یکی از وظایف بسیار مهم واحد حسابداری در سازمان‌ها، شرکت‌ها و واحدهای تجاری، تفکیک انواع هزینه‌ها در حسابداری است. یکی از این هزینه‌ها، هزینه ثابت است که ارتباطی با میزان تولید و یا عرضه کالا و خدمات ندارند. از این رو هزینه ثابت در طول یک دوره طولانی بدون تغییر باقی می‌مانند. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی هزینه‌های ثابت می‌پردازیم.
فهرست مطالب
منظور از هزینه چیست؟
امروزه هزینه یکی از مفاهیم مهم در هر کسب و کار است. به مخارجی که یک کسب و کار باید در طول عملیات (خدماتی، بازرگانی، تجاری و…) خود در یک بازه زمانی مشخص پرداخت کند، هزینه می گویند. هزینه یک حساب موقت است که ماهیت بدهکار دارد. هزینه‌ها در هر واحد تجاری بر اساس نوع فعالیت اقتصادی شان به دو دسته هزینه ثابت و هزینه متغیر تقسیم می‌شوند. توجه به این نکته نیز ضروری است که تمامی کسب وکارها، هزینه‌های یکسانی ندارند؛ برای مثال در یک شرکت تولیدی، مدیریت هزینه‌های مربوط به تولید از اهمیت بالایی برخوردار است، اما در یک شرکت بازرگانی هزینه‌های تولید وجود ندارد.
هزینه ثابت چیست؟
همانطور که گفتیم هزینه‌های تجاری را می‌توان به دو دسته هزینه ثابت و متغیر تقسیم کرد. این دو هزینه در کنار یکدیگر، ساختار کلی هزینه‌های یک شرکت را تشکیل می‌دهند. هزینه ثابت (Fixed Cost) هزینه‌‌ای است که با افزایش یا کاهش تعداد محصولات و خدمات تولید شده یا فروش رفته در یک شرکت تغییر نمی‌کند. در واقع می‌توان گفت هزینه‌های ثابت، هزینه‌های تعیین‌شده‌ای هستند که یک کسب و کار متعهد به پرداخت آن شده است. این هزینه‌ها به بازده تولید مرتبط نیستند، بنابراین در حجم‌های مختلف تولید نه افزایش و نه کاهش می‌یابند.
ارتباط هزینه‌های ثابت با میزان تولید
با افزایش هزینه ثابت در یک شرکت، میزان درآمد آن نیز می‌بایست افزایش پیدا کند تا بین هزینه و درآمد تعادل ایجاد شود. این هزینه‌ها به طور منظم رخ می‌دهند و به ندرت در طول زمان تغییر می‌کنند. تأثیر هزینه ثابت بر قیمت نهایی یک شرکت می‌تواند بر اساس تعداد محصولاتی که تولید می‌کند تغییر کند. بنابراین، زمانی که تولید افزایش می‌یابد، هزینه ثابت کاهش می‌یابد.
انواع هزینه‌های ثابت تجاری
هزینه‌های ثابت در یک کسب و کار می‌تواند شامل انواع مختلفی باشد. برخی از این هزینه‌ها شامل موارد زیر است:
- هزینه اجاره اجاره یا رهن
- حقوق و دستمزد
- حق بیمه
- پرداخت اجاره تجهیزات
- پرداخت اجاره خودرو
- هزینه سرویس تلفن
- و…
نحوه محاسبه هزینه‌های ثابت چگونه است؟
کل هزینه‌های یک شرکت برابر است با مجموع هزینه‌های ثابت و هزینه‌های متغیر آن. بنابراین هزینه‌های ثابت را می‌توان با کسر هزینه‌های متغیر از مجموع هزینه‌ها محاسبه کرد. فرمول محاسبه هزینه‌های ثابت به صورت زیر است:
(هزینه متغیر در هر واحد × تعداد واحدهای تولید شده) – مجموع هزینه‌ها = هزینه ثابت
اهمیت محاسبه هزینه‌های ثابت
امروزه یکی از عوامل رشد هر کسب و کاری شناسایی هزینه‌های انجام شده و مدیریت صحیح آن‌ها است. هنگامی که هزینه‌ها به درستی شناسایی و مدیریت شوند، بهره‌وری و عملکرد سیستم افزایش می‌یابد. هزینه ثابت جز هزینه‌هایی است که می‌بایست در کنار سایر هزینه‌ها شناسایی و محاسبه شود تا درک بهتری از هزینه‌های کل کسب و کار به دست آید.
همه هزینه‌ها از جمله هزینه‌های ثابت در طول زمان تغییر می‌کنند. هزینه ثابت مفهومی است که در حسابداری بهای تمام شده استفاده می‌شود. حسابداری بهای تمام شده روشی از حسابداری است که در آن تمامی هزینه‌ها شناسایی، محاسبه و در دفاتر ثبت می‌شود. این اطلاعات در شناسایی فرصت‌های پس‌اندازی بسیار مفید هستند.
هزینه متغیر چیست؟
هزینه‌های متغیر نوع دیگری از هزینه‌ها هستند که متناسب با بازده تولید یا فروش تغییر می‌کنند. به نوعی که وقتی حجم تولید بالا می‌رود، هزینه‌های متغیر افزایش می‌یابد و اگر حجم تولید کاهش پیدا کند، هزینه‌های متغیر نیز کاهش می‌یابد. هزینه نیرو کار، هزینه مواد اولیه، هزینه کمیسیون و… نمونه‌هایی از انواع هزینه‌های متغیر هستند.
سود خالص یک شرکت تحت‌تأثیر تغییرات حجم فروش قرار دارد. از این رو با افزایش میزان فروش، هزینه‌های متغیری که متحمل می‌شود نیز افزایش می‌یابد. هزینه‌های متغیر بین صنایع مختلف متفاوت است. از این رو چنانچه قصد دارید هزینه‌های متغیر دو کسب و کار را با یکدیگر مقایسه کنید بهتر است شرکت‌هایی را انتخاب کنید که در یک صنعت فعالیت می‌کنند.
چگونه می‌توان هزینه‌های متغیر را کاهش داد؟
برای کاهش هزینه‌های متغیر در یک کسب و کار راه‌های مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال، افزایش تولید محصولات با استفاده از همان مقدار مواد اولیه، می‌تواند هزینه‌های متغیر را به طور چشمگیری کاهش دهد، در این حالت باید توجه داشت که کیفیت محصولات تحت‌تأثیر قرار نگیرد. همچنین توسعه یک فرایند تولید جدید نیز می‌تواند به کاهش هزینه‌های متغیر کمک کند، این توسعه می‌تواند شامل استفاده از ماشین آلات و تکنولوژی‌های جدید باشد. اگر امکان توسعه فراهم نباشد، تجزیه و تحلیل فرایندهای تولید، باعث شناسایی فرصت‌های خوبی برای بهبود و کاهش هزینه‌ها می‌شود.
هزینه ثابت در مقابل هزینه متغیر
هزینه‌های ثابت باید صرف نظر از میزان تولید و فروش محاسبه شوند. این امر باعث می‌شود که هزینه‌ها نسبت به هزینه‌های متغیر قابل پیش بینی باشند. علاوه بر این، هزینه‌های متغیر با توجه به بازده تولید همواره تغییر می‌کنند. این در حالی است که بین هزینه‌های ثابت و بازده تولید هیچ همبستگی وجود ندارد.
هزینه‌های ثابت و اهرم عملیاتی
اهرم عملیاتی را می‌توان به عنوان معیاری برای تشخیص اینکه یک شرکت از چه ترکیبی برای هزینه‌های ثابت و هزینه‌های متغیر خود استفاده کرده است، در نظر گرفت. اگر در شرکتی، هزینه‌های ثابت نسبت به هزینه‌های متغیر بیشتر باشد، شرکت دارای اهرم عملیاتی بالایی است. اما اگر شرکت هزینه‌های متغیر بیشتری نسبت به هزینه‌های ثابت داشته باشد، شرکت دارای اهرم عملیاتی پایینی است.
تفکیک هزینه‌ها با نرم افزار حسابداری
همانطور که می‌دانیم یکی از مهم‌ترین وظایف واحد حسابداری در هر سازمان یا شرکتی تفکیک هزینه‌های ثابت و متغیر می‌باشد. شناسایی و تفکیک این هزینه‌ها به صورت دستی، فرایندی پیچیده و زمان بر است. امروزه استفاده از نرم افزار حسابداری در بسیاری از سازمان‌ها، شرکت‌ها و واحدهای تجاری برای تفکیک این هزینه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. نرم افزار حسابداری ضمن تفکیک دقیق این هزینه‌ها، تمامی فرایندهای مالی و حسابداری را با دقت و سرعت بالایی انجام می‌دهد و بخش بزرگی از نیازهای سازمان، شرکت‌ها و کسب و کارها را برطرف می‌کند.
منبع: investopedia
