هزینه و قیمت دو اصطلاح مهم در اقتصاد هستند که اغلب به جای یکدیگر استفاده میشوند. هزینه و قیمت در حسابداری معنای متفاوتی دارند. از این رو شناخت تفاوت بین هزینههای یک شرکت ( اعم از ثابت و متغیر ) و قیمت محصولات به درک بهتر مکانیسم قیمت گذاری شرکتها و همچنین تعیین قیمت فروش یک محصول کمک می کند. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی تفاوت هزینه و قیمت و تأثیر آنها بر امور مالی شرکتها میپردازیم.
هزینه چیست؟
هزینه مبلغی است که یک شرکت یا واحد تجاری برای تولید محصول یا خدماتی که ارائه میدهد پرداخت میکند. هزینههای یک واحد تجاری بر اساس نوع فعالیتی که انجام میدهد به دو هزینه ثابت و هزینه متغیر تقسیم میشود. این دو در کنار یکدیگر، ساختار کلی هزینههای یک شرکت را تشکیل میدهند.در ادامه به شرح هر کدام می پردازیم:
هزینههای ثابت: هزینههایی هستند که با افزایش یا کاهش محصولات تولید شده یا فروش رفته در یک شرکت تغییر نمیکنند. از این رو یک شرکت بدون توجه به سطوح تولید باید این هزینهها را متحمل شود. هزینه اجاره، حق بیمه، حقوق و دستمزد و غیره نمونهای از هزینههای ثابت در یک کسب و کار هستند.
هزینههای متغیر: هزینههایی هستند که با افزایش یا کاهش محصولات تولیدشده یا فروش رفته در یک شرکت تغییر میکنند. هزینه مواد اولیه، کمیسیون فروش، نیرو کار و غیره نمونههایی از هزینههای متغیر در یک کسب و کار هستند.
مقدار هزینهای که صرف تولید یک محصول میشود میتواند مستقیماً بر قیمت و سود حاصل از هر فروش تأثیر بگذارد. علاوه بر این باید توجه داشت که تمام کسب و کارها هزینههای یکسانی ندارند؛ برای مثال در یک شرکت خدماتی، مدیریت هزینههای مربوط به ارائه خدمات از اهمیت بالایی برخوردار است؛ اما در یک شرکت تولیدی هزینههای ارائه خدمات وجود ندارد.
هزینه فروش چیست؟
هزینه فروش مبلغی است که صرف تولید یک محصول یا ارائه خدمات در یک دوره میشود. هزینه فروش تحت عنوان هزینه کالای فروخته شده نیز شناخته میشود. هزینه فروش در کسب و کارهایی که محصولات فیزیکی برای فروش دارند، به کار برده می شوند. برای محاسبه هزینه فروش باید هزینههای مستقیم و غیرمستقیم را شناسایی کرد. از آنجایی که هزینه فروش به عنوان یک هزینه ضروری برای ادامه فعالیت یک کسب و کار در نظر گرفته میشود، میبایست آن را به عنوان هزینه در صورت درآمد لحاظ کرد.
قیمت چیست؟
قیمت را میتوان هزینهای تعریف کرد که مشتری در قبال خرید محصول یا خدمات حاضر به پرداخت آن است. قیمت را میتوان به دو بخش تقسیم کرد: درآمد حاصل از فروش محصولات و درآمد حاصل از منابع دیگر. درآمد حاصل از فروش محصول مستقیماً با فروش محصولاتی که شرکت تولید کرده و به مشتریان خود میفروشد مرتبط است. اما درآمد حاصل از سایر منابع نوعی درآمد جانبی است که شرکت از طریق راههای مختلف مانند سرمایه گذاری که در مسیر اصلی تجارت نیستند به دست میآورد. قیمت یک محصول در بازار بر اساس فاکتورهای مهم زیر تعیین میشود:
- هزینه نهایی صرف شده برای ساخت، بازاریابی و توزیع محصول
- حاشیه سود تعیین شده توسط شرکت
- قیمت تعیین شده توسط رقیب شرکت
- تعداد خریداران و فروشندگان در بازار
- میزان عرضه و تقاضا برای آن محصول
- مشخصات بازار هدف
ذکر این نکته حائز اهمیت است که هر شرکت میبایست به صورت مداوم بر قیمت فروش محصولات نظارت داشته باشد و محصولات را با قیمت مناسب به بازار عرضه کند. این تنها راه برای اطمینان از سودآوری شرکت از فروش محصولات در بلندمدت است.
هزینه و قیمت چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
هزینه و قیمت اصطلاحاتی هستند که اغلب در زمینه درآمد حاصل از فروش محصولات و خدمات استفاده میشوند. بسیاری از افراد در مکالمات روزمره از این دو کلمه به جای یکدیگر استفاده میکنند. اما وقتی صحبت از اقتصاد یا تجارت میشود، هزینه و قیمت هر کدام معنای جداگانهای پیدا میکنند. در چندین مورد، تفاوت بین هزینه و قیمت وجود دارد در ادامه به بررسی هر یک میپردازیم:
- قیمت منجر به ورود جریان نقدی به یک کسب و کار میشود، این در حالی است که هزینه زمانی که متحمل میشود، منجر به خروج نقدینگی از کسب و کار میشود.
- هزینه تولید یک محصول به عواملی مانند نیروی کار، مواد اولیه و هزینههای انجام شده برای فروش آن در بازار بستگی دارد. اما تعیین قیمت یک محصول به میزان عرضه و تقاضا، سود شرکت، تعداد خریدار و فروشنده و غیره بستگی دارد.
- هزینه تمام شده یک محصول قبل از نهایی شدن قیمت فروش آن مشخص میشود. این در حالی است که قیمت یک محصول تنها پس از تعیین هزینه نهایی مشخص میشود.
- هزینه تولید یک محصول شامل حاشیه سود نمیشود. اما قیمت شامل حاشیه سود میشود.
- هزینه تولید یک محصول را میتوان از دیدگاه سازنده یا تولید کننده مشخص کرد. اما قیمت یک محصول را میتوان از دیدگاه مصرف کننده نهایی یا مشتری تعیین کرد.
شناخت تفاوت بین هزینه و قیمت کمک می کند تا درک بهتری از نحوه قیمت گذاری کسب و کارها به منظور تعیین هزینه تمام شده و قیمت فروش محصول داشته باشید.
تئوری قیمت چیست؟
تئوری قیمت یک نظریه اقتصادی است که بیان میکند قیمت یک محصول یا خدمات خاص با عرضه و تقاضای آن در بازار هدف ارتباط دارد. اگر تقاضا از عرضه بیشتر شود قیمت افزایش مییابد و اگر عرضه از تقاضا بیشتر شود قیمت کاهش مییابد و هنگامی که عرضه و تقاضا با هم هماهنگ باشند، گفته میشود که بازار به تعادل رسیده است.
همانطور که متوجه شدیم عرضه و تقاضا اجزای اصلی قیمت در تئوری قیمت هستند. به عنوان یک اصل اقتصاد خرد، تئوری قیمت بیان میکند که قیمت مناسب کالاها و خدمات زمانی محقق میشود که تأثیر عرضه و تقاضا در آن لحاظ شود. معمولاً هدف نظریه قیمت دستیابی به قیمت بهینه بازار است. این قیمت بهینه همان تعادل بین عرضه و تقاضا است.
مدیریت هزینه و قیمت با برنامه حسابداری
در این مقاله با تفاوت هزینه و قیمت آشنا شدیم. امروزه شرکتها برای تعیین قیمت فروش یک محصول ابتدا هزینههای تولید و بهای تمام شده را محاسبه میکنند سپس بر اساس فاکتورهای مختلف محصول را با قیمت مشخص به بازار عرضه میکنند. این شرکتها برای اینکه مدیریت دقیقی بر امور مالی خود اعم از هزینه و قیمت محصولات داشته باشند از برنامه حسابداری استفاده میکنند. برنامه حسابداری با دارا بودن امکانات کاربردی ضمن مدیریت دقیق امور مالی و حسابداری، تمام محاسبات را با سرعت بالا و بدون خطا انجام میدهد.
منبع: byjus / investopedia