلام بدون تغییر یا کم تغییر.
کاربرگ حسابرسی، ابزاری کاربردی برای حسابداران
در این مقاله بطور کامل به موضوع کاربرگ های حسابرسی پرداختیم و ضمن اشاره به انواع آنها، اهداف و کاربردهایشان را برای شما ارائه کردیم. اگر این مقاله را با دقت مطالعه کرده باشید، به تفاوت اساسی کاربرگ حسابداری و کاربرگ حسابرسی پی برده اید.
یک پاسخ
سلام ممنون از مقاله خوبتون. مبحث کاربرگ حسابرسی از اهمیت خیلی زیادی برخورداره. الان هر حسابرسی که بخواد تو یک شرکت خوب کارکنه یکی از سوالات استخدامی در مورد کاربرگ های حسابرسی هستش. برای همین مهمه که یک حسابرسی به این موضوع تسلط کامل داشته باشه.