با اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، یکی از الزامات مهم برای کلیه مشمولین این قانون، دریافت شناسه کالا و خدمات است. شناسه کالا و خدمات یک کد 13 رقمی است که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت به هر کالا یا خدمت اختصاص داده می‌شود و باید در صورتحساب الکترونیکی تولیدکنندگان و واردکنندگان درج شود. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی نحوه دریافت شناسه کالا و خدمات می‌پردازیم.
فهرست مطالب
شناسه کالا و خدمات چیست؟
شناسه کالا و خدمات، کدهای یکتای متعلق به کالا و خدمات قابل ارائه در کشور (اعم از تولید داخل و یا وارداتی) است. این شناسه در واقع مجموعه‌ای از ویژگی‌های توصیفی کالا یا خدمات است که جهت توصیف مشخصات و ویژگی‌های هر قلم کالا یا خدمت تعیین شده و بر اساس استاندارد بین‌المللی GS1 تعریف می‌شود.
درج شناسه کالا و خدمات در صورتحساب الکترونیک الزامی است و تمامی تولیدکنندگان، واردکنندگان و ارائه دهندگان کالا یا خدمات می‌بایست از تاریخ 01/08/1401 شناسه مذکور را از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کنند. این شناسه به منظور رهگیری صورتحساب‌های الکترونیکی در سامانه مودیان ضروری است. در صورتی که شناسه کالا و خدمات در صورتحساب الکترونیکی درج نشود، صورتحساب معتبر نخواهد بود و مودی جریمه خواهد شود.
شناسه کالا و خدمات از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- بخش اول شناسه کالا و خدمات، شامل یک حرف و دو عدد است که با هدف طبقه‌بندی کالاها و خدمات در گروه‌های مختلف استفاده می‌شود.
- بخش دوم شناسه کالا و خدمات، شامل یک عدد 10 رقمی است. این بخش برای شناسایی دقیق هر کالا یا خدمت در هر گروه استفاده می‌شود.
شناسه عمومی و اختصاصی کالا در سامانه مودیان
شناسه عمومی و شناسه اختصاصی، دو کد یکتا هستند که به تمام کالاهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده اختصاص داده می‌شوند. این دو کد، برای شناسایی کالاها در سامانه مودیان و تسهیل فرایند صدور صورتحساب الکترونیکی ضروری هستند. تفاوت اصلی بین شناسه کد در طول آنها است.
شناسه عمومی برای یک گروه کالایی یا خدماتی که شناسه اختصاصی ندارند، در سامانه مدیریت شناسه کالا و خدمات قابل استفاده است. شناسه عمومی فقط یک جایگزین موقت برای شناسه اختصاصی است و مودیان باید در اسرع وقت نسبت به دریافت شناسه اختصاصی اقدام کنند.
چه کسانی باید شناسه اختصاصی کالا سامانه مودیان را دریافت کنند؟
طبق قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، تمام مودیان مالیاتی که کالاهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده را به فروش می‌رسانند، موظفند برای تمام کالاهای خود، شناسه اختصاصی کالا سامانه مودیان را دریافت کنند.
این مودیان شامل موارد زیر هستند:
- تولیدکنندگان
- واردکنندگان
- ارائه کنندگان خدمات
مودیان مالیاتی می‌توانند برای دریافت شناسه اختصاصی کالا سامانه مودیان، به وب سایت سازمان صنعت، معدن و تجارت مراجعه کنند. چنانچه مودیان مالیاتی بدون شناسه اختصاصی کالا اقدام به فروش کالا کنند، مشمول جریمه مالیاتی خواهند شد.
نحوه دریافت شناسه کالا
شاید برای شما هم این سوال مطرح شود که چگونه می‌توانم شناسه کالا و خدمات خود را دریافت کنم؟ همانطور که می‌دانیم مرجع صدور شناسه کالا و خدمات وزارت صنعت، معدن و تجارت است. این وزارت خانه با توجه به تنوع کالاها و خدمات ارائه شده در کشور، سامانه‌های مختلفی را برای دریافت شناسه کالا وخدمات معرفی کرده است. در ادامه به بررسی به نحوه دریافت و استعلام شناسه عمومی و شناسه اختصاصی برای کالاها یا خدمات می‌پردازیم.
شناسه عمومی
برای ساده‌سازی فرایند صدور صورتحساب الکترونیکی، وزارت صمت با همکاری وزارت اقتصاد و دارایی، لیستی از گروه‌های کالایی را با نام شناسه عمومی کالا اعلام کرده است. این شناسه‌ها برای مودیانی که نمی‌توانند شناسه اختصاصی کالای خود را در گام اول بدست آورند یا مشخص کنند، قابل استفاده هستند. مودیان می‌توانند با انتخاب شناسه عمومی مربوط به کالای خود از این لیست، صورتحساب الکترونیکی صادر کنند. مودیان می‌توانند جهت دسترسی به جدیدترین لیست شناسه عمومی کالاها، به سامانه شناسه کالا و خدمات سازمان امور مالیاتی کشور با آدرس stuffid.tax.gov.ir مراجعه کنند.
شناسه اختصاصی
طبق آیین نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۱۳ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و ابلاغیه وزارت صمت، واردکنندگان و تولیدکنندگان کالا باید شناسه کالا را دریافت کنند و بدون آن نمی‌توانند فعالیت‌های تجاری مانند ثبت سفارش، ثبت آمار تولید یا ترخیص کالا را انجام دهند. این دسته افراد برای دریافت شناسه اختصاصی کالا و خدمات می‌بایست ابتدا وارد سامانه جامع تجارت ایران به آدرس ntsw.ir شده و ثبت نام کنند.
بعد از ثبت نام در سامانه بر اساس نوع فعالیتی که دارید، نقش تجاری مناسب خود را انتخاب کنید (مانند تولید کننده، وارد کننده و …). سپس، درخواست شناسه کالا را به سامانه ارسال کنید. پس از بررسی درخواست، شناسه کالای مورد نظر به شما اعلام خواهد شد.
جهت آشنایی بیشتر نحوه اخذ شناسه کالا پیشنهاد می‌کنیم فایل‌های راهنمای زیر را دانلود کنید.
راهنمای نحوه اخذ شناسه کالای تولیدی
راهنمای نحوه اخذ شناسه کالای وارداتی
مودیانی که تولیدکننده یا واردکننده کالا نیستند می‌توانند با مراجعه به یکی از شرکت‌های صادرکننده یا واردکننده مجاز در کشور، شناسه کالا یا خدمت مورد نظر خود را دریافت کنند. از طرفی برای کالاهایی که در سامانه جامع تجارت شناسایی و کدگذاری نشده‌اند، مودیان می‌توانند به طور موقت از شناسه عمومی کالا استفاده کنند.
نحوه دریافت شناسه خدمات
مودیان مالیاتی که می‌خواهند شناسه منحصر به فرد خدمت بگیرند می‌توانند به سامانه portal.gs1-ir.org مراجعه کنند. این شناسه برای ثبت و ارسال صورتحساب الکترونیکی لازم است.
روند گرفتن شناسه خدمت به صورت عمومی، کاملاً مشابه به روند اخذ شناسه منحصر به فرد خدمت از طریق سامانه portal.gs1-ir.org است. تنها تفاوت آن در این است که در اینجا شخص درخواست‌کننده شناسه خدمت، یک تشکل صنفی است که به نمایندگی از اعضای خود درخواست را ارسال می‌کند. این تشکل‌ها می‌توانند انجمن‌ها و اتحادیه‌های مختلف باشند.
در روند اخذ شناسه منحصر به فرد خدمت، فرد مودی به دریافت یا استعلام شناسه خدمت می‌پردازد. اما در روند گرفتن شناسه عمومی خدمت، تشکل‌های صنفی مربوطه، به نمایندگی از اعضای خود، درخواست شناسه خدمت عمومی را ارسال می‌کنند تا برای ثبت فاکتور الکترونیکی، به اعضای خود ارائه شود.
شناسه خدمت عمومی برای اقلام خدمتی که در سامانه جامع تجارت شناسایی و کدگذاری نشده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما باید به این نکته توجه کرد که استفاده از شناسه خدمت عمومی، فقط به طور موقت مجاز است و مودیان می‌بایست در اولین فرصت با ورود به این سامانه و از بخش “راهنمای درخواست ایجاد سرفصل در سامانه شناسه کالا”، درخواست سرفصل خدمتی مربوط به خدماتی که ارائه می‌دهند را جهت برقراری امکان اخذ شناسه خدمت منحصر به فرد ارسال کنند.
شناسه کالا چه کاربردی دارد؟
شناسه کالا یک ابزار مهم برای تسهیل در فرایند صدور صورتحساب الکترونیکی و شناسایی کالاها در سامانه مودیان است. این شناسه کاربردهای مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- شناسایی کالاها: شناسه کالا، یک کد منحصربه‌فرد برای هر کالا است که باعث سهولت در شناسایی کالاها در سامانه مودیان می‌شود.
- تسریع در فرایند صدور صورتحساب الکترونیکی: شناسه کالا، بخشی از اطلاعات ضروری برای صدور صورتحساب الکترونیکی است و باعث تسریع در فرایند صدور آن می‌شود.
- کاهش احتمال خطا در صدور صورتحساب الکترونیکی: استفاده از این شناسه، باعث کاهش احتمال خطا در صدور صورتحساب الکترونیکی می‌شود.
- پیگیری کالاها در زنجیره تأمین: شناسه کالا، برای پیگیری کالاها در زنجیره تأمین استفاده می‌شود. این امر می‌تواند به بهبود شفافیت و کارایی زنجیره تأمین کمک کند.
- تحلیل داده‌های کالا: شناسه کالا، برای تحلیل داده‌های کالا نیز استفاده می‌شود. این امر می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری در مورد محصولات خود بگیرند.
در این مقاله به بررسی نحوه دریافت شناسه کالا و خدمات و نکات مهم مربوط به آن پرداختیم. این شناسه، مجموعه‌ای از ویژگی‌های توصیفی کالا یا خدمت را در بر می‌گیرد و به عنوان زبان مشترک در زنجیره تأمین کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. درج شناسه کالا و خدمات در صورتحساب‌های الکترونیکی، برای تمامی تولیدکنندگان، واردکنندگان و ارائه دهندگان کالا یا خدمات الزامی است. از این رو این دسته افراد می‌بایست به مراجعه به سایت‌های معرفی شده با توجه به وضعیت خود این شناسه را دریافت نمایند.
